Acil yaklaşım gerektiren ağız ve diş sorunları ve çözüm yolları

Beklenmedik zamanlarda ortaya çıkan acil ağız ve diş sorunlarında, ilk müdahalenin nasıl yapılacağı konusunda yeterli bilgiye sahip olunmadığını düşünüyorum. Bu nedenle acil ağız ve diş sorunları yaşayan kişilerin, daha sonradan çözümlenmesi çok zor olabilecek bir tabloyla karşılaşmamaları için yapılabilecek basit uygulamaları öğrenmeleri gerekiyor.

Acil çözüm üretilmesi gereken ağız ve diş sorunlarının başında; diş ağrısı, diş yaralanması, dişin yerinden çıkması, dudak ve yanak yaralanmaları ve diş çekimi sonrasında kanamanın devam etmesi geliyor.

Diş ağrısı için acil yaklaşımlar…

Diş ağrılarında uygulanacak acil yaklaşım metotlarıyla kısa vadeli çözüme ulaşabiliyor. Öncelik ağız bakımını sağlamak olmalı… Ağız bakımı için diş fırçası ve diş ipiyle ağız ve dişler arasında kalan gıda birikintilerini temizlemek gerekiyor. Ardından, ağız içini temizlemek için gargara kullanılabiliyor ya da evde kolayca hazırlanabilen, yarım su bardağı suya, yarım çay kaşığından fazla olmamak üzere eklenen tuz veya karbonat ile gargara yapılabiliyor. Eğer diş üzerinde oluşmuş bir çürük nedeniyle diş ağrısı çekiliyorsa, bir diş hekimine gidebilecek kadar zaman kazanmak için pamuk eşliğinde az miktar uyuşturma etkisi olan karanfil yağı diş çürüğü üzerine uygulanabiliyor. Ancak çok fazla kullanılan karanfil yağı yumuşak dokuları tahrip edici özelliğe sahip olduğu için, diş eti sızlamasına neden olabiliyor. Bunun yanında, diş ağrısı çeken kişiler tarafından çok fazla tercih edilen, ağrıyan diş üzerine aspirin ya da herhangi bir ağrı kesici konulması da yumuşak dokulara zarar verebileceğinden uygulanması pek tavsiye edilmiyor. Eğer diş iltihabı nedeniyle, diş kökü, damak ve yüzde şişkinlik meydana geldiyse, mutlaka o bölgeye soğuk kompres yapılması önem taşıyor. Bunlar ilk acil müdahale teknikleri olup daha sonra mutlaka diş hekime başvurulması gerekiyor. 

Diş yaralanmaları için acil yaklaşımlar

Diş kırılması, dişin yerinden oynaması, dişin yerinden çıkması ve ağız içi yaralanmaların oluşumundan endişe eden ve basketbol, futbol gibi sporları yapan kişilerin mutlaka ağız koruyucusu kullanmaları gerekiyor. Herhangi bir fiziksel çarpmadan dolayı diş kırıldığında, tedaviye yardımcı olabilir düşüncesiyle kırılan diş parçasının bulunmasına gayret edilmesi önem taşıyor. Diş kendi yuvasında yer değiştirmiş ise hafif bir hareketle eski pozisyonuna getirilmesi tavsiye ediliyor. Bunun dışında, diş yaralanması olan bölgede kanama meydana gelmişse, temiz bir gazlı bez ve pamuk yardımıyla diş üzerine basınç uygulanması kanamanın durmasını sağlıyor. Ancak kanama ilk 15 dakika içerisinde durdurulamazsa, mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurulması ve ilk müdahaleden en geç 30 dakika içerisinde diş hekimine gidilmesi gerekiyor.

Yerinden çıkan diş için acil yaklaşımlar

Dış etkenler nedeniyle yerinden çıkan dişin mutlaka bulunması ve diş kökü dokularının daha fazla hasar görmemesi için dişin kök kısmına dokunmamaya özen gösterilmesi önem taşıyor. Çünkü dişin kök kısmında bulunan dokular hasar gördüğünde, yerinden çıkan dişin yuvasına tutunması bir o kadar zor olabiliyor. Ayrıca, yerinden çıkan dişin yüzeyi akan su altında, diş fırçası ve macun kullanılmadan ve ovulmadan yıkanması gerekiyor. Daha sonra yıkanan diş, ağız içindeki yuvasına yerleştirilmeye çalışılırken, diş ve diş yuvasına hasar vermemek için, aşırı kuvvet uygulamaması tavsiye ediliyor. Yuvasına yerleştirilen dişi, ağız içinde sabitlemek için, temiz bir gazlı bezin dişe denk gelen diğer diş ile ısırılması gerekiyor. Ancak dişin ağız içindeki yuvasına yerleştirilemediği durumlarda diş hekimine gidinceye kadar mutlaka su ya da süt olan bir kaba koyulması gerekiyor. Diş hekimine gitmek için vakit harcanmaması dişin tekrar kazanılması için oldukça önem taşıyor. Bu nedenle, en fazla 30 dakika içerisinde diş hekimine gidilmesi, yuvasından çıkmış olan dişin kurtulma şansını %90’a ulaştırıyor.

Dudak ve yanak yaralanmaları için acil yaklaşımlar

Dudak ve yanak yaralanmalarında ilk müdahale, yaralı bölgenin su ile temizlenmesiyle yapılıyor. Daha sonra yara olan bölgede kanama olup olmadığı kontrol ediliyor ve kanama varsa, temiz bir gazlı bez yardımıyla basınç uygulanıyor. Eğer yaralanma sonucu, yanak ya da dudak dışında şişlik meydana gelmişse mutlaka soğuk kompres uygulanması gerekiyor. Bu süre zarfında eğer kanama devam ediyorsa ve yaralanmanın olduğu bölgedeki yara büyükse mutlaka en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması önem taşıyor.

Diş çekimi sonrası kanamalar için acil yaklaşımlar

Diş hekiminin muayenehanesinde yapılmış olan diş çekimi sonrası veya çocukların süt dişi dökümü sonucu oluşan hafif kanamalar normal olarak değerlendiriliyor. Sızıntı şeklinde devam eden kanamanın üzerine temiz bir gazlı bez ya da diş hekimi tarafından ilaçlanmış bir pamuk konulması ve diğer diş ile basınç uygulanması, kanamayı en geç 30 dakika içinde durduruyor. Eğer kanama hala devam ediyorsa ve diş hekimi muayenehanesine varış süresi 30 dakikanın üzerindeyse, bir demleme çay poşeti suda nemlendirildikten sonra temiz bir gazlı beze sarılarak, çekilmiş olan diş yuvasına basınçla uygulanabiliyor. Çünkü çayın içinde bulunan ve kanın pıhtılaşmasında büyük rol oynayan maddeler kanamanın azalmasına ve durmasına yardımcı oluyor.