Çocuklarda gece idrar kaçırma tedavisi

Beş yaşın altındaki çocuklarda geceleri idrar kaçırma anormal bir durum olarak kabul edilmemektedir.

Geceleri altını ıslatma erkek çocuklarda daha sık izlenmekte, sıklıkla ailesel geçiş göstermekte ve görülme oranı yaşla birlikte azalmaktadır. Çocuğa ve aileye sorunun anlatılması, konu hakkında detaylı bilgi verilmesi tedavinin başarısında çok önemlidir.

Sıvı alımın kontrolü ve diyet

Çocukların öncelikle gece yatmadan 2 saat öncesinden itibaren sıvı alımı kısıtlanmalıdır. Ama sağlık açısından gün içerisinde sıvı kısıtlamasına gidilmemeli ve gün içerisinde eşit olarak dağıtılmalıdır. Akşam yemeğinde tuzlu gıdaların tüketiminden kaçınılmalıdır. Kabızlık problemi varsa mutlaka çözülmelidir. Bunun için bol lifli gıdalar ve yeterli miktarda sıvı alımı şarttır.

Tuvalet alışkanlıklarının düzenlenmesi

Çocuğun uyumadan önce ve uyuduktan 1-2 saat sonra kaldırılıp idrar yapması sağlanmalıdır. Çocuğun evde ve okulda 2-3 saatte bir tuvalete gitmesi ve düzenli idrar yapması oldukça önemlidir. Çocuğun pelvik taban kaslarının gevşeyip mesane ve bağırsaklarının tam olarak boşalması için tuvalette uygun pozisyonda oturması, ayaklarının yere basması, gerekirse ayaklarının altına destek konulması gerekmektedir.

Çocuğun ıslak ve kuru geceleri not etmesi istenmelidir. Burada uygulanacak bir ödüllendirme sistemi çocuğu motive edecektir. Ancak ceza vermekten kaçınılmalıdır.

İlaç tedavisi

En sık kullanılan tedavi gece idrar miktarını azaltan hormon analoglarının verilmesidir. Burada amaç eksik olan ADH/desmopressin hormonunun yerine konularak vücudun uykuda su tutmasının arttırılması ve idrar çıkışının azaltılmasıdır.

Bu tedavinin en büyük avantajı ilk dozdan itibaren etkinliğinin başlaması ve kullanımının kolay olmasıdır. En önemli dezavantajı ise ilacın bırakılmasını takiben alt ıslatmanın tekrar başlayabilmesidir. Halk arasında bu ilacın kısırlık yaptığı yönünde yanlış bir inanış söz konusu olsa da literatürde bildirilen böyle bir etkisi yoktur.
Bunun haricinde altta yatan bozukluğa göre gece uyanma problemini düzenleyen ya da gece mesanenin aşırı aktif çalışmasını engelleyen ilaçlar da mevcuttur.

Alarm tedavisi

Özellikle uyanma zorluğu olan çocuklarda önerilen bir tedavi yöntemidir. Burada temel amaç çocukta şartlı bir refleks oluşturmaktır. Bir damla idrar kaçırdığında bile çalan alarm ile uyanan çocuk istemsiz olarak mesane idrar tutma kasını kasmakta ve idrarını tutmaktadır. Amaç zaman içerisinde mesane dolduğunda henüz idrar kaçırmadan uyanmanın öğrenilmesinin sağlanmasıdır. Bu uzun süreli bir tedavidir ve her alarm çaldığında çocuk mutlaka tuvalete götürülmelidir. Etkinliğini değerlendirmek için en az 6-8 hafta uygulanmalı, tedaviye yanıt alınırsa 3-6 ay devam edilmelidir.