Soroban ile zihinden hesap yapan çocuklar

Çocuklara matematiği sevdiren, dört işlemi hayat boyu hafızalardan sildirmeyecek antikçağdan gelen bir Japon abaküsü Soroban. Hesap makinasından daha hızlı, daha doğru sonuç veren; fiziksel hataya yer vermeyen bir hesaplama sistemi. 2 senelik bir eğitimin ardından ustalaşan çocuklar, eğitim süresince görsel hafızalarını kuvvetlendirdiklerinden; artık abaküsleri olmadan 4-5 haneli rakamları toplayıp, çıkartıp, çarpıp bölebiliyorlar. "Ne? 2 sene mi?" demeyin, hele Japon kültüründen gelen bir eğitim sistemine asla!

Kısa ve çabuk yolla öğrenilen bilgilerin kalıcılıklarının da kısa olduğu, çabuk unutulduğu ve ileriye dönük fazla katkısı olamayacağını pek fazla kabul etmeyen bir toplum olarak, bu konuda Japonlar'dan öğreneceğimiz çok şey var. İstikrar, tekrar, başkoyma ve yerleşmiş disiplin içeren Soroban eğitimi, matematiği çocuklara sevdirirken öğreten, öğretirken kendilerine güveni kuvvetlendiren yaşam boyu onlarla birlikte hayatı paylaşacak en sadık dost. Soroban ile hesap yapmayı öğrenen bir çocuk, bir daha hayatı boyunca hesap makinası veya bilgisayardan yardım almaya ihtiyaç duymuyor.

Orjinal bir Soroban, ahşap işçilik gerektirir ve el yapımıdır. En iyi Soroban'lar Kamedake yapımı olanladır. 40-50 yıllık ustalar tarafından yapılan bu Soroban'lar, kullanılan ahşap kalitesinden, boncukların arasındaki mesafeye; boyutlarından, üzerindeki orjinallik damgalarına kadar yılların ortaya çıkarttığı ideal standartların ürünüdür. Özellikle Japonya dışında yapılan bazı Soroban boncukları; mermer, taş, hatta plastik bile olabilir. Ancak ahşaptan alınan verimi sağlayamazlar. Bir Soroban'ın maliyeti malzemelere bağlı olarak artabilir. İyi bir Soroban’da plastik ve renkli boyalar kullanılmaz. Soroban alırken ucuzunu aramak hatalı bir seçimdir, hesaplamada size üstün bir yetenek sağlayan bu enstrümanda ucuza kaçılmamalı, malzemesine işçiliğine ve özellikle ebatlarına çok dikkat edilmelidir.

Orjinal Soroban'larda değişebilen tek şey haneler. Türkiye'deki en büyük haneli Soroban 27 haneli. Japonya'da 33 haneye kadar çıkabiliyor, ancak 23 hane en ideal ölçüdür. Üzerindeki noktalar basamakları gösterir, basamaklar 1000'erli olarak artar. Çok büyük sayılar yazıp, çok büyük hesaplamalar da yapılabilir.

Üstte bir boncuk, aşağıda 4 boncuk standartında üretilen Soroban'ların boyutları da değişmeksizin orjinalliğini koruyor. Değişen tek şey haneler. En üstteki tek sıra halinde yer alan boncuklar her hanede 5'i temsil eder. Alt sıradakiler 4,3,2,1'dir. 8 yazmak istediğinizde yukarıdaki 5'e, aşağıdaki ilk 3 boncuğu yukarı çekerek ekleme yaparsınız. Bu şekilde çok büyük sayılar yazıp, çok büyük hesaplamalar da yapılabilir.

Sol elle tutulur, işlemlerin yazılı olduğu kağıdın üzerine ilk satırı gösterecek şekilde yerleştirilir. Japon standartlarından hiçbir ödün verilmeksizin, kağıdın üzerinde yer alan küçük ağırlığı kağıdın kaymaması için şarttır. İşlemler sağ elle yapılır. Hesabı yaptıkça Soroban aşağı indirilir. Bilinmesi gereken bir ilk 'Soroban'da sayıların önemi yoktur, rakamların önemi vardır.'

