Aşırı tükürük üretimine dikkat!

Aşırı tükürük üretimi nedir? Aşırı tükürük sorunu neden olur? Aşırı tükürük hangi sorunları doğurur? Tükürük artışının en yaygın nedenleri nelerdir?

Hipersalivasyon, siyalore ya da ptiyalizm olarak adlandırılan aşırı tükürük üretimi, ağızda dudaklardan ya da ağız kenarından sızacak ölçüde fazla tükürük olması demektir. Aşırı tükürük üretimi, ortaya çıkış nedenine bağlı olarak, belirli bir dönemde geçici olabileceği gibi sürekli de olabilir. Ancak her koşulda son derece rahatsız edici ve dikkat edilmesi gereken bir durumdur.

AŞIRI TÜKÜRÜK HANGİ SORUNLARI DOĞURUR?

Tükürük bezleri tarafından salgılanan berrak bir sıvı olan tükürük yiyecekleri nemlendirerek parçalanma ve yutulmalarına yardımcı olmasına ek olarak, içerdiği enzimlerle ağız, diş sağlığı ve sindirim açısından önemli işlevleri yerine getirir. Ancak her şeyin olduğu gibi tükürüğün de fazlası zararlıdır.

Ortalama olarak, sağlıklı bir kişide günde 0,75 ile 1,5 litre arasında tükürük üretilir. Tükürük üretimi bir şeyler yiyip içerken maksimum seviyeye çıkar ve uyku sırasında en düşük seviyededir. Ağızda çok fazla tükürük olması, hem ağzı kapalı tutma zorluğu yarattığı hem de fazla tükürük dışarı sızarak ağız kenarlarında ya da dudaklarda biriktiği için öncelikle kişinin kendisini rahatsız eden bir durumdur.

Yarattığı sosyal kaygı ve benlik saygısına olumsuz etki gibi psikolojik sorunların yanı sıra, fiziksel rahatsızlıklara da neden olabilir. Ağız içinden dışarı sızan tükürük dudakların çatlamasına ve deri enfeksiyonlarına yol açabilir. Ayrıca ağız kokusu, vücutta sıvı kaybı, konuşma, yeme ve tat almada bozulma gibi sorunları ortaya çıkarabilir.

AŞIRI TÜKÜRÜK NEDEN ÜRETİLİR?

Aşırı tükürük üretimi bir hastalık olmasa da genellikle altta yatan başka bir sorunun belirtisidir. Bunlar kolayca çözülebilecek sorunlar olabileceği gibi riskli durumlar ya da hastalıklar da olabilir. Bu nedenle ağızda tükürük miktarının hissedilir derecede artması ihmal edilmemesi gereken bir durumdur.

Tükürük artışının en yaygın nedenlerini şöyle sıralayabiliriz:

1. Down sendromu, otizm, ALS, felç ve Parkinson gibi hastalıklar
2. Kuduz, frengi veya tüberküloz gibi enfeksiyonlar
3. Arsenik ve cıva zehirlenmesi
4. Zehirli bir böcek ya da sürüngen tarafından ısırılma
5. Yüz felci
6. Nörolojik rahatsızlıklar
7. Yemek borusunda tıkanıklık
8. Sinüs, boğaz veya peritonsiller enfeksiyonlar
9. Sindirim sistemi ve mide sorunları
10. Vücutta şiddetli veya ani ağrı
11. Sinüzit, burun tıkanıklığı
12. Alerjiler
13. Lenf bezi büyümesi
14. Dili ya da dudak hareketini etkileyen tümörler
15. Gebelik
16. Çenede kırık veya çıkık
17. Ağız içinde ülser ya da iltihaplanma
18. Diş protezlerinin ağıza uygun olmaması veya ağız koordinasyonunun zayıf olması
19. Takma diş kullanımı
20. Ağız hijyeninin sağlanmaması

TÜKÜRÜK ARTIŞINDA NE YAPMALI?

Aşırı tükürük üretiminin uzun süreli olması, ciddi sorunlardan kaynaklanıyor olabileceği için mutlaka hekime başvurulması önemlidir. Altta yatan nedene ilişkin tedavilerin yanı sıra tükürük üretimini azaltmak için destekleyici olarak antikolinerjik ilaç, beta blokerlar, botox ya da akupunktur tedavisi uygulanabilir. Ayrıca sık diş fırçalama, gargara yapma ve bol su tüketimi de sorunun azalmasına yardımcı olacaktır.