Tech-savvy anne olmak (ister misiniz?)

Kimi zaman da teknolojiyi bir kurtarıcı olarak görüp, kişisel zaman yaratabilmek adına, yorucu günün sonunda çocuklarının sakinleşmeleri için telefon veya bilgisayarlarda zaman geçirmelerine izin vermekteler.

Tech-savvy anneler olarak başlıca dikkat edilmesi gereken nokta, teknoloji dünyasında çocuklarımızı siber tehlikelerden nasıl koruyabileceğimiz ve güvenli ortamı nasıl sağlayabileceğimizdir. Siber tehlikeler kapımıza çoktan gelmiş olabilir. Uluslararası İletişim Derneğinin bir çalışması, ebeveynlerin %30-40’ının bilgisayar, akıllı telefon ve sosyal medyayı nasıl kullanacaklarını çocuklarından öğrendiğini açıklamaktadır.

Dünyanın tech-savvy ebeveynliğini konuştuğu son birkaç yılda, “ben teknolojiden anlamıyorum” demek, nefes almadan yaşıyorum demek gibidir. İşiniz için sunum ya da tablo grafik araçlarını kullandınız, yola çıkarken adres bulmak için harita uygulamalarından yararlandınız veya sosyal ortam sitelerinde çocukluk arkadaşlarınızı buldunuz, doğum günlerini kutladınız. O halde, tech-savvy bir ebeveyn olduğunuzu hatırlatarak, ben teknolojiden anlamıyorum veya yapamam gibi teknofobik cümleler, çocuğunuz için teknoloji rehberliğinden kaçmanıza mazeret sayılmaz.

Çocuklar, kıyafetlerini katlamayı öğrenmeden, öz denetim becerilerini geliştirmeden, saydığım bu programların hepsini rahatlıkla ve yenilikçi fikirlerle kullanabilir durumdalar. Ne yazık ki, durumun negatif yönü, gerçek sosyal ortam eksikliği ve aidiyet duygularındaki azalmalar olarak görülmektedir.

Bu sorunların üzerine yoğun iş temposu sebebiyle ailece kaliteli vakit geçirememe durumları da eklenince çocuklar, sahte profiller oluşturma, olanı farklı şekillerde dışarıya yansıtma veya yaşlarına uygun olmayan videoları paylaşma gibi davranışlar sergileyerek bir bakıma imdat çağrısında bulunmaktadırlar.

Tech-savvy anne olarak bu konuda çocuklarınız ile konuşmanız gerekenlerden; sosyal medyada hangi fotoğrafının paylaşılmaya uygun olduğu, arkadaşları ile mesajlaşmak için saatin geç olması halinde bunun uygun olmadığı, herhangi bir yerde yorum yaparken saygılı ve nazik olması gerektiğinin farkında varmasını sağlamak olmalıdır.

Ne kadar kıymetli olduklarını duygusal anlamda hissettirmek adına, kaliteli vakit geçirmek için yeni arayışlarda olduğunuzu göstermesi faydalı olacaktır.

Birçok aile, çocuklarını ne kadar teknolojiden uzak tutmayı veya zaman zaman yasaklamalar koymayı denediyse de çoğu kez başarısız olmaktadır.

Merak etmeyin, yasaklamalar ve kısıtlamaların yerine, onlarla aynı dilden konuşmanız, teknolojiyi doğru kullanması için araştırmalar yapmanız veya uzmanlardan destek almanız, hızla yol katetmenizi sağlayacak ve sizi birbirinize daha da yakınlaştıracaktır.

Teknofobinizi bir kenara bırakmak ve çocuklarınızla uzlaşmak için biraz cesaret göstermelisiniz. 

Teknoloji meraklısı (Tech-savvy) olmayan anneler, teknolojiye, uygulamalara, çocuklarınızın ilgilendikleri oyunlara ya da kullandıkları programlara karşı ilginizi geliştirme zamanı. Kızınız, Pinterest hakkında bir şeyler soruyor ve öğrenmek istiyorsa, Google’dan destek alarak, ortak bir şeyler üretebilirsiniz. 

