Nasıl hamile kalabilirim?

Bir adet döngüsü kadında genellikle 28 gün sürmekle birlikte 21 ile 35 gün arası normalin alt ve üst sınırlarıdır. Adet kanaması ortalama 4 gün devam eder ve 1 ile 7 gün arası normalin alt ve üst sınırları olarak kabul edilir. Adet kanaması esnasında 20 ile 80 mililitre arasında miktarda kan kaybedilir.

Adet döngüsü ergenlik döneminden, yumurtalıklarda olgunlaşabilecek yumurta hücrelerinin tümüyle tükendiği menopoz dönemine kadar devam eder.

Ovulasyon (yumurtlama) nedir?

Adet döngüsü esnasında beyinde, yumurtalıklarda ve rahim iç tabakasında farklı olaylar meydana gelir. Bütün bu döngü, hormonların ana yönetici bölgesi olan, beyin sapı bölgesinde bulunan hipotalamus hipofiz bezleri kontrolü altında yönetilir. Bu bölge salgıladığı hormonlarla kadın yumurtasının gelişmesi ve olgunlaşmasını sağlar. Beyin sapında hipofiz isimli bölgeden salgılanan FSH hormonu etkisiyle, adet döngüsünün ilk aşamasında yumurtalıklardan birinde yumurtalık hücrelerinden biri gelişme sürecine girer. Yumurta hücresi olgunlaştığında folikül adı verilen içi berrak bir sıvı dolu olan kesecik içindedir. Bu bölge salgıladığı hormonlarla kadın yumurtasının gelişmesi ve olgunlaşmasını sağlar. Gelişme sürecine giren yumurta da salgıladığı hormonlarla rahim iç çeperini gebeliğe uygun bir forma getirir. Kadın yumurtası hem bebeği oluşturan embriyonun önemli bir oluşumuyken, hem de bebeğin yerleşeceği rahim iç çeperini zenginleştiren bir hücredir.

Adetin ilk günlerinde birkaç milimetre olan folikül, yumurtlama günü geldiğinde (siklüsün ortalarında) yaklaşık 20-21 milimetrelik çapa ulaşır. Folikül içinde büyümekte olan yumurta östrojen hormonu salgılayarak, rahim iç çeperini bu hormon sayesinde zenginleştirir ve gebeliğe uygun hale getirir.

Östrojen hormonu folikül olgunlaştıkça artarak üretilmeye devam eder ve kana geçer. Beynin hipofiz bezinden salgılanan luteinize edici hormon (LH) salgısı, kandaki östrojen en yüksek seviyeye ulaştığında aniden tetiklenir. 12 saat gibi bir sürede LH salgısı artar ve en yüksek seviyesine ulaşır. Bu nedenle folikül en hassas yerinden çatlar ve içindeki yumurta hücresini bırakır. Adet döngüsünün 14. günü gerçekleşen bu duruma yumurtlama (ovulasyon olayı) denir. Hemen yumurtlama öncesinde LH hormonunun da keskin bir yükselme meydana gelir. Çatlatıcı iğne olarak bilinen ilaçlar LH hormonu içerirler.

Yumurta çatlatma iğnesi nedir?

Yumurta hücresinin serbest kalmasına yumurtlama (ovulasyon) adı verilir. LH hormonu sadece folikül içindeki yumurtanın çatlayıp tüplere geçmesini sağlamaz, aynı zamanda da yumurtanın olgunlaşmasını sağlar. Gebelik oluşabilmesi için yumurtanın içinde bulunduğu folikülün çatlayıp yumurtanın tüpe geçmesi gerekmektedir. Ülkemizde de ovulasyondan önce artan LH’ı tespit eden idrar testi, ovulasyon testi olarak bulunmaktadır. Hastalar bu testle yumurtlama zamanlamalarını ön görebilirler. Testin pozitif olduğu zamanlarda gebelik istiyorlarsa cinsel beraberliği sıklaştırabilirler. Lakin her durumdaki yumurta çatlama durumlarında spermle yumurta birleşip embriyoyu oluştursa da gebelik olmayabilir. Yumurta tembelliği ile giden bir hastalık olan polikistik over sendromunda ve ileri yaş kadınlarda rahimle yumurtalıkların eş zamanlı çalışması bozuk olduğu için embriyo rahme ulaşsa bile rahim bebek tutma günlerinde olmayabilir. Kısırlık tedavisinin ilk aşaması kadınların yumurtalarını büyütmek için verilen yumurta büyütücü ilaçlardır, yumurtalar belli bir çapa ulaştığında LH hormonu içeren çatlatma iğnesi verilir, 24-36 saat içinde çiftlere cinsel ilişkiyi arttırmaları söylenir. Yumurtaların özellikli ilaçlarla büyütülüp, klinikte bir teknikle ince bir iğne yardımıyla toplanıp, hastaların eşlerinden sperm alınıp, bebek hücresi embriyoyu oluşturup, kadının rahmine transfer etmek tüp bebek yöntemidir. Yumurtalar ilaçlarla büyütüldükten sonra hastalara LH hormonu içeren çatlatma iğnesi verilip 36 saat süre zarfında yumurta toplama işlemine alınırlar. Klinikte hastalar madem yumurtaları toplayacaksınız neden çatlatma iğnesi veriyorsunuz diye sorarlar. LH hormonu sadece yumurtanın çatlatmasını değil, olgunlaşmasını da sağlar. Erken çatlamasını engelleyen ilaçlar da verip, folikül içindeki yumurtaları olgunlaştıracak bu iğneyi verip hasta, yumurta toplama işlemine alınır.