Yeni normalde evde mentörlük uygulamaları

Üniversitede felsefe okurken okul öncesi, ilkokul ve ortaokul çocukları için ders müfredatı geliştirip ayda 40 ders saati alacağımı ve felsefe kulübü açacağımı tahmin edemezdim. 21. yüzyıl becerileri ile önemi anlaşılan sorgulama, yaratıcı düşünebilme ve eleştiri yapabilme süreçlerinin gerekliliği ile birlikte felsefe çalışmaları yavaş yavaş hak ettiği değeri almaya da başladı.

Fakat üretim yapabilme becerisi, inovatif ve yaratıcı fikirler, çağdaş ve sorgulayan bir nesil için önce öğretmenlerin ve eğitimcilerin, çağ ötesi hayallere sahip, toplumsal normların kısıtlayan yönlerinden aykırı düşünebilen, objektif ve modern bir bakış açısına sahip olması gerektiği kaçınılmaz…

Atatürk, “Yerinde duran, geriye gidiyordur. İleri, daima ileri” sözleriyle, her zaman yaratıcı ve geleceği ön gören bireyler olmamız gerektiğinin altını çizmiştir.

Psikolog ekip arkadaşım H. Gürkan Solmaz ile verdiğimiz eğitimlerde, eğitimcilere ve kurumlara sınıf içi veya bireysel öğretim modellerinde, bilimi ve hümanizmi temel alan yaklaşımlar gerektiğinin altını çizmekteyiz.

İş dünyasının sıkça kullandığı VUCA kavramını, eğitim dünyasına entegre ederek, gerekli ve doğru rehberlik ile kullanmak, öğrencileri Dünya Ekonomik Forumu Mesleklerin Geleceği Raporu’na göre 2030 ve sonrası için hazırlamak tüm eğitimciler için elzemdir. (VUCA: volatility-değişken, uncertainty-belirsiz, complexity-karmaşık, ambiguity-muğlaklık kelimelerinin baş harflerinden oluşmaktadır.)

Eğitimde VUCA kavramını, yeni normale uyum sürecinin ana başlığı olarak da ele alabiliriz.

Yeni nesil öğrenci yetiştirmesi gereken okullarımızda ve eğitim kurslarımızda, kariyer becerilerinin, yaratıcı ve eleştirel düşünmenin normatif bir değer taşıdığını bilmeli, yeni nesil eğitim yöntemlerinde bu becerileri sınıf kademesine göre işlevsel ve uygulanabilir etkinlikler ile zenginleştirmeliyiz.

Pandemi sürecinde olduğumuz şu günlerde öğrenciler için faydalı birkaç etkinliği sizlerle paylaşmak istedim.

Felsefe röportajı     �

Herhangi bir çocuğun felsefe temelli sorusuna yanıt verdiniz mi? Cevabınız hayırsa ve bu boşluğu doldurmak isterseniz, mikrofon sizde.

Uygulanışı: Çocuğunuzun seçeceği 5 kişiye, düşüncelerini ve sözlerini doğru yapan şeyin ne olduğunu sormasını ve cevapları nedenleri ile birlikte yazmasını isteyebilirsiniz. İşin içine biraz teknoloji katarak video çekimi veya ses kaydı yapmasını daha sonra ise uygulama mağazalarından indireceği yazılımlarla montajlamasını önerebilirsiniz.

Kazanım: Aile iletişimini güçlendirici olması yönünden ilerleme kaydederken diğer yandan sıradan bir konuşmanın çok ötesinde, felsefi bir soru olması sebebiyle, düşünmeye teşvik etmesi açısından da önem arz eder. Sorulan sorunun cevabı düşüncede ve akıldadır. Düşüncelerini veya sözlerini doğru yapan nedir sorusu, “Benim için doğru nedir?” sorusunu da içinde barındırır. Çocuk, felsefi sorunun cevabını akıl ile düşünüp dil ile yanıtlar.

HomeTalks

Muhtemelen hepimiz TEDx konuşmalarından en az bir tanesini izlemişizdir. Kendine güvenen, başarılı insanların yer aldığı, çarpıcı hikayeler ile dolu, keyifli bir konuşmayı kim dinlemek istemez ki?

Peki, çocuğunuzun öyle bir platformda cesurca yer aldığını, düşüncelerini kendine güvenen mimik ve jestlerle özgürce ifade ettiğini görmek size ne hissettirirdi?

Uygulanışı: Çocuğunuzdan, ilgilendiği, sevdiği, hakkında saatlerce videolar izleyip kitaplar okuyabileceği ya da izlemekten zevk aldığı bir Youtube yayıncısının işlediği bir konu, kişi, durum veya oyunu seçmesini isteyin. 3 dakika boyunca, o konunun önemi hakkında konuşması için onu cesaretlendirin. Bu konuşmasını ailesine, arkadaşlarına yapabileceğini hatırlatın. Teknolojiyi kullanarak video çekebilir, ses kaydı alabilirsiniz. Video çekmek veya ses kaydı almak istemeyen bir çocuğunuz varsa, bu konuşmayı ayna karşısına tek başına yapabileceğini de hatırlatabilirsiniz.

