Ebeveynlerin ergen çocuklarına yapmaması gerekenler

Ergen birey, fiziksel olarak oldukça hızlı bir büyümenin başladığı bu dönemde zihinsel, psikolojik ve sosyal açıdan da hızlı bir gelişim gösterir ve olgunlaşır. Kendisi ve çevresi hakkında farklı bakış açıları kazandığı bu süreç zarfında aileden destek ve kabul görmesi gelişimi açısından önemli bir rol oynar.

ERGENLİK DÖNEMİNİN ÖZELLİKLERİNİ BİLİYOR MUSUNUZ?

Ergen bireylerin duygu ve düşünce dünyalarındaki değişimleri anlayabilmek aileler için de zor olmaktadır. Ebeveynleri bu süreçte ergene destek olmak isterken kimi zaman da çatışma içerisine girebilirler. Bu çatışmanın sebebi genellikle ergenlik döneminin özelliklerini iyi bilmemek, çocuğun yaşadığı durumu yeterince anlayamamak ve nasıl davranacakları yönünde yeterli bilgiye sahip olmamaktır. Ebeveynlere düşen asıl sorumluluk ise öncelikle bunları öğrenmektir.

Bu dönemde birey psikolojik, zihinsel ve duygusal açıdan gelişim gösterirken ebeveynlerinin alışık olduğu davranışlar yerine farklı bir şekilde hareket edebilir. Ailesiyle eskisi kadar vakit geçirmek istemeyebilir ve çoğu zaman arkadaşlarıyla olmaktan daha fazla keyif alabilir. Bugün keyif aldığı bir şeyden ertesi gün çok mutsuzmuş gibi bahsedebilir çünkü duygularını da yoğun ve değişken olarak yaşamaktadır. Kendini bir gruba ait hissetmek ergen için son derece önemlidir ve bu amaçla kendine yeni arkadaşlıklar ve bir çevre edinmeye çalışabilir. Beğenilmek ve takdir edilmek ister. Özellikle dış görünüşü hakkında sürekli bir arayış içerisindedir. Kendi doğruları ve bildikleri vardır, başına buyruk davranabilir. Bu nedenle de yaptıklarıyla ya da kendisiyle ilgili eleştirilere açık değildir. Tüm bunlar ergenlik döneminin genel özellikleri arasında yer alır.

[fotogaleri=670]

EBEVEYNLER NELER YAPMALI NELER YAPMAMALI?

Çocuğunuzun sürekli sizinle birlikte vakit geçirmesini istemeyin. Bu dönem çocuğunuzun hem gelişim hem de sizden ayrışım dönemidir. Bu durum sizden ayrılacağı, sizden kopacağı anlamına gelmez. Sadece bu dönemde sizden ayrı neler yapacağını görmek istemektedir.

Çocuğunuza herhangi bir şey için izin verdiğinizde onu her dakika aramayın. Arkadaşlarının yanında onu rencide etmeyin. Sadece sınırları çizin. “Şu saatte şurada olunacak ve bizim yaptırımımız bu” gibi.

Çocuklarınızı görmezden gelmeyin. Çocuğu dinlemek, anlamak ve ona anlaşıldığını hissettirmek çok kıymetlidir. Fikirlerinin önemsendiğini görmek isterler.

Onlara nasihat vermeyin, neyi yapıp yapmaması gerektiğine ilişkin rol model olun. “Ben senin yerinde olsam… Ben senin yaşındayken…” gibi başlayan cümleler çocuk için etkili olmamakla birlikte aileden uzaklaşmasına yol açabilir.

Çocuklarınızı zorlamayın. Duygularını ifade etmesi, bir olayı anlatması ya da herhangi bir aktiviteye katılımı zorla olmamalıdır. Çocuğa istediği ve gerektiği zaman kendini ifade edebileceği özgür bir ortam sağlanmalıdır.

Çocuklarınızı eleştirmekten kaçının. Kabul görmek ve beğenilmek arzusunun yoğun olarak yaşandığı bu dönemde eleştirilmek, ailesiyle olan ilişkisini zedeleyebilir ve tartışmalar doğurabilir.

Çocuklarınız ile konuşurken sözlerini kesmeyin, yargılayıcı bir tutum içerisine girmeyin.

Çocuklarınıza karşı aşırı korumacı bir tutum içerisinde olmayın. Bu zamanla çocuğunuzun kendine olan güvenini yitirmesine ve bağımlı bir kişilik kazanmasına sebep olabilir.

Onlara katı kurallar koymayın. Aile ortamı ne aşırı hoşgörülü ve her şeye izin veren bir yapıda, ne de aşırı otoriter ve katı kurallar içeren bir yapıda olmalıdır. Çocuk uyması gereken kuralları bilmeli ve gerektiğinde sorumluluk alabilmelidir. Ancak her konuda baskıcı bir ebeveyn tutumuyla karşılaştığında da bu pasif bir kişilik geliştirmesine neden olabilmektedir.

Çocuğunuzla tartışmaya girmeyin ve sakin kalmaya çalışın. Bu, çocuğunuzun sizi daha iyi dinlemesini sağlayacaktır.

Arkadaşlarını eleştirmeyin. Çocuğunuzun arkadaşlarını tanımaya çalışın ve doğru bulmadığınız bir arkadaşlık kurduğunu düşünüyorsanız bunu uygun bir dille ifade edin.

Çocuklarınıza lakap takmayın. Aşırı hassas ve alıngan olabildikleri bu dönemde düşünceleri, söyledikleri veya yaptıkları hakkında şaka yapmamaya da özen gösterin.

Tüm bunlara rağmen çocuğunuz ve ergenlik dönemine ilişkin sorunlarıyla başa çıkamıyor, etkili bir iletişim kuramadığınızı düşünüyor ve çocuğunuz hakkında endişeleniyorsanız bir ruh sağlığı uzmanından yardım almak en doğrusu olacaktır.