Vazektomi nedir?

Çocuk sahibi olmak isteyen çiftlerden çok ama çok daha fazla sayıda insan yeterli çocuk sayısına ulaştığını düşünerek çocuk sahibi olmak istemiyor. Bazen de bu çiftler planladıkları bir tarihte çocuk istedikleri için çocuk sahibi olabilme tarihini geciktirmek, ertelemek istiyorlar.

Bu amaçla yaygın olarak kullanılan tedavilerin tamamı “doğum kontrol yöntemleri” olarak bilinmektedir. Tüm toplumlarda ve ülkemizde korunma ya da doğum kontrol yöntemleri konuşulduğunda ilk olarak kadınlar akla gelmektedir. Kadınlarda çocuk sahibi olabilmeyi erteleme ya da ortadan kaldırma ile ilgili pek çok ilaç ya da cerrahi yöntem bildirilmiştir.

Sadece kadınların değil erkeklerin de korunabildikleri bilinmektedir. Bu amaçla en sık prezervatif kullanımı tercih edilmektedir. Ancak prezervatiflerin cinsel birliktelik sırasında alınan hazzı azaltmaları başta olmak üzere bazı kullanım güçlükleri, hastaları bu ürünleri kullanma konusunda tereddüte düşürmektedir. Öte yandan, erkeklerde korunma amaçlı geliştirilen ağızdan alınan ilaçlar ile ilgili çeşitli spekülatif veriler de bu ilaçların klinikte rutin kullanımını kısıtlamıştır.

Tüm bu çekinceler erkeklerde korunma maksadı ile yeni arayışları doğurmuştur. Bu amaçla geliştirilen ve en sık uygulanan cerrahi işlem ise vazektomidir.

Vazektomi, testislerde üretilen spermlerin penis içine dökülerek dışarı atılmasını sağlayan meni kanalının (duktus deferens), cerrahi bir müdahale ile bağlanmasıdır. Testislerde üretilen spermlerin idrar kanalı içerisine kadar atılımını sağlayan yapının tıbbi adı vaz deferenstir. Bir bakıma kadınlardaki tüplerin erkekteki karşılığıdır. Bu tüplerin bağlanması ile sperm geçişi engellenmiş olur.

Vazektomi ameliyatı üreme çağındaki tüm erkeklere uygulanabilecek bir cerrahi işlemdir. Bu ameliyat öncesinde erkek ve partneri/eşi ile ayrıntılı olarak görüşmek faydalıdır. Çiftlerin çocuk sayısını tamamlamış olmaları esastır. Detaylı bilgilendirme sonrası her iki tarafın da yazılı olarak onamları alındıktan sonra işlem uygulanabilmektedir.

Vazektomi; lokal, spinal ya da genel anestezi altında yapılabilir. İşlem tamamen ağrısız ve oldukça rahattır. Skrotum adı verilen yumurtaların içinde bulunduğu torbanın içinde duktus deferens (meni kanalı) bulunur ve özel bir cerrahi teknik ile bağlanır. Bu işlem hem sağ hem de sol taraf için ayrı yapılmaktadır. Ortalama işlem süresi yarım saat civarındadır.

Hastalar aynı gün taburcu edilmekte ve evlerine dönmektedirler. Ameliyatın ertesi günü günlük yaşama dönülebilmekte ve zorlu olmayan fiziksel aktiviteler başlatılabilmektedir.

Vazektomi sonrası yeniden çocuk sahibi olmak isteyen çiftler için de çözüm seçenekleri mevcuttur. Vazektomi yeniden çocuk sahibi olabilme konusunda spermlere kalıcı hasar yapmaz, sperm üretimini bozmaz. Sadece spermlerin nakline sınırlama getirdiği için sonrasında çiftler yeniden çocuk sahibi olmak istediklerinde de çözüm üretilebilmektedir.

Vazektomi öncesi ve sonrası ile güçlü bir hasta hekim diyalogu gerektiren bir basit cerrahi işlemdir. Vazektomi dışındaki diğer doğum kontrol yöntemleri hakkında da bilgi edinmek işlem öncesinde önemlidir.