Göz altı morluklarının tipleri nelerdir, neden olur ve nasıl geçer?

Bu haftaki yazımda bu yaygın sorunun nedenlerini ve çözümlerini sizlerle detaylı olarak paylaşacağım.

Göz altı morluklarının tipleri ve nedenleri nelerdir?

Göz altı morluklarının oluşumunda 4 faktör rol oynar:

1. Göz çevresinde kahverengi pigment (melanin) artışı: Bu tip morluklara pigmente tip morluk denir ve rengi kahverengi/gridir.

2. Göz çevresindeki kılcal damarların geniş-kalın veya sayıca fazla olması: Kan dolaşımın göz çevresinde yavaş olması, yüzeysel kılcal damar ağının genişlemesi ve oksijenlenmemiş kan varlığı, göz altında morarma yaratır. Bu tip morluklara vasküler (damarsal) tip morluk denir travma sonrası ciltte oluşan morarmalara benzer. Bu tip morlukların rengi kırmızı/mordur.

3. Göz altında cilt gevşemesine bağlı çöküklük ve gölgelenme: Yaşlanmayla birlikte göz altında torbalar ve halka şeklinde çökme/gölge/mor halka oluşur.

4. İlaç kullanımı: Bazı ilaçlar ve bimatoprost içeren göz tansiyonu damlaları göz çevresinde koyulaşmaya yol açar.

Göz altı morluklarının büyük çoğunluğu, mikst tip göz altı morluğudur, yani pigmente ve damarsal tip bir arada bulunur.

Hayat tarzı göz çevresi morluklarını etkiler

Göz altı morlukları, kalıtımsal bir durumdur. Ancak çevresel faktörler ve hastalıklar da göz altı morluklarında artışa yol açabilir. Örneğin astım, göz altı morluklarının yaygın bir nedenidir. Susuzluk (dehidratasyon) da göz altı morluklarını artırır.

Göz altı morluklarında tedavi ancak altta yatan nedene uygun yapılırsa başarılı olur

Tedavide pek çok farklı seçenek mevcuttur. Ancak tedavi seçimi, morluk tipine uygun yapılmazsa sonuç vermez. Örneğin, melanin pigmentini azaltmaya yönelik bir krem; eğer morluk damarsal tip bir morluk ise fayda etmez.

Kapatıcılar ve kozmetik ürünler

Göz altı morlukları için “zıt renk çarkı” teknikleri kullanılır; yani göz altı hangi renkte ise üstüne zıt renkte kapatıcı sürülür. Mavi ile turuncu, kırmızı ile yeşil ve mor ile sarı zıt renklerdir. Örneğin göz altı mavimsi tonda ise üstüne önce turuncu kapatıcı sürülür; sonra kendi cilt tonunuzda veya bir renk açık tonda kapatıcı uygulanır.

Optik difüzerler, ciltten ışığı yansıtacak mikroiyonize mineral partiküllerden oluşur. Bu bileşikler, farklı boyutlarda moleküllerden oluşur. Büyük moleküller ciltteki çökük yerlere dolup, oraları kapatırken; küçük moleküller ciltteki çıkıntıların üstünde kalır. Bu moleküllerin kırıcılık indeksleri de birbirinden farklıdır ve bu sayede cildin optik olarak çok düzgün bir yüzey gibi görünmesini sağlarlar. Optik difüzerler göz çevresi morluklarının kamuflajında çok yararlıdır. Optik düfüzer olarak kullanılan moleküller arasında boron nitrid, mika, naylon, polimetakrilat, poliüretan pudra, serisit, silika, silikon tozu, talk, teflon, titanyum dioksit ve çinko oksit yer alr.

Retinoid ve A vitamini türevleri, kolajen sentezini artırarak; cildin nem ve kalitesini artırırlar. Kolajen demetlerinin yeniden organize olmasını sağlayarak göz çevresindeki mor halkaları azaltırlar. Ayrıca melanin pigment içeriğini azaltırlar.

Hidrokuinon ise göz çevresinde pigment birikimini önleyen bir bileşiktir. Arbutin ve kojik asit gibi bileşikler de pigment birikimini önler.

Kafein cilde uygulandığında, mor halka görünümünde azalma sağlar. Ancak kafeinin etki etmesi için morlukların kılcal damar artışından kaynaklanan tipte (damarsal) olması gerekir. Ayrıca kafein, bu kılcal damarlardan sızıntı sonucu oluşan ödemi de azaltmaktadır.

Günümüzde 25’ten fazla peptid çeşidi göz çevresinde kullanılmakta ve cilt kalitesi ve nemini artırarak göz çevresi morluk ürünlerinin içinde yer almaktadır.

Göz çevresi mezoterapisi

Mezoterapi; cilde vitaminler, hormonlar, enzimler ve diğer bileşikler verilerek cildin gençleştirilme işlemidir. Mezoterapi ilacı, göz çevresine iğne ile veya iğnesiz mezoterapi dediğimiz şekilde cihaz yardımıyla verilebilir. Göz çevresine uygulanan mezoterapi ilaçlarının içerisinde morlukların rengini açacak, ödemi azaltacak ve cildi sıkılaştıracak maddeler bulunur.

Göz altı dolguları

Göz altında mor halka şeklinde çökme ve gölge olduğunda en etkili çözüm göz altı ışık dolgusu denen hyaluronik asit yapılı dolgulardır. Bu dolgular iğne ile göz altındaki çökük bölgeye uygulanır ve mor halka görünümü ortadan kalkar.

Göz altındaki çöküklüğü doldurmak için vücudun diğer bölümlerinden yağ transferi de yapılabilir.

IPL ("Intense Pulsed Light") tedavisi

IPL cihazları cilde bir jel aracılığıyla ışık uygulayan cihazlardır. Bu ışık, pigmente tip morlukta bulunan melanin pigmentini ve damarsal tip morlukta bulunan hemoglobin pigmentini parçalar; sonuç olarak ciltteki kahverengi pigment ve fazla kılcal damarlı alanlar tedavi edilmiş olur.

Radyofrekans

IPL’de ışık enerjisi kullanılırken; radyofrekans cihazları elektrik akımı kullanır. Ortaya çıkan ısı etkisi kollajenlerin büzüşmesi ve yeni kollajen yapımına yol açar.

Lazer tedavileri

Q-switch denen lazerler, melanin pigmentini parçalayarak pigmente tip göz altı morluklarını tedavi ederler. Q switch lazerlerin; nanosaniye, rubi ve aleksandrite denen tipleri de vardır. Bir diğer lazer tipi olan Nd:Yag lazerler de tedavide kullanılır.

Nedeni damarsal olan morluklarda ise pulse dye lazerler etkilidir. Hemoglobini parçalayarak etki ederler. Genellikle 4-6 hafta ara ile 3 seans uygulanır.

Karbondioksit, Er:YAG ve fraksiyonel lazerler cilt sıkılığını ve kollajenini artırırlar. Yeni oluşan cilt ise kolajeni artmış, pigment düzensizlikleri ve ince kırışıklıkları azalmış bir cilttir.

Tıbbi dövme

İlk kez 1984 yılında uygulanmaya başlamıştır. Bu teknikte, deriye ince bir iğne ile pigment verilir. Pigment ilk başta derinin üst (epidermis) ve alt (dermis) tabakalarında birikir ancak daha sonra fibroblast denen hücreler tarafından yutulur ve sürekli orada kalır. Tedavi değil, kamuflajdır. O nedenle göz çevresi morlukları için ilk tercih olmamalıdır.