Androloji nedir? Androlojik hastalıklar nelerdir?

Androloji, kapsam olarak erkeklerin çocuk sahibi olmaları ile yakından ilgilenmektedir. Bununla birlikte bir çift olarak değerlendirilen kadınlarda ve erkeklerde cinsel işlev bozuklukları da bu bilim dalının ilgi alanına girmektedir.

Androloji terimi Yunanca ‘andros’ (erkek) ve logos (bilim) kelimelerinden gelmektedir.

Androloji ürolojinin bir üst ihtisas dalıdır ve temel olarak üreme ve cinsel sağlık sorunları ile ilgilenir.

Androloji bölümünün baktığı hastalık gurupları şunlardır:

- Erkek kısırlığı (İnfertilite): Bir yıl düzenli cinsel ilişkide bulunmaya rağmen gebelik durumunun gerçekleşmemesine infertilite denir. Tüm dünyada çiftlerin yaklaşık %15’inde görülür. Sorunun genellikle %50 kadarı erkekten kaynaklanmaktadır. Erkek kısırlığı sperm üretiminin yetersizliğinden, spermin normal işlev göstermeyişinden veya sperm yollarındaki tıkanıklıklardan kaynaklanabilir. Varikosel, enfeksiyon, boşalma sorunları, sperm antikorları, tümörler, inmemiş testis, kromozom kusurları ve önceden geçirilmiş ameliyatlar erkek kısırlığının nedenleri arasındadır. Androloğun görevi tüm bu nedenlerin hastada bulunup bulunmadığını araştırmaktır. 

Androloglar aynı zamanda yardımcı üreme teknikleri konusunda uzman kişilerdir. Mikroskobik Testiküler Sperm Eldesi (Mikro TeSe), Testiküler Sperm Aspirasyonu (TESA) andrologların yaptığı işlemler arasındadır.

- Ereksiyon sorunları (Erektil disfonksiyon): Cinsel birleşme esnasında penisin sertleşmemesi veya kısa bir sürede sertliğinin kaybolması durumudur. Halk arasında iktidarsızlık olarak adlandırılır. Ereksiyon problemleri ev ve işyerindeki sorunlarla ilgili olarak psikolojik kökenli olabileceği gibi altta yatan bir hastalık da bulunabilir. Aşırı alkol, sigara tüketimi, şeker hastalığı, kalp damar hastalığı ve sinir sistemi hastalıkları sertleşme sorununa yol açabilirler.

Androloglar sertleşme sorununu, ağızdan verilen bazı ilaçlar, penise iğne enjeksiyonu, şok dalga tedavisi ve penil protez (mutluluk çubuğu) kullanarak tedavi edebilirler.

- Kadın cinsel işlev bozuklukları: Kadınlarda cinsel istek bozuklukları, uyarılma bozuklukları, orgazm bozuklukları, ağrı ve tiksinti bozuklukları olarak sınıflandırılan cinsel işlev bozuklukları konusunda fizyopatolojik süreçlerin belirlenmesi ve buna uygun tedavilerin başlanmasında Androloji bilimi katkı sağlamaktadır.

- Cinsel isteksizlik: Cinsel dürtüye libido adı verilir. Temelde testesteron hormonu tarafından kontrol edilir. Hormonal faktörler, çevresel ve psikolojik faktörler libidoyu etkilemektedir. Bazı sistemik hastalıklar cinsel isteksizlik yapabilmektedir. Hem kadınlarda hem de erkeklerde oldukça yaygın görülen bir cinsel işlev bozukluğudur. Andrologların görevi tüm bu olasılıklardan hangisinin hastada etkili olduğunu bulmaktır.

- Penisteki yapı bozuklukları: En sık görülen problemler küçük penis ve penis eğriliğidir. Penis boyutu pek çok erkeğin kafasını kurcalamaktadır. Gerçek mikro penis vakası sanıldığının aksine daha nadirdir. Penis uzunluğu genetik ve hormonal nedenlere bağlı olarak farklılık gösterebilir. Penis eğriliği ise cinsel ilişkiye engel olacak şekilde penisin eğri durmasıdır. İleri yaşlarda görülen bu duruma peyroni hastalığı adı verilir.

- Boşalma bozuklukları: Erkeklerde orgazm halinde boşalma olmasına ejekülasyon denir. Erken ejakülasyon, boşalmanın olmaması, içe ya da geriye boşalma, geç ejakülasyon gibi farklı ejakülasyon sorunları görülebilmektedir. Boşalma sorunlarının nedenini bulmak ve tedavisini yapmak andrologların işidir. Bununla birlikte kadınlarda orgazm ve orgazm sorunları da Androloji biliminin ilgi alanı içerisindedir.

- Varikosel: Kısırlık sorunuyla doktora başvuranların yaklaşık %30-40’ında rastlanan varikosel, testislerdeki kanı boşaltan toplardamarların varisleşmesidir. Sperm ve testesteron üretimini bozarak kısırlığa yol açabilir. Androloglar mikrocerrahi yöntemi ile bu anormal damarları tedavi edebilirler.

- Prostat hastalıkları: Prostat iltihabı olan prostatit ve prostat kanseri bu organın en sık görülen hastalıklarıdır.

- Testis hastalıkları: Testis torsiyonu, testisin kendi kanalı etrafında dönmesidir. Acil ve ağrılı bir tablodur. Testis torsiyonu ve testis kanseri andrologların görev tanımları arasındadır.

- Cinsel yolla bulaşan hastalıklar: Aktif cinsel hayatı olan ve pek çok partneri bulunan erkekler bu yönden risk altındadır. Oluşan enfeksiyonlar tedavi edilmezlerse sperm kanallarında tıkanma, kronik enfeksiyon varlığı gibi faktörlerle ileride kısırlığın nedeni olmaktadırlar.

- Yaşlı erkeklerde görülen problemler: Erkekler yaşlandıkça kadınlardaki menopoza benzer bir durum yaşarlar. Vücutlarındaki testesteron hormonu azalır. Bu durum kas ve kemiklerde zayıflamaya ve ruh halinde bozulmaya neden olabilir.

- Hidrosel: Testisleri barındıran skrotum adı verilen kese içinde su toplanmasıdır. Şişlik olarak kendini belli eder.