Önce koronavirüs, şimdi de…

Koronavirüs vakaları yeniden artmaya başladı. Sıcak havalarda maske kullanmak da çok zor. Üstüne üstlük bir de sivrisinek ve böcekler artıyor… Ne yapacağız?

Bunlar ekstra önlemler almamızı talep eden sıra dışı zamanlar. Küresel bir salgının olduğu bir dönemden geçerken maalesef kendimizi rahat hissetmediğimiz, konforlu olmayan tedbirler almamız gerekebiliyor. Maske de bunlardan -hatta en önemlilerinden- biri. Eğer maske çok rahatsız ediyorsa, çözüm çok gerekmedikçe dışarı çıkmamak evde daha çok zaman geçirmek. Çocukları maske takmaya ikna etmek daha zor olabilir. Ancak dikte etmek yerine bunun neden önemli olduğunu, bir süre daha böyle önlemler almamız gerektiğini anlattığınızda çocuğunuzun çok daha kolay ikna olduğunu göreceksiniz. Hatta bir de bakmışsınız siz maske takmayı unuttuğunuzda çocuğunuz sizi uyarmaya başlamış.

Sinek ve böcek ısırıklarının insan beslenmesiyle bir ilişkisi var mı? Bu süreçte nasıl beslenmek gerek?

Beslenmeyle sinek ve böcek ısırıkları arasında herhangi bir ilişki yok. Bir istisna dışında; sarımsak yemenin zararlı haşeratları uzak tutmada faydalı olduğu biliniyor. COVID-19 salgınında en güçlü koruyucunuz etkin bir şekilde çalışan bağışıklık sistemidir. Bu yüzden de bağışıklık sisteminize köstek değil destek olan bir beslenme modeli benimsemeniz gerekiyor. Ailenizi, özellikle de çocuklarınızı çöp yiyeceklerden uzak tutun. Eğer bugün çocuklarınıza doğal beslenme alışkanlığı kazandırırsanız, yarın yetişkin olduklarında onları tüm kronik hastalıklardan korumak adına önemli bir adım atmış olursunuz. Çöp yiyecekler yerine ev yoğurdu, ev turşusu, kemikli etle pişmiş tencere yemekleri, mevsim sebzeleri tüketen çocuklar koronavirüs de dâhil olmak üzere tüm hastalıklara karşı çok daha dirençli olurlar. Üstelik doğal beslenmenin sıkıcı olması da gerekmiyor. Son kitabım Yaşam Sevinci’nde çocukların bayılacağı şekersiz, unsuz kurabiye, kek tarifleri, ev yoğurdu ve mevsim meyveleri ile hazırlayabileceğiniz sağlıklı içecek tarifleri var.

Sinek kovucular neden zararlı?

Sinek ve böcek ilaçlarında en çok kullanılan kimyasal DEET yani, N,N-dietil-meta-toluamid adlı bir kimyasaldır. 1940’lı yıllarda Amerikan ordusu tarafından geliştirilen ve patenti alınan bu zehrin beyin hücrelerini etkilediğini gösteren araştırmalar var. Sinek kovucu spreylerin hemen hepsinin aktif maddesi DEET’dir.  Bu kimyasalın ne kadar tehlikeli olduğunu gösteren pek çok bilimsel yayın var. Mesela uzun süre DEET’e maruz bırakılan farelerde davranışsal bozukluklar ve ölüm gibi etkiler gözleniyor. Yani bu zehirleri çocuğunuzun solumasını, tenine değmesini istemezsiniz. Aktif maddesi DEET olan sinek kovucuların alerjik reaksiyonlara, nöbetlere neden olduğu ispatlanmıştır. Özellikle küçük çocuklarda risk daha da büyük. Bu ilaçların konsantrasyonu olumsuz etkilediği, hafıza sorunlarına ve öğrenme güçlüğüne neden olduğu da biliniyor. Daha da ötesi vücuda sürülen sinek kovucularda kullanılan DEET’nin bir kanserojen olduğunu işaret eden pek çok yayın var.

Peki, doğal yöntemlerle nasıl korunacağız?

Tarçın yağının DEET kadar etkili bir koruyucu olduğunu gösteren çalışmalar var. Ama tarçın yağını cilde direkt olarak sürmek iritasyona neden olur. Bunun için de yağı seyreltip öyle kullanmanız gerekiyor. Yarım bardak suyun içine bir çay kaşığının dörtte biri kadar tarçın yağı ilave ederek kendi böcek spreyinizi hazırlayabilirsiniz. Karanfil yağı da sinekleri, böcekleri uzak tutar. Sinek kovucu yapmak için yarım bardak suyun içine bir çay kaşığının dörtte biri kadar karanfil yağı ilave edin. İdris otu (citronella yağı), lavanta, kekik ve okaliptüs yağlarının da binlerce yıldır sineksavar olarak kullanılmıştır.

Çocuklar açısından önerileriniz neler?

Yetişkinler için bile toksik olan bir şey çocuklar için daha da tehlikelidir. Bu zehirleri çocuğunuzdan uzak tutun ve doğal sineksavarlardan faydalanın. Okaliptüs yağı hariç yukarıda önerdiğim tüm doğal sinek kovucuları çocuklarınızda da kullanabilirsiniz. Okaliptüs yağının sivrisinekleri, keneleri uzak tutan keskin bir kokusu vardır ama ciltte iritasyona neden olma riski söz konusu. Bu nedenle yetişkinler bile tüm vücuda uygulamadan önce küçük bir alanda test ederek iritasyon riskini elemeli. Yaşadığınız mekânları sineksiz, böceksiz kılmanın güvenli yolları da var. Bazı bitkilerle sinekleri evinizden uzak tutabilirsiniz. Mesela fesleğen, mesela biberiye… Bu aromatik bitkilerin sivrisinekleri uzak tutmakta etkili olduğu biliniyor. Balkonunuza, pencere önlerine ekebilirsiniz. Bir diğer yol ise buhurdanlıkta biberiye yağı, ıtır yağı ya da lavanta yağı yakmaktır. Hem eviniz çok güzel kokar hem de sinekler yaklaşmaz.