Epidural anestezi ile doğum

Topluca “epidural anestezi” adıyla bilinen bu anestezi şeklinin aslında 3 adet uygulama şekli vardır:

1-Saf epidural anestezi –normal doğumda ve sezaryende
2-Spinal anestezi yalnızca sezaryende
3-Epidural-spinal veya diğer adıyla kombine anestezi yalnızca sezaryende uygulanan anesteziye verilen isimdir.

NASIL UYGULANIR?

Epidural anestezi çok ince bir kateter yardımıyla belden epidural saha adı verilen bölgeye girilmesi ve buraya lokal anestezik maddeler verilmesi şeklinde uygulanır. Anne adayı yan yatar veya oturur pozisyondayken elinin baş parmağıyla yaptığı muayene neticesinde uygulanacak bölgeyi belirler ve bu bölgeyi antiseptik maddelerle bakterilerden arındırır. Takiben iğnenin batırılacağı yerdeki cilde önce anestezik madde enjeksiyonu yaparak asıl epidural iğnesinin girilmesi esnasında oluşacak ağrı hissini azaltmayı hedefler.

Takiben asıl anestezi iğnesi anestezinin cinsine göre saf epiduralde yalnızca epidural aralık adı verilen bölgeye (bu bölge omuriliğin dış zarıdır), spinal anestezide beyin omurilik sıvısının bulunduğu boşluk içine, kombine anestezide ise iki bölgeye birden yerleştirilir ve iğnenin içinden anestezik madde enjekte edilir.

Spinal ve kombine anestezi, ıkınmada gerekli kasları da uyuşturduğundan sadece sezaryende uygulanırken saf epidural anestezi hem normal doğumda hem de sezaryen ile doğumda uygulanır.

Epidural anestezi ile sezaryende anestezi etkisinin başlaması için 15-30 dakika beklenirken spinal ve kombine anestezide etki hemen başlar.

AVANTAJLARI NELERDİR?

Epidural anestezi normal doğumda uygulandığında ağrılı olan doğum kasılmalarını gidermede oldukça etkilidir ve daha konforlu bir normal doğum yapılmasını sağlar.

Sezaryende uygulandığında ise genel anesteziye göre risklerinin belirgin bir şekilde az olması yanında anne adayının bebeğini ilk doğduğu dakikalarda görmesine ve emzirmesine olanak sağlar. Yine doğum sonrası yerinde bırakılan kateterden verilen ağrı kesici maddeler annenin doğum sonrasını ağrısız ve böylece daha konforlu geçirmesine önemli katkılarda bulunur.

Yine sezaryenin gerekli olduğu ancak anne adayının kısa süre önce yemek yediği durumlarda genel anestezi riskli olabileceğinden epidural çok avantajlı olabilir.

HANGİ DURUMLARDA UYGULANMAZ?

Bu anestezi şeklinin uygulanmasının sakıncalı olduğu durumlar çok azdır ve çoğu durumda başarıyla uygulanabilir.

Doğumun acilen gerçekleşmesinin zorunlu olduğu durumlarda, çoğu zaman daha hızlı uygulanabilmesi nedeniyle genel anestezi tercih edilir.

UYGULAMAYA BAĞLI NE GİBİ SORUNLAR OLUŞABİLİR?

Epidural uygulamalarında uygulama esnasında en büyük ancak az görülen sorunlardan biri anestezinin başarısız olmasıdır ve bu durum özellikle hamilelikte çok aşırı kilo almış anne adaylarında ortaya çıkabilir. Yine beldeki çeşitli sorunlar teknik olarak epidural uygulamasını zorlaştırabilir. Bu tür durumlarda normal doğumda alternatif ağrı kesme yöntemlerine, sezaryende ise genel anesteziye geçiş yapılır.

Epidural uygulandıktan sonra en sık karşılaşılan diğer iki sorun tansiyon düşmesi ve bulantı hissinin ortaya çıkması olup anestezi doktorunun aldığı önlemlerle geriye döndürülebilir.

Epidural ve özellikle de spinal ve kombine anesteziden sonra karşılaşılan sorunlardan biri de 24-72 saat sonra ortaya çıkan baş ağrısıdır. Bu ağrının nedeni iğnenin uygulandığı bölgeden işlem sonrasında beyin omurilik sıvısının sızmaya devam etmesidir. Bu durum saf spinal uygulamalarında daha sık ortaya çıkmakla beraber günümüzde kullanılan ince çaplı iğneler neticesinde daha az görülür ve ortaya çıktığında daha kısa sürede düzelir hale gelmiştir. Durum çoğu zaman birkaç günde kendiliğinden düzelir.

Epidural kelimesini duyan her anne adayının korktuğu “sakat kalma” yani felç olma durumu ise tecrübeli anestezi doktorlar tarafından uygulandığında son derece ender görülen bir durum haline gelmiştir.