Çocukluk çağında depresyon

Depresyon, her yaş grubunda olduğu gibi çocuklarda da görülebilmektedir. “Onların ne derdi olabilir ki, onlar daha çocuk” diye düşünebiliriz ama 4 yaşından itibaren yani zihinsel fonksiyonları oluşmaya başladıktan sonra çocukların ruhsal oluşumları da artmakta ve depresyon da bu yaşlardan itibaren gözlenebilmektedir.

Çocukluk çağı depresyonu çok farklı nedenlerle oluşabilmektedir. Kimi zaman genetik olarak ailede yüksek oranda depresyon görülüyorsa çocuklarda da gözlenebilmekte, anne ve babadan birinde geçirilmiş depresyon öyküsü varsa çocuklarda da depresyon gözlenebilmektedir.

Aile büyüklerinden birinin kaybı, en başta anne ve babanın daha sonra büyükanne-büyükbaba gibi yakın akrabalar, sonra da diğer sevdiklerinin kaybı çocuklarda depresyonu ortaya çıkarabilmektedir. Sık geçirilen bedensel hastalıklar ya da büyük ameliyatlar, doğuştan gelen sakatlıklar veya engeller de çocukların hastalık riskini arttırmakta ve depresyona yakalanma riskleriyaşıtlarından daha büyük oranda yakalanmasına neden olmaktadır. Bu sebeplerin belki en önemlilerinden biri ailede sık sık kavga ve tartışmaların yaşanmasıdır, evdeki huzursuzluk ortamı çocukları etkileyerek ruhsal rahatsızlıklara özellikle depresyona yakalanmasına yol açabilmektedir.

Çocuklarda depresyonun gözlenmesine karşın bilinmemesinin temel nedeni onlarda hastalık belirtilerinin farklı olması, sorunun farkına varmanın ve tanı koymanın daha güç olmasıdır. Çocuklarda depresyon daha çok davranış sorunları ile ortaya çıkmaktadır. Depresyonda olan çocuk şımarık, söz dinlemeyen, inatlaşan, her şeye karşı gelen bir çocuk haline gelmekte fakat bu durum farkına varılıp tedavi edilmediği zaman yaşantısını zorlaştırmaktadır. Sık sık huysuzlanıp ağlamakta, “Beni sevmiyorsunuz, kardeşimi daha çok seviyorsunuz, keşke ben ölsem” gibi cümleler kurmaya başlamaktadır. Bunların yanında okula giden çocuklarda ders başarısı düşmeye başlamakta, çocuk ders çalışmak istememekte, çalışsa da derslerde eski başarısını gösterememektedir. Uyumak istememekte, sık sık kabuslarla uyanmakta, nedensiz yere ağlama nöbetleri geçirmekte, mızmız ve şımarık bir çocuk haline gelmektedir. Erkek çocuklarda davranış sorunları daha ön planda iken kız çocuklarında ise içe kapanma, öz güven kaybı daha çok rastlanan durumlardır.

Çocukluk çağı depresyonun en önemli özelliği bu yaşlarda farkına varılıp tedavi edilmediğinde ilerde daha sık depresyon ataklarına neden olması dır. Bu dönemde yaşanan depresyon çocuğun yaşam kalitesini düşürür, ayrıca öz güveni azaltarak çocuğun ulaşabileceği başarı seviyesi üzerinde olumsuz etki yapar. Çocuk, depresyon nedeni ile içine kapanmakta, arkadaşlarından uzaklaşmakta ve sonuçta giderek yalnızlaşmakta, ayrıca davranış sorunları nedeniyle ailesinden tepki görerek sevilmediği fikrini giderek daha çok sahiplenmektedir.

Çocuklarında bu durumları farkeden ailelerin yapması gereken ilk iş mutlaka bir psikiyatriste başvurarak bu durum hakkında yardım alması, işbirliği halinde onun bu ruhsal durumdan kurtulması için tedaviye yardım etmesi derekir. Asla “Bu yaşta depresyon olur mu?” diyerek tedavi engellememelidir. Psikoterapi ve gerekirse kısa süre ilaç tedavisi bu sorunun çözülmesinde faydalı olacaktır.