Çocuklarda aşırı terleme

Değerli anne ver babalar;

Bugün, sizlerden gelen sorular nedeni ile terlemelerden bahsetmek istiyorum.

Hakikaten aşırı terleyen çocuklar bir ciddi hastalığın etkisi altında mı?

Bunun yanıtı çok büyük oranda terlemenin ciddi bir hastalık işaretini taşımadığı şeklinde olabilir. Fakat küçük bir oranda da ciddi bir hastalığın da hesaba katılması gerekmektedir. Çocuğunda, aşırı terlemeden yakınan bir anne-babanın daha fazla tereddüt yaşamaması için yapması gereken bir çocuk hekimine çocuğunu muayene ettirmesi ve gerekli görülürse analizleri yaptırmasıdır. Sonuçta görülecektir ki, ciddi bir problem yok...

Peki, aşırı terleme nedir? Neden olur?

Aşırı terlemenin sınırı yok. Eğer terleme, kişinin veya çocuğun günlük yaşantısını bozacak, konforunu tehdit edecek kadar fazla ise, buna "aşırı terleme" demeliyiz. Bazı kişilerin tüm vücudu, bazılarının da, sadece baş, el, ayak, koltuk altı gibi kısmi bölgeleri tutabilir. Nedenler ise çok çeşitlidir:

İlk olarak fizyolojik nedenleri saymalıyız.

Egzersiz, aşırı hareketlilik

Aşırı terleme nedenidir. Yani bunları yapan bir hastada terleme ne kadar yoğun olursa olsun, normal kabul edilir.

Çevre ısısında artma

Aşırı terleme yapar. Nedir normal çevre ısısı? 19-23 derece arasıdır? Eğer biz bu ısıda, bir de çocuğu kat kat sararsak, çocuk terler. Üzülerek söylemeliyim ki, çocuklarda en sık rastlanan neden de budur. Ayrıca yeni doğan bebekler, aşırı terleme ile karşı karşıya kalırlarsa, bu ilk günlerde karşımıza çıkan sarılığın da artmasına neden olur. Bu nedenle aşırı terleme bulguları var olan bebeğin derhal su açığının kapatılması, yerine konması gerekmektedir.

Heyecan

En önemli tetikleyicilerden biridir. Yaygın olabileceği gibi alın, koltuk altı, kasık, el ve ayaklarda lokalize olabilir. Belirli yiyeceklerin özellikle de baharatlı ve sıcak yemeklerin alınması sırasında alın, üst dudak ve yanaklarda terlemeler sık görülür.

Enfeksiyon hastalıklarında görülen terleme vardır.

Burada terlemenin amacı ateşi olan vücudun soğumasını sağlamaktır.

Tüberküloz, brucelloz ve sıtma gibi hastalıklarda da görülür. Akciğer tüberkülozunda bilindiği gibi gece terlemeleri görülür. Bruselloz denilen hastalıkta; ateş, kas ağrıları, baş ağrıları ve aşırı terleme olur.

Bir de metabolik ve endokrin hastalıklarda görülen terlemeler vardır.

Örneğin; hipoglisemi, yan kan şekerinin aşırı düşmesi, ağır bir terlemeye neden olmaktadır. Yeni doğan bebekte titreme, aşırı terleme, renk morarması, emme isteksizliği ve kalbin hızlı çarpması ile birlikte olmaktadır. Daha büyüklerde terleme ve hızlı kalp ritmi olabileceği gibi; solukluluk, dalgınlık ve anormal davranışlarla da kendini gösterebilmektedir.

Bir diğer hastalık, tiroid bezinin aşırı çalışmasıdır. Bunlarda da; terleme, halsizlik, tansiyon yüksekliği , kalp çarpıntıları, zayıflama sık görülmektedir. 

Hipofiz bezimizin aşırı çalışması ile ortaya çıkan akromegali hastalığında da aşırı terleme olur.

Ayrıca anormal tansiyon yüksekliği yapan feokromositoma isimli hastalık ile fenilketonüri denen hastalıkta da aşırı terlemeler olmaktadır. 

Bir diğer aşırı terleme nedeni ise, ilaçlar ve toksinler yani zehirlerde görülür.

Örneğin; aspirin türevlerinin aşırı alınması zehirlenmeye neden olur. Böcek ilaçları gibi bazı maddeler solunduğu zaman da aşırı terlemeler olmaktadır. Civa zehirlenmelerinde de aşırı bir terleme olur. Civalı termometrelere dikkat edilmesi gerekir. Özellikle ergenlerde aşırı terlemeler varsa ve bir anlam verilemiyorsa, yasal olmayan madde kullanımını da hiç unutmamak gerekir. Zehirlenme konusunda son olarak, özellikle diyabetlilerde görülen aşırı dozda insülin alınmasını da unutmamak gereklidir.

Bazı kalp ve damar hastalıklarında da terlemeler aşırı görülmektedir. 

Özellikle doğumsal bir kalp hastalığının varlığını bildiğimiz bir hastada eğer aşırı terlemeler varsa bir kalp yetmezliği ile karşı karşıya kalmış olabiliriz. Buna dikkat etmek gerekir. Bazen çocuklarda migren tipinde baş ağrıları başlamadan önce de aşırı bir ter boşalması olur.

Reynaud hastalığı denen bir hastalıkta el ve ayaklarda morarma olur. İşte bu esnada da el ve ayaklarda özellikle aşırı bir terleme görülmektedir. Bazı insanlarda, doğal olarak çocuklarda tekrarlayan baş dönmesi atakları olmaktadır. İşte bu sırada aşırı bir terleme de olabilmektedir. Bu arada şunu da ifade etmekte fayda var; alerjik yapısı olan çocuklarda aşırı terlemeler görülebilmektedir. Bunun gibi raşitizm hastalığında da terlemeler aşırı olmaktadır, ama bu belirti hastalığın başındaki değil, ilerlemiş zamanlarındaki bir belirtidir.

Daha ciddi hastalıklarda da terlemelerin olduğundan bahsetmiştik. Bunların başında lenf bezlerinin tümörü olarak bilinen lenfomalar gelir. Şunu ifade etmek istemekteyim; ciddi hastalıklarda terleme olur . Ama bu tür hastalıklar hiçbir zaman tek başına terleme ile olmazlar. Mutlaka bize ipucu verecek bir başka belirtileri de olacaktır.

Sağlıklı günler dilerim...