Paylaş
Emekli yaşı ve prim hesaplaması örneği olarak, 01.05.2008 tarihinden önce sigorta başlangıcı olanlar için emeklilik yaşını belirleyen temel unsur sigorta başlangıç tarihidir. Ancak 01.05.2008 tarihinden sonra sigorta başlangıcı olanlar için emeklilik yaşını belirleyen temel unsur prim gün sayısını ne zaman doldurduğudur. Örneğin 01.05.2008 yılında sonra girişi olan erkek çalışan (4A) 7200 prim gün sayısını 2035 yılına kadar doldurabilirse 60 yaşında, ancak 2035'den sonra prim gün sayısını doldurursa her 2 yıl için 1 emeklilik yaşı artarak 2044 ve sonrasında 65 yaşında emekli olabilecek.
2000 yılından önce 4A SGK sigorta girişi olanların emekli maaşı hesaplaması kat sayı ve aylık bağlama oranı, gösterge rakamı kullanılarak yapılır. Karışık bir formüle sahip olan emekli maaşı hesaplaması şu şekilde örneklendirilebilir. Mesela 2019 yılında emekli olacak bir kişi için esas alınacak değerler, 2018 yılına ait olacaktır. Yani, emekli olacağı yıldan bir yıl öncesine ait değerler baz alınır.
Kişinin yıllık ortalama kazancı hesaplanır. Bu hesaplama yapılırken son 10 yılın kazancı değerlendirilir. Daha sonra kişinin son 10 yıldaki kazancı 10’a bölünür, yıllık ortalama kazancı bulunur. Bu hesaplama sonrasında bulunan değer, gösterge tablosu ile karşılaştırılarak en yakın değer, gösterge rakamı olarak kabul edilir. SGK yani şimdiki adıyla 4A emekli maaşı hesaplama için Türkiye Cumhuriyeti Sosyal Güvenlik Kurumu’na ait olan adresten sorgulama yapılmaktadır.
4B (Bağ-Kur) emekli maaş hesaplaması
2000 yılından öncesi için yapılan hesaplamalarda en son basamaktan 1 tam yıl prim ödemesi gerçekleşmiş ise primin %70’i maaş olarak bağlanır. Son basamaktan ödenmemiş durumlarda ise bir önceki basamağa göre hesaplanır.
*2000-2008 yılları arası için 4B emeklilik maaşı hesaplama formülü;
Ağırlıklı ortalama X Aylık bağlanma oranı = 4B emekli maaşı
2000-2008 yılları arası toplam prim gün sayısı / Toplam prim gün sayısı = Ağırlıklı ortalama şeklindedir.
* 2008 yıllı sonrasındaki dönemde 4B emekli maaş hesaplama formülü;
Ağırlıklı ortalama x Aylık bağlama oranı= 4B emekli maaşı
Büyüme hızı ve TÜFE rakamları ortalaması =Ağırlıklı ortalama
2008 yılı sonrası yatan toplam prim gün sayısı / Toplam prim gün sayısı=Dönem ağırlığı
Kendi adına çalışıp sigorta primlerini yatıran Bağkur’luların emekli aylığı hesaplanmasında da da aynı SSK’lıların (4A) olduğu gibi üç dönem çalışmaları ve bu çalışmaların karşılığında belirlenen aylık bağlama oranı söz konusu oluyor. Bu kapsamda 2000 yılında önceki dönemde, yüksek gelir düzeyi üzerinden yani en yüksek basamaktan prim ödeyen Bağkur’luların emekli olduklarında alacağı aylıklar daha yüksek oluyor. 1 Ekim 2008 tarihi sonrasında Bağkur’lu emeklilerin maaşlarında ne yazık ki düşük sistemden hesaplama yapılıyor. Bu yüzden emekli aylığının yüksek olmasını isteyen Bağkur’luların sigorta primine esas kazançlarını yükseltmeleri ve SGK’ya yüksek basamaktan prim ödemeleri büyük önem teşkil ediyor.
Bağkur’luların 2020 yılında SGK’dan alabilecekleri en düşük emekli maaşı bin 784 TL olarak düzenlenmiştir. Bu tutar üzerinde promosyon ve ikramiyeler eklenmemiştir. Ayrıca tarım emeklilerinin dahil olduğu Bağkur’da TÜFE hesaplamasına göre kurumdan alınacak maaşların tutarı hesaplanmaktadır. Bunun yanı sıra alınacak maaşta, sigortalının emeklilik süresine göre değişiklik de görülebilmektedir. Bağkur’luların emeklilik özelliklerine göre birbirlerinden farklı miktarlarda zamlı emekli maaşları almaları mümkün olmaktadır. Bu yüzden Bağkur emeklisi olan herkes aynı maaşı alamaz.
4C emekli maaş hesaplaması
T.C. Emekli Sandığı’na bağlı olan ve devlet memurlarını kapsayan sisteme şimdilerde 4C denmektedir. Sosyal güvenlik Kurumu çatısı altında olan 4C’liler bir yıldan az süreli veya mevsimlik hizmet olduğuna Devlet Personel Dairesinin ve Maliye Bakanlığının görüşlerine dayanılarak Bakanlar Kurulunca karar verilen görevlerde ve belirtilen ücret ve adet sınırları içinde sözleşme ile çalıştırılan ve işçi sayılmayan kimselerdir.
4C kapsamında emekli olmuş olan vatandaşlar, emekli aylık bilgilerini de diğer tüm sorgulamalar gibi e-devlet Kapısı üzerinden gerçekleştirebilirler.
Paylaş