Tüp bebeğe mecbur değilsiniz, doğal yolla çocuk sahibi olabilirsiniz

Hiç kuşkusuz bazı durumlar var ki, ne kadar beklenirse beklensin doğal yolla gebelik olmayacaktır. İşte önemli olan da bu olguları bulup, onların tüp bebeğe yönlendirilmesidir. Çünkü tüp bebeğin de başarısı ortalama %50’dir, yani olguların yarısında sonuç alınamıyor. Tüp bebek gibi zahmetli ve masraflı bir girişimin başarısız olması çiftlerde büyük bir düş kırıklığı yaratıp, ileriye yönelik umutlarını da kıracaktır. Bu kararı vermede çiftlere yardımcı olacak çok güvenilir bilimsel veriler bulunmaktadır. Eşlerin durumu ayrıca değerlendirilmelidir, fakat şimdi biz olaya erkeğin tarafından bakacağız.

Çocuk sahibi olmaya niyetlenen bir erkek öncelikle aşağıdaki faktörler yönünden kendini sorgulamalı:

• Testislerin her ikisi de yerinde mi, testisinde bir büyüme veya sertlik hissediliyor mu?
• Sakal, bıyık, kıl dağılımı gibi erkeksi karakterleri eksik mi?
• Çocukluk döneminde testisleri yerine indirmek için ya da fıtık nedeniyle bir ameliyat geçirildi mi?
• Ergenlik yaşlarında kabakulak geçirildi mi, bu sırada testislerde şişme, ağrı gibi iltihap belirtiler oldu mu?
• Herhangi bir nedenle ışın tedavisi ya da kemoterapi görüldü mü?
• Normal ilişkiye girmesine mani olacak bir cinsel problemi ya da sperm volümünde birkaç damla denilecek kadar azalma var mı?

Şayet bunlardan biri varsa, hiç beklemeden doktora müracaat edip kontrole başlanmalıdır. Yoksa doğal yolla çocuk sahibi olmak için 1 yıl beklenir. Bu sürede çiftlerin %85’inde gebelik başlar. Ancak yine de gebelik görülmediyse, işte o zaman spermlerin tetkik edilmesi uygun olur. Bu aşamada sadece basit bir sperm tahliline bakıp, karar vermemeli. Tahlil değerleri tamamen normal sınırlarda görülse bile, yine de sperm kalitesi yetersiz olabilir.

SPERM KALİTESİ YETERLİ İSE DOĞAL YOLLA GEBELİK BEKLENMELİ

En korkulan azospermide bile önce genetik testler, ejakulat markırları ve kanda hormon düzeyi ölçümlerine bakılarak testislerde sperm üretimi değerlendirilir. Çünkü azospermi tedavi edildiği takdirde doğal yolla bile çocuk sahibi olunabilecek durumlar vardır. Azospermi değilse, sperm kalitesi yeterli olduğu müddetçe her zaman için doğal yolla gebelik beklenmeli. Sperm kalitesinin değerlendirilmesinde de oksidatif stres, DNA hasarları, mitokondri enerji kapasitesi ve sentriol bozuklukları yönünden spermlerin incelenmesi oldukça faydalı bilgiler verir. Sadece çok nadir rastlanılan total globo veya pin-head gibi bazı sperm morfoloji bozuklukları vardır ki, o zaman doğal yolla gebelik beklenmez. Yoksa morfoloji bozukluğu çocuk olmasına mani kesin bir kriter değildir. Benzer şekilde sperm motilite azlığı da tamamı hareketsiz olmadıkça gebe kalınamaz anlamına gelmez. Hareketi düşük olsa bile şayet nedeni bulunursa tedavi de edilebilir.

Özetle, azospermi dışındaki olgularda spermin kalitesi iyi olduğu müddetçe doğal yolla çocuk olması beklenebilir. Burada önemli olan, uygun tetkiklerin yapılıp, sorunun nedeninin ortaya çıkarılması ve buna yönelik bir tedavi planlanmasıdır. Buna “kişiye özgü tedavi” denir. Artık tıp, kişiye özgü tedavi prensiplerini kullanma yönünde gelişmektedir. Sperme ait sorunun en olası nedeni bulunup buna hedeflenmiş bir tedavi yapıldığında doğal yolla çocuk sahibi olma şansı en yüksek düzeye çıkacaktır. Ancak bu aşamayı geçtikten sonra tüp bebek düşünülmelidir.