Başlamak için en alt yaş 5'tir. Onlar için daha minik Soroban'lar kullanırız, eğitim daha oyun havasında geçer. Dikkat sürelerinin 15 dakika olduğunu düşünürsek, başlamak için ideal yaş olan 7'ye eğlenceli bir baz hazırlamış oluyoruz.

Soroban'ı öğrenmenin yaşı yok. Bu bir enstrümandır, nasıl gitar çalmayı 25 yaşında da öğrenebilirsiniz, onun gibi. Ancak, Soroban eğitiminin ikinci sahfası olan Anzan (hafızadan hesaplama) için son yaş sınırı 15'tir. Ne kadar çalışırsanız çalışın 15 yaşından sonra Anzan öğrenmeniz ve uygulamanız mümkün değildir. Ancak Soroban ile hesaplarınızı her zaman yapabilir, ustalaştığınız takdirde öğretebilirsiniz de.

Anzan nedir derseniz, Soroban'ı hatmeden çocuğun artık enstrümanını kullanmadan hafızadan 4 işlemi gerçekleştirmesi safhasıdır. Anzan'a geçen çocuk Soroban'da yaptığından daha hızlı sonuca ulaşıyor. Her boncuğu hareket ettirmek fiziksel bir hareket olduğundan, saniyelerden bile bahsediyor olsak, hafızadan hesap daha hızlı. Ne kadar erken yaşta başlanırsa o kadar hızlı ilerliyor çocuklar. Anzan çalışmalarına Soroban eğitimi sırasında da küçük küçük başlarız. Böylelikle eğitimin nereye varacağını anlıyorlar, yapabilecekleri onları bir an evvel hedefe ulaştırmak için motive ediyor. Yapılan pratiğe ve yaşa göre 1-2 sene süregelen bir eğitim sürecinden bahsediyoruz.

Haftada 2 gün eğitim var, 1,5'ar saatten. Soroban'da pratik çok önemli, tekrar şart. Her gün 15'er dakikadan yapılması gereken ödevleri oluyor çocukların. Soruları olan veya daha çok pratik yapmak isteyen çocuklara ücretsiz etüdler de sağlanıyor.

Soroban Dünyası'ndan alacağınız sertifikalar, Soroban Dünyası’nın değil, onun aracılığı ve ortak çalışması ile sizlere Japonya Yokohama Soroban federasyonuna bağlı “Houmei Jyuku Soroban Okulu” tarafından verilecek sertifikalardır. Burada sınava tabi tutulan çocuğun sınav sonuçları Japonya'ya gönderilir ve orada değerlendirilir.

Dünyada 10. Dan seviyesinde yüz kişi olduğu bilinmekteymiş. Soroban eğitimcisi olmak isteyen yetişkinler 8. kyu seviyesine gelmeden eğitimci olma hakkını kazanamazlarmış. Kişiler “eğitimci sertifikası programı”nda aldıkları kırk saatlik kurs sonrasında sınava tabi tutuluyorlarmış, on dakika çarpma için yirmi soru, on dakika bölme için yirmi soru ve on dakika toplama ve çıkarma olmak üzere sorulan soruların sonunda, otuz dakikalık sınav video kayıtları ve sınav kağıdı online olarak Japonya’ya gönderiliyor ve sınavda başarılı olan kişilere sertifikaları yollanıyormuş. Bu kişiler de eğitim vermeye hak kazanırlarmış.

Kurs bilgileri, ücretleri ve detaylı bilgi için www.sorobandunyasi.com'u ziyaret etmenizi tavsiye eder, çocuğunuzun matematikle hayatının sonuna kadar barışık olmasını seçen anne babaları şimdiden tebrik ederim.