Varikoselektomi nedir?

Varikosel düşük sperm üretimi ve düşük sperm kalitesine yol açarak kısırlığa neden olabilir. Erkek kısırlığının sık görülen nedenleri arasındadır. Ancak her varikosel sperm üretimini etkilemez. İleri düzeyde varikosel testislerin gelişmesine engel olabilir ve testisler normalden küçük olabilir.

Varikoseller tüm erkeklerin yaklaşık %10-15’inde görülür. Varikosel teşhisinde hekim önce elle muayene yapar. Bu esnada değişik manevralar kullanabilir. Daha sonra ultrasonografi, Doppler ve spermatik venografi isteyebilir.

Varikoselli ve infertil bir erkeğin değerlendirilmesinde hastanın tıbbi geçmişine bakılır, üreme geçmişi incelenir, fizik muayene yapılır ve en az iki sperm analizi yapılır. Görüntüleme incelemesi her vakada gerekli değildir.

Varikoselektomi, varikoselin cerrahi olarak düzeltilmesidir. Genişlemiş olan damarlar varikoselektomi ameliyatı ile iptal edilmektedir. Bu yazımızda varikosel ile ilgili genel bilgilerin yanı sıra tedavisinde uygulanan varikoselektomi işlemi ile ilgili kısa ve aydınlatıcı bilgilerin aktarılması amaçlanmaktadır.

Varikosel belirtileri nelerdir?

Çoğunlukla varikosel belirti vermez. Nadiren ağrıya neden olabilir. Ağrı bazen keskin ağrı şeklinde bazen de belli belirsizdir. Uzun süre ayakta durma ve eforla ağrı artış gösterebilir. Sırtüstü yatışlarda ağrı azalır. En önemli belirti ise varikoselin doğurganlığı bozmasıdır.

Varikosel neden olur?

Testislere kan taşıyan damarların içinde küçük kapakçıklar vardır. Bu kapakçıkların bozulması sonucu kanın geri dönüşü zorlaşır ve kan göllenir. Varikosel bu şekilde ortaya çıkar. Anatomik yapıdan dolayı varikoselller solda daha sık gelişir. Varikosel gelişimi ergenlik çağında bile başlayabilir.

Varikosel tedavi edilmeli mi?

Şu durumlarda varikosel tedavisi yapılması uygundur:

• Ele gelebilen varikosel kitlesi varlığı
• Erkek kısırlığı
• İleri derecede ağrı olması
• Kadının normal üreme şansının olması
• Erkekte anormal sperm kalite testi sonuçları

Bu durumda hafif varikoseli olan ve sperm testleri normal olan erkeklere tedavi uygulamaya gerek yoktur.

Varikoselli genç erkekler testiste bozulmayı takip etmek için iki yılda bir sperm analizi ile takip edilmelidir. Şayet ergen bir erkekte varikoselle birlikte testiste tek taraflı veya iki taraflı küçüklük varsa varikosel tamiri yapılmalıdır. Varikosel tamiri sorun ilk tespit edildiğinde yapılırsa ilerleyici sorunlara engel olunabilir.

Varikosel tedavisi nasıl yapılır?

Varikosele bağlı erkek kısırlığı varsa, ve çift çocuk sahibi olmak istiyorsa varikosel tamiri yanında intrastoplazmik sperm enjeksiyonu ve IVF uygulanır.

Varikosel tedavisinde iki temel yaklaşım vardır

Cerrahi onarım: Bu yöntem açık veya laparoskopik olarak uygulanabilir. Mevcut varikosellerin tamiri yanında yeni varikosel oluşmasına engel olmak için uygulamalar yapılır. Bugün için mikrocerrahi yöntemle yapılan varikosel ameliyatı altın standart tedavi olarak kabul edilmektedir (Varikoselektomi).

Perkütan embolizasyon tedavisi: Kasıktan yerleştirilen bir tüp vasıtasıyla yapılır. Embolizasyon, kan akışını geçici olarak kesen bir ameliyattır. Cerrahi kadar sık uygulanmamaktadır. Geçmişte uygulanmış ama günümüzde terk edilmiştir.

Varikoselektomi tedavisinden sonra hastaların sperm sayı ve kalitesinde büyük oranda iyileşme gözlenmektedir. Bazı hastalarda ise varikosel tedavisinden sonra dahi üreme kapasitesi artmamaktadır.

Varikoselektomi ameliyatının riskleri nelerdir?

-Testislerin etrafında sıvı birikmesi ( hidrosel)

-Varikosellerin tekrarlaması (nüks varikosel)

-Enfeksiyon

-Bölgedeki atardamarlarda hasarlanma

Varikosel kısırlığa neden olur mu?

Her varikoseli olan hasta kısır değildir. Üreme kabiliyetini belirleyen şey sperm analizi sonuçlarıdır. İleri düzeyde varikoseli olan hastalarda sperm sayısı ve sperm kalitesi belirgin oranda düşme gösterir.

Varikosel sperm sayısı, hareketliliği ve şekil bozukluğu gibi problemlere yol açarak erkeklerde çocuk sahibi olmayı engellemektedir. Bazı hastalarda sadece bir parametreyi etkiliyor iken bazılarında tüm parametreleri olumsuz etkileyebilmektedir.

Sonuç olarak; varikosel her zaman tedavi gerektirmez.

Varikoseli olan erkekler de çocuk sahibi olabilir 

Eğer varikosel ağrı, testis küçülmesi ve kısırlığa neden oluyorsa tedavi gereklidir. Tedavide en sık uygulanan yöntem mikrocerrahi olarak uygulanan varikoselektomidir. Erkek kısırlığı vakalarında, in vitro fertilizasyon (IVF) gibi teknikler kullanılacaksa, varikosel tedavisi kısırlığı iyileştirebilir ve sperm kalitesini artırabilir.