Bebeklerde diş çıkarma dönemi

Bebeklerin dişlerinin çıkması, onların büyüdüklerinin ve geliştiklerinin bir ifadesi olarak ebeveynleri mutlu ediyor. Ama bu süreç bazen sancılı, huzursuz ve iştahsız günlere neden olabiliyor. Anneleri sıkıntıya sokabiliyor ama tüm bunların olması tamamen normal ve hepsi geçici. Bebeklerde dişlerin çıkışı, kalıtıma bağlı olarak gelişiyor ve ilk süt dişi genellikle 6. ve 7. aylarda beliriyor. Diş çıkartma belirtileri ise diş çıkmadan neredeyse 2 – 3 ay öncesinde başlıyor. Çocuktan çocuğa değişiklik gösteren diş çıkarma belirtileriyle doğru şekilde baş edebilmek, çocuğun en az acı ve ağrıyı yaşaması için mutlaka bir diş hekiminden tavsiyeler almak gerekiyor.

Diş çıkarma belirtileri

• Yaklaşık olarak 3 – 3,5 aydan itibaren bebekler salya akıtmaya başlıyor ve bu salya akımında diş çıkarma döneminde bir hayli artış gözlemleniyor.
• Salya ile birlikte bebeğin çene kısmında ve yüzünde beliren kızarıklıklar ya da çatlaklar salyanın ciltte yarattığı tahrişe bağlı olarak artabiliyor. Bu olası ve normal bir durumdur. Yüz bölgesinde oluşabilecek kızarıklıkların ya da çatlakların önlenebilmesi için düzenli olarak salyanın nazikçe silinmesi, uyku zamanı salyayı emebilmesi için yumuşak bir havludan yardım alınması ve doktor tavsiyesi ile alınmış bir deri kremiyle o bölgenin nemli tutulması önem taşıyor.
• Ayrıca, salyaya bağlı olarak hafif öksürük belirtileri de yaşanabiliyor. Bu durumda, bebeğin alerji ya da soğuk algınlığı belirtileri gösterip göstermediğine dikkat edilmesi gerekiyor.
• Diş çıkarma belirtilerinden bir diğeri ise ısırma eylemi. Dış çıkartma sürecinde bebeğin dişlerini rahatlatabilmesi için sık sık anne memesini, elini ya da herhangi bir cismi ısırdığı gözlemlenebiliyor.
• Diş çıkarma eyleminden etkilenen diş etleri zaman zaman hafif ya da şiddetli ağrılara ve ateşe yol açabiliyor. 38 derecenin altındaki ateş diş çıkarma belirtisi olsa da, ateş düşürmek için yapılanların tekrar edilmesi ve 2 günden fazla süren ateş karşısında bebeğin mutlaka doktoruna götürülmesi önem taşıyor.
• Keskin dişin yüzeye yaklaşmasıyla doğru orantılı bir şekilde diş ağrısı artar ve ağrıyla birlikte bebekte huysuzluk ve huzursuzlukta baş göstermeye başlıyor. Haftalarca sürebilecek olan bu durum diş çıkarmanın normal belirtileri arasında sayılıyor.
• Ebeveynlerin en tedirgin olduğu konu ise diş çıkartma dönemlerinde bebeğin beslenmeyi reddetmesi. Bu dönemde bebeğe sıvı gıdalar verilmesi ve katı gıda alması için zorlanmaması gerekiyor.
• Diş çıkarma dönemiyle birlikte uyku bozukluklarının da yaşanması gayet normal.
• Diş etinde oluşan şişlik ve morluklar için ise diş hekimlerinin tavsiyesi ile soğuk kompres yapılması gerekiyor.
• Bazen çıkan bir diş, diş etinde kanamaya neden olabiliyor, bu da mavimtırak bir leke olarak görülüyor. Diş eti hematomu adı verilen bu durum için endişelenmeye gerek yok ve tıbbi girişim gerektirmeden kendiliğinden düzelebiliyor. Soğuk kompres acıyı azaltıp iyileşmeyi hızlandırabiliyor.
• Diş etlerindeki ağrı sinir yolları boyunca kulak ve yanağa yansıyabiliyor. Bu nedenle kulak çekiştirme ve yanakta kaşıma görülebiliyor. Ancak bebeklerin kulak enfeksiyonu olduğunda da kulaklarını çekiştirdiklerini unutmamak gerekiyor. Bu nedenle bebekler diş çıkarsa bile kulak enfeksiyonundan kuşkulanılıyorsa çocuk doktoruna danışılması tavsiye ediliyor. Ayrıca çok nadir olarak bazı bebeklerde ishal ve vücutta cilt döküntüleri görülebiliyor.

Ne yapmak gerekiyor?

Sıkıntı çeken bebeğin diş etine hafif basınç uygulamak genelde onu rahatlatıyor. Bu nedenle annenin ellerini yıkadıktan sonra parmağını o bölgeye hafifçe bastırması veya temiz bir bezi ısırmasına izin vermesi tavsiye ediliyor. Süt dişi çıkarma dönemlerinde kaşınan damağın ve dişin olumsuz yönde etkilenmemesi için diş hekimlerinin tavsiye ettiği yumuşak diş halkalarının ve buzdolabında soğutularak kullanılan su içeren dişliklerin kullanılması, diş etlerini rahatlatabilmek için soğuk bir muz ya da havuç gibi meyvelerin verilmesi önem taşıyor. Soğuk nesneler diş etindeki kızarıklık ve şişliği azaltabiliyor. Bu nedenle tecrübeli ebeveynler temiz, dondurulmuş bezleri kullanıyor.

Oda sıcaklığındaki meyvelerden ziyade, buzdolabında olan, soğutulmuş elma ve şeftali püresi ya da yoğurt gibi besinler, ağrıyı da azaltabiliyor. Bununla birlikte diş etlerine uzun süreli aşırı soğuk uygulama önerilmiyor. Eğer ağrı bebekte iştahsızlığa yol açıyorsa beslerken farklı bir biberon uçları veya ağızlı bardak kullanılması, onun daha rahat beslenmesine zemin sağlayabiliyor. Bebeğin diş etlerindeki ağrı ve acı dayanılmayacak durumdaysa mutlaka bir diş hekimine başvurulması, yalnızca diş hekiminin tavsiyesi üzerine, diş etlerindeki ağrıyı azaltacak jeller ya da parasetamol (doz ayarlaması önemlidir) kullanılması gerekebiliyor. Bu süreçte bebeğin boğulmasına neden olabilecek herhangi bir şeyi ağzına götürmesine izin vermemek gerekiyor.

Bebeklerde diş çıkarma sırası

Bebekler normalde her seferinde 1 diş çıkarıyor ve 3 yaşına kadar 20 tane süt dişini çıkartıyorlar. Normalde bebeklerde diş çıkarma sırası aşağıdaki gibi oluyor;

• Alt 2 ön diş ( ön kesici dişler ) 5 ve 7. aylarda
• Üst 2 ön diş ( ön kesici dişler ) 6 ve 8. aylarda
• Üst yan dişler 9 – 11 aylarda
• Alt yan dişler 10 – 12 ay
• Köpek dişleri 16 – 20 ay
• Küçük azılar 12 – 16 ay
• Büyük azılar 20 – 30 ay