Çağımızın salgın hastalığı: Miyopi

Miyopi günümüzde lazerle tedavi ediliyor. Ama ilerlemesini durdurmak konusunda bilim maalesef o kadar fazla yol alamadı.

Miyopi neden olur?

Göz kusurlarının oluşumunda kalıtımın ve çevresel etkenlerin rolü var. Miyoplarda göz küresi normalden uzun. Aşırı okuma ve bilgisayara bakma gibi yakın görüş aktiviteleri ise miyopiyi başlatan ve/veya artıran çevresel risk faktörleri…

Miyopi kaç yaşında başlar?

Miyopi doğuştan olabileceği gibi, erişkinlik çağlarında da (20 yaştan sonra) başlayabilir. Ama “okul miyopisi” adını verdiğimiz durum, 7-16 yaşları arasında başlar.

Anne baba gözlük kullanıyorsa, çocukta da mutlaka göz bozukluğu olur mu?

Hayır, bu şart değil ama elbette genetik bir yatkınlık söz konusu… Tek ebeveyni miyop olan çocukların miyop olma riski 3 kat, iki ebeveyni miyop olan çocukların miyop olma riski ise 6 kat fazla…

Çok ders çalışmaktan veya bilgisayar oyunlarından göz bozulur mu?

Genetik olarak miyopiye yatkın bir çocukta, sürekli yakına bakmak miyopiyi ortaya çıkarabilir.

Miyopinin zekayla ilişkisi olduğu doğru mu?

Pek çok çalışma, miyopların zeka katsayılarının (IQ), miyop olmayanlardan 7-8 puan daha fazla olduğunu göstermiştir. Ailelerde de benzer sonuçlar elde edilmiştir: Miyop kardeşlerin, olmayanlara göre zeka katsayısının daha yüksek olduğu saptanmıştır. Bu istatistikler 2 türlü açıklanabilmektedir: Ya miyopi ile zeka geni aynı kromozomda birlikte kalıtlanıyor, ya da daha zeki olanlar okumayla daha çok vakit geçiriyor ve gözde miyopi oluşuyor. Miyop çocukların okul başarısı da daha yüksek bulunmuştur.

Gözlükler sürekli takılmalı mı? Takılmazsa ne olur?

Çocukluk ve ergenlik döneminde miyop gözlüklerin sürekli takılması gerekir. Takılmazsa numaralar daha hızlı ilerler.

Numaraların ilerlemesini durdurmanın bir yolu var mı?

2019 yılında BMC Ophthalmology dergisinde yayınlanan derleme ve metaanalizlerin sonuçlarına göre:

- Çocuklarda gözlük derecesi tam verilmeli, yani derece düşük tutulmamalı.
- Miyopi ilerlemesini önleme açısından bifokal (çift odaklı) gözlük kullanımı, uzak gözlük kullanımına üstün değil.
- %0.05'lik atropin (göz bebeğini genişletici) damla kullanımı ilerlemeyi yavaşlatır. Ancak atropin damlanın ışık hassasiyeti, yakın görüşte zorlanma, alerji ve bırakılınca miyopinin daha da hızlı ilerlemesi gibi yan etkileri var.
- Ortokeratoloji (gece uyurken takılan) kontakt lensler, ilerlemeyi yavaşlatır. Ama bu lenslerin gözün mikrop kapması gibi riskleri var.
- Multifokal (çok odaklı) yumuşak kontakt lens kullanımı, miyopinin ilerlemesini yavaşlatır.
- Açık havada vakit geçirmek miyopiden korur. Çocuklarımızı açık havada vakit geçirmeye teşvik edelim!

Numaralar kaç yaşa dek ilerler?

Genellikle 18 yaşa dek ilerler. İlerlemenin en fazla olduğu yaş dönemi kızlarda 9-10 yaş, erkeklerde 11-12 yaş arasıdır.

En erken kaç yaşında göz kusurları için lazer tedavisi olunabilir?

En erken 18 yaşında lazer tedavisi olunabilir ama son 1 yıl içinde numaralar sabit kalmış olmalıdır.