Spiral Hakkında Her Şey

Avrupa’da korunma yöntemi olarak doğum kontrol hapları revaçta iken Türkiye’de sıklıkla tercihler spiral yani rahim içi araçtan yana kullanılıyor. Jinekolog Op. Dr. Rami Asker, merak edilen yönleriyle spiral yöntemini anlattı.

Spiralin Birçok Çeşidi Var

En çok tercih edilen spiral çeşitleri şöyle:

• Sadece plastik olanlar (Lipes loop).

• Bakırlı olanları ki en çok kullanılanları bunlardır (Cooper T).

• Gümüş tel üzerine sarılmış bakırlı olanları (Nova T). Bunlar da gümüş tel bakırın dayanıklılık süresini uzatır.

• Progesteron hormonu salan spiraller (Mirena). Bu spiral çeşidi iyi bir doğum kontrol aracı olmasının haricinde, menorajisi veya hipermenoresi yani adet dönemleri uzun süren ve bol kanamalı olan bayanlarda tedavi amaçlı olarak kullanılır. Yapısındaki hazneden saldığı progesteron hormonu sayesinde rahmin içerisinde lokal etki yaratıp endometrium tabakasını inceltir ve kanamaların durmasına veya azalmasına neden olur.

Spiral Gebelikten Nasıl Korur?

Spiral kesinlikle kadınlarda ovulasyon dediğimiz yumurtlamayı engelleyici etkisi yoktur. Gebelikten koruyuculuğu şu şekilde sağlar:

• Rahmin iç tabakası gebeliğin yerleştiği endometrium da steril bir inflamasyon yani yalancı bir iltihabi süreç yaratarak o tabakaya lökositlerin hücum etmesine neden olur. Böylece bu tabakayı gebeliğin yerleşmesine elverişsiz hale getirir.

• Özellikle bakırlı spiraller endometrium tabakasında enzim aktivitelerini bozar bununda gebeliği engelleyici etkisi vardır.

• Spiral serviks dediğimiz rahmin boyun bölgesindeki guddelerden salgılanan mukus dediğimiz sıvının kıvamını kalınlaştırıp spermlerin rahmin içine geçmesine karşı mekanik bir engel oluşturur.

• Spiralin spermisid yani sperm öldürücü etkisi de vardır.

• Gebeliğin yerleşiği rahmin iç tabakası olan endometrium hücrelerinin, glikojen depolamasını bozarak da bu tabakayı gebelik için elverişsiz hale getirir.

Spiral bütün bu mekanizmaları bir arada gerçekleştirerek gebelikten koruyucu etkisini gerçekleştirir.

Spiralin Yan Etkileri

• PİD dediğimiz kadınların genital organlarının iltihabi hastalığının riskini artırabilir. Buna da büyük ihtimalle iplikleriyle sebebiyet verir. Mikro organizmalar spiralin vajinaya sarkan ipliklerini takip ederek rahmin içerisine girer ve enfeksiyonu yaratır. Onun için spiralin ipliklerinin 2-2,5 cm den uzun bırakılmaması doğru olur.

• Dış gebelik ve kısırlık şansını artırdığı sanılmaktadır.

• Spiralle birlikte gebelikte oluşabilir ancak konjenital anomaliler yaratmaz. Böyle olunca duruma göre ya spiral bırakılır (fakat bu düşük riskini artırabilir veya spiral çıkarılır) ya da çıkarma işlemi sırasında veya sonraki günlerde yüzde 50 civarında düşük riski vardır.

• Spiral vücut için yabancı bir cisim ve vücut tarafından kabul edilmeyip atılabilir ve bu spiral takıldıktan sonraki ilk aylarda olur.

• Adet kanamasını uzatma ve miktar olarak artırma gibi bir yan etki olabilir.

• Ağrı yaşanabilir.

• Takılması ve çıkarılması sırasında rahimde yırtılmaya yol açabilir.

Spiral Kimlere Takılmaz?

• Smear testi sonucu bozuk olan, servikal erozyonu yada halk diliyle rahim ağzında yarası olanlar

• Gebelik veya gebelik şüphesi olanlar

• Genital enfeksiyonu olanlar

• Habis huylu tümörü olanlar

• Uterusta miyomu olanlar (miyomun büyüklüğü ve lokalizasyonu değerlendirilip karar verilir)

• Rahminde şekil bozukluğu olanlar

• Sebebi saptanamamış vajinal kanaması olanlar

• Rahim ağzında yetersizliği olanlar

• Kanama ve pıhtılaşma bozukluğu olanlar