Paylaş
Çocuklarda süt dişleri, yaklaşık 6-7 aylıkken çıkmaya başlar. Alt ve üst çenede 10’ar tane olacak şekilde toplam 20 diş yaklaşık 2.5-3 yaşına kadar çıkmaya devam eder. 6 yaşından itibaren süt dişlerinin yerlerini kalıcı dişler almaya başlar. İlk süt dişinin çıkmasıyla birlikte diş bakımı da yapılmaya başlanmalıdır . Çünkü süt dişleri, yapıları kalıcı dişlere oranla daha hassas ve dirençsiz olduğundan daha kolay ve hızlı çürürler.
Süt dişleri geçici olduğu için, ebeveynler tarafından genellikle “nasıl olsa bu dişler değişecek” diye düşünülerek pek önemsenmez. Oysa ki süt dişlerindeki çürükler sadece ağrıya neden olmaz, çocuğun beslenmesini olumsuz etkiler, konuşma problemlerine yol açar; en önemlisi de daha sonra gelecek olan daimi dişlerinde çapraşıklığa neden olabilir.
Yiyecek ve içeceklerin ağız içinde bıraktıkları kalıntıların mikroorganizmalar tarafından parçalanması sonucunda oluşan asit ortamı diş çürümelerine neden olur. Bu yüzden, bebeklikten itibaren ağız hijyeni ve diş bakımının sağlanması oldukça önemlidir. Süt dişleri çıkmaya başladıktan sonra, bebeğe her beslenmeden sonra su içirilmeli, sabah ve akşam olmak üzere günde 2 kez yumuşak bir ıslak bezle dişleri temizlenmelidir. Gece uykusundan önce dişlerin mutlaka temizlenmesi gereklidir. Dişlere doğal bir koruma sağlayan tükürük salgısı, gece uykusu süresince en az düzeyde olduğundan, dişlerin temizlenmesi ağızda asit ortamının oluşmasını önleyerek süt dişlerinin çürümelere karşı korunmasını sağlar.
Süt dişlerinin bakımına gereken önemin verilmemesinin sağlığa etkileri diş çürümeleri ile sınırlı değildir. Diş çürümesine bağlı ağrı nedeniyle çocuk yiyecek içecek tüketmekte zorlanır ve bu da sağlıklı beslenmesinin aksamasına yol açar. Ayrıca çürük nedeniyle dişte oluşacak enfeksiyonun başta eklemler, böbrekler ve kalp olmak üzere vücut sağlığı için zararlı etkileri olabilir. Süt dişlerinin çocuklarda konuşma gelişimi sürecine de etkileri vardır. Konuşmanın düzgün bir şekilde gelişebilmesi için süt dişlerinin ( özellikle ön dişler ) sağlıklı bir şekilde yerlerinde olması önemlidir.
Çocukların 1 yaşından itibaren süt dişleri fırçalanmaya başlanmalıdır. Süt dişlerinin dayanıklı olmaması ve bu yaşta ağız içi dokularının hassas olması nedeniyle yumuşak bir diş fırçası kullanılmasına özellikle dikkat edilmelidir ve sert fırçalar kesinlikle kullanılmamalıdır. Diş macunu kullanımı konusunda da dikkatli olunmalıdır. Çünkü bu yaştaki çocuklar henüz diş macununu yutmamayı kontrol edemezler. Diş macunlarının içerdiği florür, dişler için yararlı olmasına karşın yutularak alınması durumunda vücutta birikerek çeşitli yan etkiler oluşturabilir. Bu nedenle çocuklara özel olan florürsüz diş macunları kullanılmalıdır.Macun miktarı yarım leblebi büyüklüğünde yeterlidir. Öte yandan 2.5 yaşına kadar sadece su ve fırça ile temizlenmesi yeterlidir.
Çocuklar düzgün ve tam olarak kendi başına dişlerini fırçalamayı öğrenene kadar anne babaları onlara yardımcı olmalıdır. Genellikle 3 yaşından itibaren çocuklar dişlerini kendi başlarına fırçalayabilirler. Ancak okul öncesi dönemde çocuğun doğru teknikle etkili bir temizlik yapması zordur. Fırçalama sonrası ebeveynin mutlaka kontrolü gerekir.Önemli olan bu dönemde çocuğa diş fırçalama alışkanlığı kazandırmaktır.
Bazı anne babalar süt dişlerinin zaten düşecek olan geçici dişler olduğunu düşünerek gerekli özeni göstermezler. Ancak süt dişlerinin düzenli olarak temizlenmemesi çürümelerine yol açarak çekilmelerini gerektirebilir. Süt dişlerinin kendiliğinden düşmeden erkenden çekilmesi, yerlerine gelecek olan kalıcı dişlerin doğal gelişimlerini olumsuz etkiler. Çünkü süt dişlerinin önemli görevlerinden biri de yerlerine gelecek olan kalıcı dişlere kılavuz olmaktır.
Süt dişleri, kalıcı dişler için yer tutarak onların doğru yerde ve düzgün bir şekilde çıkmasına yardımcı olur. Kalıcı diş çıkmaya başladığında süt dişi yavaş yavaş yerinden oynar ve kendiliğinden düşer. Ancak dişlerin bu doğal süreci tamamlanmadan süt dişlerinin erken çekiminin sakıncaları vardır. Süt dişi kendiliğinden düşmeden önce çekildiğinde, yerine gelecek olan dişe kılavuzluk edemez. Çürüyen süt dişinin çekilmesiyle oluşan boşluğa, henüz kalıcı diş çıkmadığı için yandaki süt dişleri kayar ve çekilen süt dişinin yerine gelecek kalıcı diş, yeterli yer bulamayarak çarpık çıkabilir ya da gömülü kalabilir. Bu durumda diğer dişlerin düzgün sıralanmasını engelleyerek ortodontik sorunlara yol açabilir. Her şeye rağmen bir süt dişinin çekilmesi halinde oluşan boşluğun yerine mutlaka bir yer tutucu yerleştirilmelidir.
Tüm nedenlerle süt dişlerinin sağlığı en az kalıcı dişlerin sağlığı kadar önemlidir. Nasıl olsa düşecek diye düşünülerek süt dişlerinin bakımının önemsenmemesi ve ihmal edilmesi beraberinde ciddi sorunları getirebilir. Süt dişlerinin çıkmaya başlamasıyla birlikte hem gerekli ağız ve diş bakımının yapılması hem de düzenli olarak diş hekimi kontrolüne gidilmesi çocukların sağlıklı ve düzgün kalıcı dişlere sahip olması için büyük önem taşır.
Paylaş