Paylaş
Nasıl ki arabanın çalışması için benzin gerekir, spermin yumurtayı döllemesi de enerjiye bağımlı bir süreçtir. Spermin enerji kaynağı mitokondri dediğimiz organelidir. Sperm başının hemen arkasında, boyun kısmında çepeçevre yerleşen mitokondri bu bakımdan son derece önemli bir parçadır. Mitokondride üretilen enerji hem spermin normal hareket etmesini hem de yumurtanın zarlarını eritip içine girmesini sağlar. Mitokondri yeterli enerji üretemiyorsa bir yandan spermin hareketi bozulurken diğer yandan yumurtaya giremez ve dolayısıyla döllenme de gerçekleşemez.
Spermin enerji kaynağı olan mitokondri bozukluklarını artık kolayca teşhis edebiliyoruz. Bu bozukluklar genetik temelli olabileceği gibi testislerin beslenmesinde yetersizliklere bağlı metabolik nedenlerden de kaynaklanabilir. Genetik bozuklukları ilaçla düzeltmeyiz ama beslenme eksikliğini tedavi edebiliriz. Bu amaçla yakın zamanlarda üretilen bazı destek ürünleri oldukça güzel sonuçlar verir. Tabii her şeyden önce doğru tanı konulması gerekir. Mitokondri bozukluklarında en önemli gösterge ‘annexin bağlanması’ dediğimiz laboratuvar tetkikidir. Mitokondrinin hastalanması durumunda spermlerin yüzeyinde ‘fosfatidilserin’ denilen bir molekül birikir. Annexin de sadece fosfatidilserine bağlanır. İşte, eğer annexin eklediğimizde spermin yüzeyine bağlanıyorsa, bu spermin mitokondri bozukluğu olduğu anlaşılır. Günümüzde bu test laboratuvarlarda yapılabilmektedir. Bunun bozuk olması durumunda ilgili genlerin ifadeleri ölçülerek sorunun tedavi ile düzeltilebilir bir durumda olup olmadığına bakılır. Buna göre de ilaç mı kullanalım yoksa doğrudan tüp bebeğe mi geçelim kararı verilir.
Bahsettiğimiz tedavi şemasını bir süredir hastalarımızda da uygulamaktayız. Böylelikle doğal yolla çocuk sahibi olabilecek çiftlerde gereksiz tüp bebek uygulamalarından da kaçınılmış olunur ya da ilaçla hiç vakit kaybetmeksizin tüp bebeğe geçilerek kısa sürede sonuç alınabilir. Her zaman söylediğim gibi, sperm bozukluklarının tedavisinde en önemli husus, doğru tanı konulmasıdır. Doğru tanı konulursa çoğu sperm bozukluğu da başarılı şekilde tedavi edilebilir.
Paylaş