Kazanım: 21. yüzyıl çocuklarımızdan, doğru iletişim kurabilmesini ve kendini etkin ifade etmesini istiyor. HomeTalks konuşması, lider adayı çocuklarımızı geleceğe hazırlarken öncelikle merak duygusunu, araştırma duygusunu, programlama ve sunma becerisini destekliyor.

Bilim deneyi ve felsefesi

Çocuklar meraklı gözlerle dünyaya bakarlar. Ellemek, koklamak tadına bakmak isterler. Annelik güdüsüyle, fazlaca koruma çabasına girdiğimizde, yavaş yavaş merak duygularının sönmesine sebep oluruz. Belirli bir yaştan sonra kendi isteği ile planlı ve proje tabanlı deneylerle vakit geçiren çocuklarınızda adeta o ufaklık ruhunu tekrar görebilirsiniz.

Uygulanışı: Biraz nostalji yaparak çocukluk zamanlarımızda yaptığımız bir deneyi farklılaştıralım. İşin içine biraz da merak ekleyelim. İhtiyacımız olan güzel dekoratif, derin bir saksı, doğal gübreli toprak, taze olgun bir çilek ve kürdan. Bunları kullanarak çilek tohumu çimlendirmek nasıl olurdu? Haydi başlayalım! Olgun bir çileği elinize alın, kürdan yardımı ile çileğin üzerindeki benekleri bir peçete üzerinde topladıktan sonra daha önceden hazırladığınız saksının ortasına çok derin olmayacak şekilde tohumlarınızı gömün. Direkt güneş ışığına maruz bırakmadan, günlük olarak sulamasına izin verirken, emek ettiği için ona şarkılar söylemesini isteyin. Tohumumuz çimlenmeye başladıktan sonra fotoğraflamak veya arkadaşlarına göstermek için harika bir fikir.

Kazanım: Çocuklarda sabır ve özveri kavramlarıyla birlikte, emek duygusunun gelişmesi için bu etkinliğin, pandemi sürecinde yapılması daha da önem arz edecektir. İşin içine teknoloji ve sosyal medyayı da katmanız güdülenmeleri açısından işinizi kolaylaştırabilir. Ayrıca emeğinin sonunda kendi çileğine kavuşması ve onu da afiyetle yemesi ise görülmeye değer bir an olarak zihninizde yer edecektir.

Kariyer güncem

Eğer hedeflerinizi gerçekleştirmek için doğru adımları atmaya çok erken yaşlardan başlayabilseydiniz, nasıl bir hayatınız olurdu?

Ne yazık ki, birçok insan mesleğini ya şartlara göre ya da ailesinin istekleri yönünde belirliyor.

Uygulanışı: Başarı disiplinli çalışarak elde edilir, çalışmak hedef belirlemek ile başlar, hedef ise kendini tanımakla. “Kariyerimi oluştururken ben kimim?” tablosunu hazırlamak, çocuğunuzun hem kendini tanımasına hem de sizin onu tanımanıza fırsat yaratacaktır. Bu tablo, 6 kutucuktan ve 6 sorudan oluşmaktadır. Tabloyu isterseniz, bilgisayarınızdan çıktı olarak alabilir, isterseniz çocuğunuzun el emeği ile tamamlamasına yardımcı olabilirsiniz. Çocuğunuz tabloyu dilediği gibi süsledikten sonra, çalışma masana yakın bir yere asabilirsiniz. Sorular ise;

-Hayatımın her alanında yapmaktan en nefret ettiğim ama yapmaya devam ettiğim 5 şey nedir?

-Hayatımda bana ilham olabilecek, okuduğum zaman beni cesaretlendiren ve umutlandıran 5 söz nedir?

-Yapmaktan çok hoşlandığım, zamanın nasıl geçtiğini anlamadığım, yaparken yorulduğumu hissetmediğim 5 şey nedir?

-Bana ilham ve idol olabilecek, hayatında başarı öyküleri olan, kariyerlerine imrendiğim ve örnek aldığım kişiler kimler?

-Kendimi geliştirmek, merakımı gidermek ve öğrenmek için okuyabileceğim kitapların listesini yapsam ilk 5 sıraya hangileri girer?

-Hangi konuda hiç sıkılmadan saatlerce araştırma yapabilir, o konu hakkında okuma yapmak için saatlerimi verebilirim?

(Bu soruların en az üç tanesine cevap alamadıysanız bir uzmandan veya okul rehberlik servisinden destek almanız önem arz etmektedir.)

Kazanım: Çocuklar, kendilerini tanımaya başladıkları andan itibaren yönelimleri de artar, ailelerin desteklemeleri ve uyaran zenginliği, onların ileriki yaşamlarında hangi mesleğe yatkın olacağı konusunda kafalarında fikirler oluşmasını sağlar. Çocuklar için kariyer farkındalığı, hem kendileri hem de merakları konusunda çalışılması gereken önemli bir alandır.   

Yeni normale uyum süreci içerisinde olduğumuz bir zaman diliminden geçiyoruz. Her şeyin çok hızlı gelişebildiği ve tüketildiği bir çağdayız. Her ne yaşıyor olursak olalım, ne iş yapıyor olursak olalım gelişebilmemiz için değişmeyen şey, kendini gerçekleştirme yolunda, öğrenmeyi öğrenmenin gerekliliğidir.