Boşanma sürecinde çocuğunuzun adaptasyonuna nasıl yardımcı olursunuz?

Dokuz yaşındaki oğlunun okulundan aramışlardı anneyi, bir sınıf arkadaşı tarafından teneffüste dövüldüğünü ve yüzünde dikiş atılması gereken bir yarası olduğunu söylemişlerdi. Annesi hızla okula gidip oğlunu hastaneye götürdü ve gerekli müdahalelerin yapılmasını sağladı. Tekrar okula gidip idare ile görüştüğünde müdür beyin “Bu çocuğun anne ve babası boşandı, bu aralar çok hırçın, bu gibi durumlarda yapacak bir şey yok” dediğini duymuştu.

Evet, müdür bey gibi pek çok kişi anne ve babası boşanmış çocuklarla ilgili yanlış düşüncelere sahipler ve doğru olmayan bir tutum içindeler. İyi yönetilemeyen boşanma davalarında ne yazık ki çocukların sessiz çığlıkları duyulamamakta, içlerinde kopan fırtınalar fark edilmemektedir.

Elbette yaşı ne olursa olun çocukların isteyeceği en son şey; anne ve babalarının boşanmasıdır. Bu sarsıcı olay çocukların gelişimlerini ciddi bir biçimde etkileyecektir. 

Ancak eğer boşanma süreci iyi yönetilirse, çocuklar sanıldığı kadar zarar görmeyeceklerdir. Burada asıl önemli olan anne ve babanın evliliklerinin sona ermesini nasıl karşıladıkları, boşanmadan sonra hayatlarını ve ilişkilerini nasıl sürdürdükleri ve çocukları ile ilgilenmeye devam edip etmedikleridir.

Bazen çiftler aralarında yaşadıkları şiddetli problemlere rağmen sadece çocuklarının iyiliği için evliliği sürdürülme kararı almaktalar. Ancak gerek yapılan araştırmalar gerekse benim terapilerimdeki deneyimlerim göstermektedir ki; bu karar aslında çocuklara daha fazla zarar vermekte ve yarayı kangren haline getirmektedir. Sonuçta aile içinde yaşanan psikolojik, fiziksel ya da cinsel şiddetin ve istismarın çocuklarda daha büyük yaralar açtığı tartışılmazdır. Bazen evlilikte yaşanan bu tarz sorunları çözmenin tek yolu evliliği sona erdirmek olabilir.

Nasıl ki evliliğin kız isteme, nişan, yüzük, çeyiz, nikah, düğün v.s. gibi ritüelleri varsa boşanmanın da ritüelleri vardır.

Bu nedenle boşanırken çocuklarınızın bu duruma uyum sağlamasına yardım etmek ve süreci iyi yönetebilmek için şunlara dikkat etmenizi öneriyorum:

• 1. Hiçbir çocuk sabah kalktığında babasının diş fırçası dahil bütün eşyalarını alıp gittiğini görmemeli veya annesinin evi terk edip gittiğini bir başkasından öğrenmemelidir. Bu nedenle aldığınız boşanma kararını çocuklarınıza birlikte açıklayın.
• 2. Onlarla konuşurken eşinizle aranızdaki sorunlardan ve ayrılma kararınızdan onların hiçbir şekilde sorumlu olmadıklarını açıkça belirtmelisiniz. Çocuklar, özellikle küçük olanlar mantıklı ya da mantıksız birçok nedenden dolayı anne ve babalarının ayrılmalarına sebep olduklarını düşünürler. Kötü bir karne, ayrılan ebeveynle kavga, bozdukları bir bilgisayar ya da bir ebeveynin cüzdanından aldıkları bir miktar para onlara ayrılık kararının kendi suçları olduğunu düşündürebilir.
• 3. “Biz sizi çok seviyoruz, daima anne ve babanız olarak kalacağız, ancak artık birbirimizle anlaşamıyoruz, çok kavga ediyoruz, birbirimizi üzmektense ayrı evlerde yaşamaya karar verdik” diyerek birbirinizi suçlamadan eşit sorumluluk alarak çocuklarla konuşun.
• 4. Yaşlarına uygun bir biçimde, boşanmanın onları nasıl etkileyeceğini hangi evde, kiminle, hangi zamanda kalacaklarını, hafta sonları kiminle ne yapacağınızı, tatil düzenlerini hepsini somut ifadelerle açıklayın.
• 5. Aldığınız kararları bir kağıda yazın ve mutlaka çocuklara verdiğiniz sözlerde durun.
• 6. Çocuklar kimde kalacak? Sorusuna cevap ararken onları cansız birer eşya olarak görmeyin. Gerek mal paylaşımını gerekse çocukların velayet konusunu asla çocukların yanında tartışmayın.
• 7. Boşanma anlaşmanızın adil olmasını eğer umursamazsanız belki para ve mal kazanmış olabilirsiniz ancak kaybeden kesinlikle çocuklarınız olacaktır.
• 8. Aranızda yaşananlar her ne olursa olsun sırf birbirinizin canını acıtmak için çocuklarınızı taraf olmaya zorlamayın.
• 9. Birbirinizle konuşmak yerine “Söyle oğlum babana…” veya “Kızım annene söyle…” gibi ifadeler ile çocuklarınızı posta güvercini olarak kullanmayın.
• 10. Her ne kadar birbirinizden nefret etseniz de çocuklarla ilgili her türlü iyi ya da kötü olayda yüz yüze gelmek zorunda olduğunuz unutmayın. Bu nedenle ilişkinizi mümkün olduğu kadar sorunsuz sürdürün. Bu mümkün değilse, sorunları çocuklarınıza asla yansıtmayın.
• 11. Boşandığınızda eşinizin akrabaları ile görüşmek istemeyebilirsiniz ancak çocuklarınızı sevdikleri insanlardan koparmayın. Görüşmek istediklerinde veya onlarla hoşça vakit geçirdiklerinde suçluluk duygusu hissetmelerine sebep olmayın.
• 12. Çocuklarınızın sizin için yeri doldurulamaz ve değerli varlıklar olduğunu hissetmelerini sağlamak için sevginizi ve ilginizi eksik etmeyin.
• 13. İşler sandığınız gibi yolunda gitmezse, her şey daha da karmaşık bir hal almadan mutlaka bir Aile ve Evlilik Terapistinden yardım alın.

[fotogaleri=2509,3241,2623,2566]