Kız çocuklarında yumurtalık kistlerinin tedavisi

YUMURTALIK KİSTİ NEDİR?

Yumurtalık kisti, yumurtalık içerisinde oluşan içi su dolu ya da yarı katı sıvılar olan yapılardır. Dış tarafı ise bir zar ile kaplı olan kese görüntüsündedir. Her yaşta görülebilir. Anne karnındayken bebeğe geçen hormonların etkisiyle oluşur. Kız çocuklarında adet görene dek olgunlaşmamış kistler vardır ancak çocuk adet görmeye başlayınca olgun kistler haline gelir. Bu basit kistler çoğunlukla kanser değildir, çok nadiren kansere dönüşebilir.

YUMURTALIK KİSTİ HANGİ YAŞ GRUBUNDA GÖRÜLÜR?

Kız çocuklarında yumurtalık kistleri nadir görülen bir durumdur. Yumurtalık kistleri yenidoğan ve çocukluk dönemi kistleri olarak iki dönemde görülebilir.

Yumurtalık kistlerine yenidoğan dönemi ve hemen sonraki aylarda rastlanabilir. Bu kistler genellikle iyi huyludur. Nadiren kötü huylu kistlere rastlanır. Kız bebek ve çocuklarda karında şişlik, kitle ele gelmesi, karın ağrısı genellikle ilk semptomlardır ve ön tanı olarak yumurtalık kisti düşünülüp ilk inceleme olarak ultrason yapılmalıdır. Anneden bebeğe geçen hormonların etkisi belirli bir süre sonra bu over kistleri kaybolmaktır.

Kist, 5 cm’nin altındaysa cerrahi müdahaleye gerek duyulmaz. Kistler birkaç durumda tehlikeli olabilir. Kistlerin yumurtalık ile beraber kendi etrafında dönerek “torsiyone” olması, beraberinde kompleks veya katı yapıların bulunması ve yüksek östrojen/hormon salgılaması ileri inceleme ve cerrahi gerektiren durumlardır.

Yenidoğan dönemi dışında puberte öncesi veya sonrası da kızlarda yumurtalık/over kistleri görülebilmektedir. Bu kistlerin çoğu da iyi huyludur.

Yumurtalık/over kistlerinin ilk tanı aracı ultrasonografik incelemedir. Ultrason ile kistin basit veya kompleks/karmaşalı olması, overin kanlanması, boyutları ve çevre dokularla ilişkisi incelenir. Şüpheli durumlarda bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans inceleme gibi ek radyolojik incelemelerin yanı sıra serumda tümör markerları ile araştırma yapılır.

YUMURTALIK KİSTLERİNDE NE ZAMAN AMELİYAT DÜŞÜNÜLÜR?

İncelemeler sonucunda özellikle yumurtanın dönmesine neden olup kanlanmasını bozduğu için over kistinin 5 cm ve üzerinde büyük olması; hormon salgılayan kist saptanması; karmaşalı, beraberinde katı yapılar bulunması gibi durumlarda over kistinin ameliyatla tedavisi gerekir.

Öncelikle laparoskopik/kapalı ameliyat yöntemleri tercih edilmelidir. Çocuklarda ilerideki fertilite ve fonksiyonları düşünülerek iyi huylu kistlerde over koruyucu cerrahiye dikkat edilmelidir. Şüpheli durumlarda ameliyat sırasında biyopsi yapılıp patolojik inceleme ile değerlendirilmelidir.