Bayram sabahı güne 2 bardak su ile başlayın!

Bayramın ilk gününden itibaren öğün saatlerimiz ve yemek düzenimiz değişir. Kurban bayramına özel en büyük değişiklik, kırmızı et tüketiminin maksimum düzeylere ulaşması olur. Diyetisyen Nil Şahin Gürhan, bayramda sağlıklı beslenme, kurban etini pişirme ve saklama hakkında tüyolar verdi.

Kurban bayramını sağlıklı geçirmek için kurban etinin kalitesi ve tüketimine dikkat etmemiz gerekir. Kurban etini alırken, kesim esnasında, hazırlık aşamasında ve saklama aşamasında sağlıklı beslenme ilkelerine uygun davranmalıyız.

* 1. adım olarak kurbanlığınızı satın almadan önce veteriner kontrolünden geçtiğinden emin olmalısınız. Sağlıklı hayvan almanız ve uygun kesim şartlarını sağlamanız sizin ve ailenizin sağlığı açısından çok önemlidir.

* Kurbanlığınızın sakatat kısımları dediğimiz organ etlerini tüketmeyin. Etin bu kısımları doymuş yağ ve kolesterol açısından oldukça zengindir. Ayrıca başta karaciğer olmak üzere birçok organda zararlı madde birikimi olduğundan tüketmemelisiniz.

* Kurban etini kesildikten hemen sonra tüketirseniz, biraz sert olur. Mümkün olduğunca kesimden sonra 24 saat buzdolabında bekletirseniz daha lezzetli ve yumuşak olur, kolay pişer ve daha kolay sindirilir.

* Etler, protein açısından zengin olduğundan sıcaklığa oldukça duyarlıdır ve kolayca bozulur. Bu nedenle etleri buzdolabında, buzdolabı poşetlerinde veya yağlı kağıda sararak maksimum 2-3 gün; buzlukta -2 derecede 7 gün; derin dondurucuda -32 derecede ise maksimum üç ay saklayabiliriz. Daha sonra tüketirken, dondurulmuş etleri buzdolabında çözdürün. Kalorifer üzerinde veya açık havada et çözdürmenin besin zehirlenmelerine yol açabileceğini unutmayın. Çözdürülmüş etleri yeniden dondurmayın.

* Etleri hazırlarken de dikkat etmemiz gerekir. Etlerin görünür yağlarının tamamı temizlenmelidir. Hazırlama işlemi sırasında, etler ve diğer besinler ayrı doğrama tahtalarında ayrı bıçaklar ile doğranmalıdır. Çiğ etten damlayan sular hiçbir besinle temas etmemelidir.
Etleri pişirirken doğru pişirme yöntemlerini tercih edin. Kızartma ve kavurma, sağlık risklerini arttıran pişirme yöntemleridir. Sağlıklı pişirme yöntemleri; ızgara, haşlama, fırında veya mevsim sebzeleri ile birlikte tencerede pişirme şeklidir. Izgara yaparken, vitamin kaybını en aza indirmek ve dumanın içinde yer alan zehirli maddelerin ete geçmesini engellemek için, kömürler tam olarak yandıktan ve yarı kor haline geldikten sonra, etleri ateşten en az 15 santimetre uzakta tutarak pişirmelisiniz.

* İçerisine et veya kıyma giren yemeklere ekstra yağ eklemenize gerek yoktur. Çünkü etlerin dokuları arasında yer alan, görünmez yağ dediğimiz doku içi yağlar ısının etkisi ile erir ve yemeğe karışarak lezzet katar. Pişirdiğiniz etli sebze veya kuru baklagil yemeklerine ekstra yağ eklemeyin.

* Kuyruk yağı ve iç yağı, kalp-damar sağlığını tehdit eden ve kanserojen riskini arttıran yağ türleridir. Bu tür yağları kesinlikle tüketmeyin.

