Boşanma kararı çocuğa nasıl açıklanmalı?

Her ne kadar karar yetişkinlerin verdiği ciddi bir karar olarak gözükse de; durumun bir de çocuğun gözüyle yorumlanması, değerlendirilmesi ve ona göre hareket edilmesi gerekmektedir.

Anne babaların boşanma evresindeki tutumları çocuk için oldukça önem taşımakta ve belki de en kritik durumlardan birini oluşturmaktadır. Neyin, nasıl, hangi şekilde, kimler tarafından, ne şekilde söyleneceği- bunların belirlenmesi; bu evre için oluşabilecek sorunları en aza indirmede önemli bir yere sahiptir.

Boşanma kararı çocukların yaş gruplarına göre farklı duygulara yol açabilir. Bunlar suçluluk öfke üzüntü vs. olabilir. O açıdan çocuğun gelişim düzeyi baz alınarak açıklama yapılması ve bir uzman desteği alınması çok daha faydalı olacaktır. hayata yeni girecek olan diğer birey için (yeni bir anne ya da baba durumu); okul öncesinde kıyaslama ve öfkeye sebep olabilmektedir. İlkokul çağındaki çocuklar için, akılcı bir yolla çocuğa somut bir şekilde anlatım yapılarak bu durum açıklanabilir ve yeni eşin aile içindeki yeri çocuğa net şekilde anlatılmalıdır. Ergenlik döneminde ise çocuğa daha soyut kavramlar üzerinden duygusal ihtiyaçların varlığı ile açıklama yapılarak bu durum anlatılabilir.

Peki anne babalar bu zor süreci nasıl açıklamalı, hangi noktalara dikkat etmelidir?

Bu noktada asıl amaç, çocuğun bu süreci en hafif hasarla atlatmasıdır. Çocuğun yaşı ve gelişimi de göz önüne alınarak karar açıklanmalı, daha sonrasında da hangi durumlarla karşılaşılabileceği de uygun bir dille çocuğa belirtilmelidir.

• Öncelikle bu kararı anne ve baba, birlikte ve tarafsız bir şekilde, hiçbir baskınlık kurmadan eşit şekilde çocuğa ifade etmelidir.

• Karar açıklanırken kesinlikle yalan söylenmemeli, neden bu kararın verildiği çocuğun algısı ve gelişim seviyesine göre açıklanmalıdır.

• Çocuğa gereğinden fazla bilgi verilmemesi önemli bir noktadır, o anda bilmesi gereken en az ve doğru bilgi çocuk için yeterli olacaktır.

• Çocuğun bu durumda hissettiklerine dair terk edilme ve yalnız kalma korkusu, unutulma korkusu, suçluluk duyma, sevilmeme düşüncesi, anne ya da babayı bir daha görememe endişesi vb. gibi bir çok madde olacaktır. Anne babanın bu duygu ve düşüncelere karşı tutarlı ve işbirliği içinde hareket etmesi gerekmektedir. Çocuğu bu konuda güven verilmeye özellikle önem gösterilmelidir.

• Çocuk bu karara her türlü tepkiyi verebilecek yapıdadır ve bu tepkilere anne baba hazırlıklı bulunmalı, çocuğa her türlü destek olmalıdır.

• Çocuklara; yaşam düzenlerine, çocukla olan ilişkilerine dair gereken bilgi ve güven kesinlikle verilmelidir. Çocukla olan iletişimin ve çocuğun yaşam düzeninin aynı kalacağı özellikle belirtilmelidir.

• Kararın verilmesinde çocuğun hiçbir şekilde suçunun olmadığı söylenmelidir, çünkü çocuklar kendilerinden dolayı böyle bir boşanmanın gerçekleşeceğini düşünebilmektedir.

• Anne babaların bu durumda hataya düştükleri noktalardan biri de eşlerini çocuğa karşı kötülemek, çocukları da diğer ebeyne karşı yanlış şekilde bilgilendirmek olabilmektedir. Bu tutumlardan kesinlikle kaçınılmalı, yapılan konuşmalara dikkat edilmelidir. Unutulmamalıdır ki, o kişiyle sizin sevgi bağınız bitse de çocuğunuzun her zaman annesi/ babası olarak kalacaktır.

• Çocuğa her zaman öncelikli olduğu kesinlikle hissettirilmeli ve çocukla olan bağın hiçbir zaman kopmayacağı özellikle belirtilmelidir.

Boşanma kararı ve süreciyle beraber boşanma sonrasında da dikkat edilmesi gereken bu noktalar, çocuğun sağlıklı şekilde bu döneme alışmasını ve bu evreden en az seviyede etkilenmesini sağlayabilmektedir. Bu kararın anne baba arasında alındığı hissettirilmelidir, çocuğun her daim kendisini değerli hissetmesi sağlanmalıdır. Dikkat edilmesi gereken diğer önemli noktalardan biri de, bu süreçte anne ve babaların çocuğa gösterecek olduğu abartılı tepki ve davranışlardır. 'Çocuğum kötü etkilenmesin, aman eksik davranmayalım, daha iyi hissetsin çocuğum iyi olsun' düşünceleriyle süreç gereği normalden farklı şekilde (abartı şekilde ilgi, yakınlık, çocuğun her istediğini yerine getirme vs.) yaklaşımlarda bulunmak çocuğu olumsuz yönde etkileyebilmektedir.

Anne ve babanın gösterecek olduğu şefkatli, kararlı, dozunda ve dürüst yaklaşımları çocuğun bakış açısıyla bütünleşebildiği takdirde boşanmanın zararlı etkileri en az biçimde yansıyabilmektedir.