Çocuklarda diş fırçalamanın incelikleri

“Çocuklarda diş temizliği nasıl olmalı ve ne zaman başlamalı?”, “Çocuklarda diş fırçası seçiminde neler dikkat etmek gerekiyor?” veya “Çocuklarda ne zaman diş macunu kullanmaya başlanmalı?” soruları ebeveynlerin en çok merak ettikleri konuların başında geliyor.

Çocuklarda diş temizliği ne zaman başlıyor?

Çocuklarda diş temizliği, aslında ilk dişler ağızda göründüğü zaman diliminden itibaren başlıyor. Henüz yaşına girmemiş (6 ile 8 aylık) çocukların diş yüzeylerinin sabah ve gece yatmadan önce mutlaka temiz bir tülbent veya gazlı bez ısırtılarak temizlenmesi gerekiyor. Bu işlem herhangi bir ek gıda aldıktan sonra da uygulanabiliyor. Diş fırçalarının kullanımına ise 1,5 yaş sonrası başlanması gerekiyor. Daha erken yaşlarda başlanan diş fırçası kullanımı damak tahrişlerinden diş yapısının bozulmasına kadar pek çok olumsuz sonucun baş göstermesine neden olabiliyor. Bu nedenle, diş fırçası kullanımı için mutlaka arka dişlerin çıkmasının beklenmesi gerekiyor. Okul öncesi çocuklarda diş fırçalama tekniği öğretmekten ziyade diş fırçalama alışkanlığı edindirmek çok daha önemli. Küçükken kazanılan alışkanlıklar ileriki yaşamında önemli yere sahip oluyor. Ayrıca, doğru fırçalama alışkanlığı kazandırabilmek amacıyla, ebeveynlerin önce kendilerinin uygulamalı olarak diş fırçalanmasını göstermesi, diğer bir deyişle diş fırçalamayı çocuğun kendisine bırakılmaması, sonrasında ise birlikte fırçalama yönteminin kullanılması gerekiyor. Çünkü çocuklar genelde görünen yerleri fırçalayıp geçiyorlar ama çürük oluşumunu engellemek için özellikle ara yüzleri ve çiğneyici yerleri fırçalamak gerekiyor. Bu yüzden çocuğun fırçaladıktan sonra anne ve babaların kontrol etmesi gerekiyor.

Çocuklarda diş fırçalama yöntemi nasıl olmalı?

Diş fırçalama işlemi ortalama 2 dakika sürmeli, her dişin üzeri 8–10 kez fırçalanmalı. Diş fırçalarken mutlaka diş-dişeti birleşim yeri özellikle fırçalanmalı. Amaç diş yüzeyindeki yemek artıklarını, bakteri plağını uzaklaştırmak olmalı. Doğru diş fırçalama tekniği olarak, diş fırçası 45 derecelik açı yapacak biçimde tutulmalı ve diş eti hizasından başlanarak ağız boşluğuna doğru fırçalanmaya başlanmalı. Dış yüzeylerden başlayan fırçalamanın sert darbeler halinde değil, yumuşak ve daireler çizecek biçimde, ön dişlerden arka dişlere doğru yapılması gerekiyor. Daha sonra dişlerin iç yüzeylerinin de aynı şekilde fırçalanması gerekiyor. Bu işlemde fırça eğik tutularak, diş etinden ağız boşluğuna doğru hareket ettirilmesi önem taşıyor. Daha sonra dişlerin çiğneme yüzeyleri fırça düz olarak ileri geri hareket ettirilerek fırçalanıyor. Diş fırçaları ile küçük bir çocuğun dişlerini uzun süre fırçalamak oldukça zor. Bu nedenle, ebeveynlerin çocukların dişlerini ovalayarak fırçalaması gerekiyor. Bunu yaparken, diş fırçalamayı eğlenceli hale getirmek ve tüm diş yüzeylerinin temizlendiğinden emin olmak gerekiyor.

Diş hekimi olarak önerimiz, çocuk ağız ve diş bakımında diş hekimlerince tavsiye edilen, ebeveynlerin parmaklarına takılan diş fırçalarını kullanmaları yönünde oluyor. Bu fırçadan temin edilemiyorsa, mutlaka çocuğun yaşına uygun bir fırça seçiminin yapılması gerekiyor. Çocuklarda esnek ve yumuşak naylon kıllardan yapılmış diş fırçaları kullanılabiliyor. Sert kıllı fırçalar dişleri aşındıracağı için uygun değil. Önemli noktalardan biri eskiyen fırçaların değiştirilmesi…

Çocuklarda macun kullanımı nasıl olmalı?

Bilinenin aksine, çocuklarda macun kullanımı şart değil. Yine de, tadı bakımından, çocuğu diş temizliğine alıştırabilmek için ufak bir dokunuş olarak, çocuklara özel diş macunları sürülebiliyor. Çünkü çocuklar ağız içini çalkalayıp tüküremediklerinden fazla macun ağız içinde ve diş minesinde kalarak yutulabiliyor. Ancak reklamlarda görülen 3 -5 cm. değil, bir mercimek tanesi kadar macun fırçalama için yeterli oluyor. Macun içinde bulunan florürün fazlası diş çürüklerine neden olacağından yetişkinler için sağlıksız olduğu kadar çocuklar içinde sakıncalı olabiliyor. Bu nedenle 2,5 yaşından önce diş macunu kullanımı tavsiye edilmiyor.