* Etinizi pişirirken hızlı ve yüksek ısıya maruz bıraktığınızda etin sadece dış yüzeyi pişer ve hızla katılaşır, sertleşir ve iç yüzeyi çiğ kalabilir. Eti uzun sürede orta hararetli ısıda pişirirseniz hem tam pişer hem de yumuşak olur.

* Kurban Bayramı sofralarında, etler dışında diğer besin gruplarına da yer vermelisiniz. Sebze yemekleri, salatalar, yoğurt, ayran ve cacık gibi süt ürünleri, ekmek olarak tam buğday veya tam çavdar ekmeği veya ekmek yerine bulgur, makarna ve kabuklu pirinç sofranızda beslenme dengesi oluşturur.

* Et tüketiminde aşırıya kaçılmamalıdır. Her gün et tüketmeniz gerekir; ancak öğünlerde ortalama 60–120 gramı geçmeyecek şekilde ölçülü olarak tüketmelisiniz.

Bayramda kilo alma riski artıyor!

Tatiller ve bayramlar kilo alma riskinin maksimum düzeyde olduğu zaman dilimleridir. Gerek düzensiz öğün saatleri gerek özel bayram ve tatil yemekleri ve tatil rehaveti sonucu alınan enerji artmakta, harcadığımız enerji de minimum düzeylere inmektedir. Bu kilo alma çıkmazına girmemek için küçük ayarlamalar yapmalıyız. Bu ayarlamaları şöyle sıralayabiliriz:

* Bayram sabahı güne 2 bardak su ile başlayın. Zengin bir bayram kahvaltısı tüketebilirsiniz. Yavaş yiyin ve çeşitli beslenin.

* Bayramda da sık sık beslenmeye özen gösterin. Gün içerisinde 4 saatten uzun aç kalmayın. Öğünlerde aşırı besin tüketmemeye gayret edin. Eğer bir öğünde çok besin tükettiyseniz ve hangi besin grubundan fazla yediyseniz o besin grubundan yiyecek hakkınızı bir sonraki öğünde azaltmalısınız.

* Bayram süresince de günde 8 – 15 su bardağı =1,5 – 3 litre su içmeye özen gösterin. Çay, kahve ve asitli içeceklerin tüketiminde aşırıya kaçmayın. Ihlamur, ada çayı ve rezene gibi bitki çaylarını tercih edebilirsiniz. Eğer mide ve tansiyon sorununuz yoksa günde 1–2 şişe doğal maden suyu da içebilirsiniz.

* Ana öğünlerde tabağınızın yarısını salata ve sebze yemekleri ile doldurun. Diğer yarısına ise 2-3 parça et ve 2-3 yemek kaşığı pilav, makarna ve bulgur gibi tahıl ürünlerinden alın. Pilav, makarna, bulgur ve çorba tüketiyorsanız yanında ekmek tüketmenize gerek yoktur.

* Şekerlemelerden ve çikolatalardan uzak durmaya çalışın. Ağır hamur tatlıları yerine, sütlü veya meyveli tatlıları tercih edin. Günde 1 porsiyondan fazla tatlı tüketmemeye özen gösterin.

* Bayram günüde hareketli olmaya çalışın. En az yarım saat orta tempolu yürüyüş yapabilirseniz çok iyi olur. Ayrıca gün içinde hareketliliğinizi arttırmaya çalışın.

* Her şeye rağmen bir gün içinde düşündüğünüzden çok fazla yediniz, besin haklarınızı aştıysanız üzülmeyin. Afiyet olsun. Bunun telafisi kendinizi aşırı yormadan olabildiğince çok enerji harcayarak, aldığınız fazla enerjiyi vücudunuzdan atmak olmalıdır. Yalnız böyle bir davranışı her zaman tekrarlamayın. Üst üste birkaç gün boyunca yapacağınız bu tür kaçamaklar ile vücudunuzun kilo almaktan başka çaresi kalmaz. Bayramı artı kilolar ile bitirmek kaçınılmaz olur.