Havale geçiren çocuğa nasıl müdahale edilmeli?

Havale nöbeti, beyin iletim dalgalarının düzensizliği nedeniyle ortaya çıkar. Havale, tıbbi olarak "Febril konvülzyon" olarak tabir edilen klinik bir durumdur.

PEKİ, HER ÇOCUK HAVALE GEÇİR Mİ?

Hayır. Havale nöbeti özellikle 3 ila 6 yaş arasında gördüğülen klinik bir durumdur.

ÇOCUĞUNUZUN ATEŞİ VAR DEMEK İÇİN KAÇ DERECE ÖLÇÜLMELİ?

Koltuk altı ya da alından ölçtüğünüz sıcaklık 38 ºC ve üstü ise çocuğunuzun ateşi var demektir.

ÇOCUĞUMUN NÖBET GEÇİRDİĞİ NASIL ANLAŞILIR?

Havale nöbeti sırasında çocuk kendinden geçebilir ve gözlerini bir noktaya dikebilir. Yüzde kollarda, bacaklarda kasılma ve titreme hareketleri olur. Havale nöbetlerinde tüm vücutta kasılma beklenir ve çok büyük kısmı 1-2 dk içinde ilaç verilmese bile geçer. Sonrasında çocuğunuzda Postiktal dönem dediğimiz uykulu bir dönem olabilir. Havale nöbetleri nadiren 15 dakikadan uzun sürebilir. Böyle uzun nöbetler sonrasında kollar ve bacaklarda kısa süren bir güçsüzlük durumu olabilir.

Çocuğunuzu nöbet geçirirken görmek ve elinizden bir şey gelmemesi gerçekten de çok endişe verici bir durum. Bunun için ailelerin havale geçiren çocuğa nöbet sırasında ne yapması gerektiği konusunda bilinçli olmaları gerekir.

HAVALE NÖBETİ GEÇİREN ÇOCUĞA YAPILMASI GEREKENLER

• Her şeyden önce sakin olun. Unutmayın havalelerin neredeyse tamamı 1-2 dakikadan uzun sürmez ve kendiliğinden geçer.
• Çocuğunuzun zarar görmemesi için etrafındaki cisimleri uzaklaştırın.
• Çocuğunuzun boynundaki kolye atkı gibi cisimleri çıkarın çıkaramıyorsanız en azından gevşetin.
• Çocuğunuzun kafasının altına ince bir yastık yada yumuşak bir cisim koyun.
• Çocuğunuzun kusması olabileceği için sağ ya da sol yana doğru yatırmanızda fayda var.
• Nöbet süresini tutmayı unutmayın. Çünkü size saatler gibi gelen süre aslında birkaç dakikadan ibarettir.

HANGİ DURUMLARDA AMBULANSI ÇAĞIRMALISINIZ?

• Çocuğunuz nöbet sırasında yaralandıysa
• Solunum yoluna herhangi bir cisim kaçtığından süpheleniyorsanız
• Çocuğunuzun nöbeti 5 dakikadan uzun sürüyorsa
• Çocuğunuzun nöbetine neden olacak ateş ya da bilinen epilepsi öyküsü yoksa.

HAVALE NÖBETİ TEKRARLAR MI?

Sıklıkla hastalık döneminde bir kez olur fakat bazen tekrarlayabiliyor. Genellikle tekrar olacak ise ilk 6-8 saatte tekrarladığı için (yaklasık%70-80'i) acil serviste gözlem altında tutulmaları daha uygundur. Ama acilden taburcu olunca nöbetin tekrarlamayacağı gibi bir algı oluşmamalıdır malesef ilk 48 saat içinde tekrarlama riski mevcuttur.

HAVALE NÖBETİ SONRASI TEDAVİ GEREKTİRİR Mİ?

Eğer uzama eğiliminde ise (>5 dk) ya da hastanede ise basit bir nöbet ilacı ile nöbetler durdurulabiliyor. Ama ilk kez nöbet geçiren birine koruyucu bir tedavi başlanmıyor. 3 kezden fazla ya da nöbeti uzun sürmüş olan çocuklar araştırılıp tedavi edilmelidir.

Her nekadar o sırada ateş olmadan da nöbet geçirilebilirse de eğer kusma ishal gibi miniğinize sıvı kaybettiren bir durum var ise bu durumda nöbetleri sıklaştırabilir ağızdan yada damardan sıvı takviyesi gerekebilir.

HAVALE NÖBETİ BEYİN HASARINA NEDEN OLUR MU?

Havale nöbeti uzayıp solunum sistemi ya da dolaşım sistemini etkilemediği sürece beyin hasarına neden olmaz.

HAVALE GEÇİREN ÇOCUKLAR EPİLEPSİ HASTASI OLUR MU?

İleriki hayatında epilepsi için ise bilgiler tartışmalı ama Sayıca büyük bir çalışmada %1 daha fazla olduğu bildirilmiş.

Sonuç olarak aslında Febril konvülzyon nekadar korkunç gözükse de masum sayılabilecek bir durum. Önemli olan sakin olup çocuğunuza istemeden bir zarar vermemeniz.