Çocuklarda kasık fıtığı ve su fıtığı tedavisi

Terminolojik olarak bir iç organın, bulunduğu boşluktan komşu boşluğa geçmesine fıtıklaşma denir; karın içinde hareketli bulunan bağırsağın ve kızlarda over’in karın duvarında kasık kanalı içine taşmasına ise kasık fıtığı adı verilir. Hemen her yaşta görülebilir, doğumda hemen sonra ya da sonradan gelişebilir. Ağlama, kabızlık, öksürük, aşırı kilo alma, ağır kaldırma ya da karın kaslarını zorlayan herhangi bir hareket ise karın içi basıncı artırarak fıtığın görünür olmasını sağlar. Toplumun yaklaşık olarak %4'ünde rastlanan yaygın bir sağlık sorunudur.

Karın bölgesi fıtıklarında delikten taşma yapan organ çoğunlukla bağırsaktır. En sık rastlanılan türü kasık fıtığı olmak üzere, göbek fıtığı ve epigastrik bölge (karnın orta üst kısmı) fıtığı gibi çeşitleri vardır.

KASIK FITIĞI

Gebeliğin 12-14. haftalarında, bebeğin karın bölgesinde gelişmeye başlayan testis ve yumurtalıklar bebek büyüdükçe özellikle 28. haftadan sonra kasık bölgesine doğru iner. Bu iniş sırasında, karın bölgesindeki organların üzerini örten periton diye adlandırılan karın zarının bir kısmı da bu ilerlemeye eşlik eder ve erkek bebeklerde torbaya, kız bebeklerde ise kasık bölgesine iner ve buralarda bir kese oluşturur. Prosesus vajinalis adı verilen bu kesenin normal şartlarda doğumdan sonra kapanması ve kasık bölgesiyle testis arasında, karın içinden bir bağlantı kalmaması gerekir. Kapanma gecikir ya da tam olarak kapanmazsa kasık fıtığına neden olabilir. Kasıktaki açık kalan kesenin içine karnın içine ait organlardan biri girer ve şişliğe sebep olur. Erkek çocuklarında ve sağ tarafta daha sık olmakla beraber kızlarda ve sol tarafta veya çift taraflı da bulunabilir.

SU FITIĞI (HİDROSEL)

Gelişimi tıpkı kasık fıtığı gibidir. Fakat bu kez açık kalan kesenin içine bir organ değil, sadece karın içi serbest sıvı girer ve hapsolur. Kasık fıtığına dönüşme potansiyeli yüksektir.

KASIK FITIĞI VE SU FITIĞI AMELİYATLARI NE ZAMAN YAPILIR?

Kasık fıtığı bir kere oluştuktan sonra kendiliğinden iyileşmez. Bağırsak veya fıtıklaşan organların boğulma ve zedelenme riski nedeniyle tanı konulur konulmaz cerrahi olarak hemen tedavi edilmesi gerekir. Çocuk Cerrahisi ve Çocuk Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Fatih Andıran, “elektif acil operasyon” olarak değerlendirilen kasık fıtığı ameliyat zamanlamasında yaş, vücut ağırlığı veya başka bir faktörün bu ameliyat için gecikme veya erteleme nedeni olmadığını özellikle vurgulayarak sadece çok prematüre bebeklerde normal doğum zamanın göz önüne alındığını belirtti.

Su fıtığının (hidrosel) ise bebek 18 aylık olana kadar kendiliğinden düzelme ihtimali vardır ve eğer beraberinde kasık fıtığı da yoksa hidrosel ameliyatı için 1,5 yaşına kadar beklenebilir.

Her iki fıtığın ameliyatı da aynı teknikle ve genel anestezi altında yapılır. Cerrahi tedavide altın standart olmuş bir operasyonla kasık bölgesinden açılan küçük bir kesiden girilerek fıtık kesesi, komşu kanal ve damar yapılarından serbestleştirilip karın zarı bölgesinin en üst seviyesinde dikilerek kapatılır ve fıtık onarımı tamamlanır. Su fıtığında torbaya yakın kesimdeki kese kısmı da açılıp sıvısıyla beraber hidrosel kesesi de alınır. Kasık fıtığı veya hidrosel ameliyatı olan çocuk birkaç saat sonra aynı gün içinde taburcu edilir.