Diş aşısı geliyor!

Diş çürüklerinin tedavisi çoğu zaman çürük dişin doldurulması, kanal tedavileri veya son çare olarak dişin çekilmesi ile yapılıyor. Peki, ağız ve diş bakımı dışında diş çürümelerini önceden engellemek mümkün mü?

Dişler nasıl çürüyor?

İnsanın ağzında yaklaşık altı yüz farklı tür bakteri yaşıyor. Diş çürükleri, ağzın içinde bulunan streptococus mutans, lactobacillus casei, acidophilus ya da actinomyces naeslundii gibi bakterilerin asit üretmesiyle oluşuyor. Özellikle bisküvi, şeker, tatlı, meyve ve cola gibi karbonhidrat ihtiva eden gıdaların sık kullanılması diş çürüklerine zemin hazırlıyor. Ağız florasında bulunan ve insanla “dost” olan bakteriler eğer kişi gerekli diş bakımını yapmıyorsa, yemeklerden sonra dişlerini fırçalayıp diş plaklarını ortadan kaldırmıyorsa insana “düşman” olup, diş çürümelerine yol açabiliyor. Çünkü ağız ve diş sağlığına dikkat edilmemesi sonucunda dişler üzerinde oluşan diş plaklarının altında kalan bakteriler hava alamıyorlar ve bu durumda şekeri asite dönüştürerek ağrılı ve zarar verici diş çürümelerine ve ağız kokusuna yol açıyorlar.

Burun spreyi şeklinde diş aşıları geliyor

Aşı deyince herkesin aklına kızamık, grip, çocuk felci, suçiçeği veya hepatit aşıları geliyor… Yıllardır insanların başına bela olan çürükleri diş aşılarıyla engellemek mümkün mü? Bilim adamları diş çürüklerini önlemenin güvenli, etkili ve ağrısız bir yolu olarak nitelendirilebilecek diş aşı üretmeye çalışıyor. Son araştırmalara göre diş çürümelerini önceden engellemek ve bedenin savunma sisteminin güçlendirmek için çürümeye yol açan streptococus mutans bakterilerine karşı diş aşıları üretmek mümkün.

Bebeklerde daha streptococus mutans bakterileri kolonileşmeye başlamadan önce kullanılabilecek olan burun spreyi şeklindeki diş aşıları veya yetişkinlikte dişlere sürülen jel şeklindeki diş aşıları streptococus mutans bakterilerinin çoğalarak koloni oluşturmalarını engelleyerek ömür boyu koruma sağlanması amaçlanıyor. Ancak diş aşıları hala klinik testler aşamasında ve pratik olarak henüz kullanılmıyor. Bu çalışmalar tamamlandığında gelecekte diş çürüklerine karşı etkin bir aşı gündeme gelebilecek gibi görünüyor. O günler gelene kadar, “dişleri en az günde iki kez fırçalamak”, “tartar temizliği yapmak”, “düzenli diş kontrollerine gitmek” veya “fissür örtücü” gibi diş çürüklerine karşı en etkin yöntemleri uygulamak gerekiyor.

Fissür örtücü uygulaması nedir?

Azı dişlerinin çiğneme yüzeyleri “tüberkül” denen tepecikler ve “fissür” denen çukurlardan oluşuyor. Çoğunlukla çürümeler fissürlerden ya da ara yüzlerden başlıyor. Azı dişlerinin çürüğe elverişli girinti ve oluklarında besin birikimini önlemek, bu yüzeyleri daha kolay fırçalanır hale getirmek ve çürük riskini minimuma indirmek amacıyla “fissür örtücü koruyucu diş tedavisi” uygulamaları yapılabiliyor. Çocuklarda 6 yaşından itibaren fissür örtücüler uygulanarak istenmeyen diş çürüklerinin ve ağız kokusunun önüne geçilebiliyor. Zaman içinde çiğneme basınçlarının altında kırılabilen fissür örtücülerin dişlere hiçbir zararı olmuyor ancak düzenli kontrol edilmeleri ve gerektiğinde yenilenmeleri gerekiyor.

Fissür örtücüler sadece azı dişlerindeki anatomik olukları doldurduğu ve yüzeyde çok milimetrik bir yer kapladığı için herhangi bir yükseklik hissedilmiyor. Azı dişlerinin çiğneyici yüzeylerinin girinti ve oluklarının akışkan bir dolgu maddesi ile örtülmesiyle 3–5 dakikada yapılabilen fissür örtücülerin tüm çocuklara uygulanması gerekiyor. Çünkü çürüme için risk taşıyan fissürlerin örtülerek çürük oluşumunun önlenmesi ağız ve diş sağlığı için büyük önem taşıyor.