Öğrenme güçlüğü-2

Prof. Dr. Ümran Korkmazlar ile öğrenme güçlüğü yaşayan çocuklarla ilgili görüşmeye devam ediyoruz.

Soruları tam anlamayabilir

Öğrenme güçlüğü çeken çocuklar sınav sorularını çabuk okuyamaz ve yanıtlayamazlar. Bu nedenle iri punto ile basılmış metin, ek süre/ seçmeli soru şansı verilmelidir. Ya okuyucu desteği ya da yazma desteği sağlanmalı. Matematikte çarpım tablosunu öğrenemedikleri için hesap makinesi kullanırlarsa ancak gerçek kapasitelerini gösterebilirler. Yön, harita gibi mekan algısı, nota bilgisi gereken alanlarda sorunları çoğu zaman hayat boyu sürdüğü için bu tür sorulardan muaf tutulmaları gerekir. Mesleğe yönelirken becerilerine uygun alanlara yönlendirilmeleri gerekir. Bu nedenle pek çok ülkenin en tanınmış üniversitelerinde öğrenme güçlüğü olanlar için özel kontenjan vardır. 

Ülkemizde öğrenme güçlüğü olguları, Milli Eğitim Sistemi içinde çeşitli güçlüklerle öğrenimlerini sürdürmekte, ailelerin özel çabalarıyla sınırlı sayıdaki çocuk ruh sağlığı merkezlerinden profesyonel yardım almaktadırlar. Öğrenme güçlüğü olan çocuk ve ergenlerin okulda değerlendirilmelerindeki eşitsizlik, onların zarar görmelerine neden olmaktadır. Oysa bu olgular, yapıları gereği farklıdır ve değerlendirmeleri de farklı olmalıdır.

İlköğretim çağındaki öğrenme güçlüğü çekenlerin sorunlarını şöyle sıralayabiliriz:

- Okul başarısı (yaşıtlarına ve zekasına oranla) düşüktür ya da inişli-çıkışlıdır.

Okuma becerisi: Harf-ses ilişkisi kurmakta zorlanır, (Bazı harflerin seslerini öğrenemez, harfin şekli ile sesini birleştiremez) harfleri karıştırır, ( b-d, b-p, m-n, b-m, 6-9 gibi) kelimeleri hecelerken ya da harflerine ayırırken zorlanır, okurken heceleri ya da sözcüğü ters çevirir, (ne-en, çok-koç, için-çini gibi) harf, sözcük atlar, ekler ya da uydurur, okuduğu yeri kaybeder, satır karıştırır, okuduğunda anlamakta ve anlatmakta zorlanır, okumayı sökemez ya da okuması yavaştır.

Yazma becerisi: Yaşıtlarına oranla el yazısı okunaksız, yavaştır, yazarken bazı harf ve sayıları, kelimeleri ters yazar, karıştırır, (b-d, b-p, m-n, z-s, d-t, f-v, b-m, ğ-g-y, l-r-n, noktalı harfler, 6-9, 2-5 gibi) yazarken bazı harfleri, heceleri atlar ya da ekler, yazarken heceleri ya da sözcüğü ters çevirir .

Aritmetik beceriler: Sayı kavramını anlamakta güçlük çeker, (beş mi bir mi büyüktür, hangisi az gibi) bazı aritmetik sembolleri öğrenmekte zorlanır, karıştırır, (+ yerine x gibi ) sayıları karıştırır, (6-9, 4-7, 2-5, 12-21 gibi) geometrik şekilleri çizmekte ve isimlendirmekte zorlanır, işleme sağdan değil soldan başlar, akıldan doğru çözdüğü pek çok problemi kağıt-kalemle yapamaz.

Sıraya koyma becerisi: Haftanın günlerinin, ayların, mevsimlerin, sayıların, alfabenin harflerinin sırasını karıştırır, belirli bir sıra içinde yapılması ya da bilinmesi gereken şeylerin sırasını karıştırır,.

Algı sorunları: Görsel, işitsel, dokunsal, kinestetik algı güçlükleri, dans, ip atlama gibi aktivitelerde zorlanma, mekansal algı güçlükleri, mekanda yönelmede, pozisyonu algılamada zorluk çeker, yön bulmakta zorlanır.

Dikkat-hareket sorunları: Dikkatin kısa süreli olması, kolayca dağılması, konsantrasyon güçlüğü, aşırı hareketlilik, kıpır kıpır olma, yerinde oturamama, hızlı ve çok konuşma vardır.

Sosyal-duygusal sorunlar: Yaşıtlarına göre daha çocuksudurlar, düşünmeden, aklına eseni yaparlar, eleştirildiğinde aşırı tepki gösterir, öfkelenir ya da dikkate almaz. Jest ve mimikleri doğru yorumlayamaz, arkadaş ilişkilerinde zorluklar yaşar, hayal kurar, dalgındır, kendisine güveni azdır, (benlik saygısı düşüktür) öğrenmeyle ilgili çok sayıda travmatik yaşantıları vardır. Enuresis, enkopresis, karın ağrısı, okul reddi, okuldan kaçma gibi sekonder davranış bozuklukları görülür.

Öğrenme bozukluğu olan çocuk ve gençler bu özelliklerin tümünü taşımayabilirler. Her biri farklı sayıda, farklı yoğunlukta bu belirtileri gösterirler.