Rüyalar ruhsal gelişime katkıda bulunuyor ama…

Evlilik ve Çocuk Terapisti Psikolog Ramazan Şimşek, rüyaların çocukların ruhsal gelişimine katkıda bulunduğunu belirtti. Peki, kötü rüyalar hangi noktada psikolojik bir sorun olarak ele alınmalı?

Normalde çocuklar rüyalardan hoşlanır ve rüyaların psikolojik olarak iyileştirici etkileri bilinmektedir. Çocukların ruhsal gelişimine paralel olarak rüya içerik ve yapıları değişiklik gösterir. 2 yaşından sonra rüya görmeye başlayan çocuklar rahatsız edici rüyaları en çok 2 ve 10 yaşlar arasında görürler.

En sık rastlanan rahatsız edici rüyalar zarar verirci hayvanlar ve kötü insanlar şeklindedir. Beş ya da altı yaşlarında öldürme, yaralanma, uçma, arabada olma ve hayaletlerin olduğu rüyalar vardır. Çocuk zihni özellikle 7 yaşına kadar gerçek olan ile hayal edilen arasındaki farkı bilemediği için rüyalarında gördüklerini gerçek zannederler. Bu nedenle korkuları daha artar ve uyumayı reddedebilirler.

Rahatsız edici uyku sorunları 2 başlık altında değerlendirebiliriz:

Gece terörü

Nadiren görülür. 2 yaşını tamamladıktan sonra görülmeye başlanır. Gece çocuk yatağında ağlar, gözleri donuk bir şekilde bakar, korkmuş bir yüz ifadesi vardır. Genelde çevresini tanımaz, terlemiştir ve nabzı yüksek atar. Genellikle bir kaç dakika sürer ve sonra çocuk tekrar uyur. Sabah uyandığında, çocuk gece olanları hiç hatırlamaz. Genellikle 5-6 yaşlarına doğru azalarak kaybolur. Bunu yaşayan çocuk için psikolojik ve ruhsal açıdan sıkıntılıdır demek yanlış olmaz. Bu tabloya benzer bir durumla karşılaşıldığında uzman desteği alınmalıdır.

Sıkıntılı rüyalar

Çocukların % 30-35’inde olur. 2 yaşını tamamladıktan sonra görülür. Çocuk uyanır, ağlar, bağırır, yardım ister. Gece teröründen farklı olarak sabah hatırlanır. Özellikle çocuğun gündelik yaşantısında yoğun sıkıntı veren bir olaylar olduğunda görülür. Ebeveynler arasındaki yoğun çatışma, çocuğun şiddet görmesi, korku, tuvalet, yeme içme gibi konularda gösterilen aşırı baskı en çok görülen nedenlerdir. Bu tür rüyalar gören çocuklar korkmuş vaziyette uyanır ve genelde anne-babasının yatağına gider, orada uyumaya devam eder. Gece terörü psikolojik bir rahatsızlık iken sıkıntılı rüyalar daha çok gün için yaşanan sıkıntıların rüyaya yansımasıdır.

Kötü rüya yüzünden uyumayı reddeden çocuklar için neler yapılabilir?

• Bu yaşa döneminde çocuklar için güvende olma duygusu ölüm-kalım kadar önemlidir. Ebeveynler çocuklarını güvende hissettirmek için her konuda mutlaka gerçeği söylemelidir. “Böyle yaparsan senin annem olmam, giderim annesiz kalırsın, ayrılsam da kurtulsam” gibi gerçeği ifade etmekten çok tehdit ve kızgınlık içeren bu cümleleri çocuk gerçek gibi algılar ve çok korkar.
• Özellikle 2 yaşından itibaren aynı saatlerde, aynı yerde, aynı şekilde uykuya geçmelerini sağlamak son derece önemlidir.
• Hafif düzeyde bir ışık ve dinlendirici bir melodinin olması çocuğu sakinleştirir, uykuya geçişi kolaylaştırır.
• Uyku öncesi olumlu hikayelerin anlatılması uyku kalitesini de olumlu etkiler.
• Küçük yaşlardan itibaren tek başına yatırılması uyku gelişimini olumlu etkiler.
• Gece ağlamaları ya da gece terörü yaşandığında “güvendesin, yanındayım” sözleriyle onu sakinleştirin.
• Özellikle korktukları bir nesne, canlı, kişi ya da hayali bir varlık varsa bir uzmandan destek alın. Çünkü korkular rüyaları çok etkiler.
• Anne-baba çocukla ne kadar çok oyun oynarsa uykuya etkisi de o kadar olumlu olmaktadır.

Unutmayın ki anne ve baba arasındaki sevgi, saygı ve paylaşımın olduğu aile ortamı çocuk açısından en huzurlu ortamdır.