Tech-savvy anne olmak için bilmeniz gereken bazı şeyler ise;

• Öncelikle, yeni bir şeyler öğrenmek için asla geç olmadığını bilmelisiniz. Hiçbirimiz doğarken bunları öğrenmedik.

• İnternet kullanımı, akıllı telefon kullanımı, sosyal medyanın artı ve eksileri, interneti amaca yönelik kullanım ve siber güvenlik hakkında bilgi sahibi olmalısınız.

• Yeni akıllı telefonların birçoğu zararlı şeyleri azaltmak ve gençler arasında güvenli kullanımı arttırmaya yönelik ebeveyn kontrol özelliklerine sahiptir. Sunulan bu seçenekleri gözden geçirmenizde fayda var.

• Çocuklarınızla siber zorbalık hakkında konuşun. Çoğu ebeveyn gizlilik ayarlarını yeterli düzeyde kullanamıyor. Unutmayın, çocuklar ve gençler dünyada teknoloji kullanımının büyük bir kısmını oluşturuyor ayrıca birçok davet alıyorlar ve mesajlara maruz kalabiliyorlar.

• Araştırmalar gösteriyor ki, çocuklar dijital becerileri ailelerinden öğreniyor. Eğer sizler yemekte videolar izleyip, mesajlaşıyorsanız veya işinizin ortasında sosyal medya uygulamalarından bir şeylere bakıyor, tarladan ürünlerinizi topluyorsanız, çocuklarınız da bunu yaptığında şaşırmamalısınız.

• Çocuklarınız sosyal medyada hesap sahibi olmak istiyorsa, kendi adınıza hesap açabilir, doğru yaşa gelene kadar kötü amaçla yazılan mesajları engelleyebilir ve gerekli müdahaleleri yapabilirsiniz.

• Çocuklarınızın ilgi alanlarına siz de ilgi duyun, hangi videolarını seyrettiğini, hangi youtuberları takip ettiğini, hangi oyunları oynadığını sorun ve zaman zaman birlikte oyun oynamak için özel anlar yaratın.

Tech-savvy anne olarak çocuklarınız ile neler yapabilirsiniz?

İki çocuk sahibi tech-savvy bir anne olarak, benim de çocuklarım için uyguladığım bazı örnek etkinlikler;

1. Birlikte Youtube’tan sağlıklı atıştırmalık tarifleri denemekten çok zevk alıyoruz.

2. Sosyal medya uygulamalarını kullanarak anne çocuk bileklikleri yapıyor, DIY projeleri ile kendi mumlarımızı üretiyoruz.

3. Çocuklarımın veya ortak yaptığınız resimler için tasarım oluşturma tarayıcı tabanlı bir uygulama ile afiş hazırlayıp “Evde Sergi” etkinliği yapıyoruz. Aynı şekilde, kızımın müzik ziyafeti için karaoke etkinliği düzenliyor ve konser afişi hazırlıyoruz.

4. Akşamki film keyfimiz için aylık abonelik ile edindiğimiz bir platformdan, daha önceden belirlediğimiz tema üzerinden film seçmelerine izin verip daha sonra film üzerine kritik yapıyoruz.

Teknolojinin faydaları azımsanamayacak kadar önemli ve çocuklarımız artık birer dijital vatandaş. Bu konuda iyi olduklarını ve doğan her çocuğun bu konuda daha da iyi olacağını biliyoruz. Fakat, kısıtlamak, sınırlandırmak ve yasaklamak yerine güven içerisinde bir ilişki kurmayı seçmek de bizim elimizde. Çağı anlarken yaşamamız gereken bir süreçteyiz, başta anneler olmak üzere dijital bir mentor olarak ebeveyn rehberliğinin öneminin altını çizmek isterim.