ROSI uygulaması Azospermi tedavisinde yeni ufuklar açtı

Kendi olgularımıza da baktığımızda, iyi bir hasta seçimi yapılır ve erkek de yeterli şekilde hazırlanırsa benzer sonuçlara ulaşıldığı görülmektedir. Madem ki kuyruk çıkarmamış yuvarlak öncü spermler de normal spermler gibi gebelik yapabilmekte, bunun başarısını artırarak daha geniş hasta gruplarına da tedavi olanağı da sağlanabilir.

ROSI TEKNİĞİ HANGİ DURUMLARDA UYGULANABİLİR?

Bugüne kadar TESE yapılan erkeklerde şayet kuyruklu, olgun sperm çıkarsa tüp bebeğe geçiliyor, bunlar çıkmazsa iptal ediliyordu. Oysa iptal edilen olguların testisinde yuvarlak hücreler görülüyor ama bunları seçme ve kullanma tekniği henüz tanımlanmadığı için işleme devam edilmiyordu. Örneğin Klinefelter hastalarında ya da inmemiş testis olgularında bu durumla sık karşılaşılır. Hatta AZF bölgesinde gen eksikliği olanlarda da aynı durum söz konusudur. Yeni ROSI tekniği bunlar için de bir umut olabilir.

İnmemiş testisli erkekleri ele alırsak, ROSI tekniği bunlarda çocuk sahibi olma yolunu açabilir. Böyle erkeklerde laparoskopi ile karın içinde testis bulunabilmektedir. Şayet bu testisler manipüle edilebilecek bir lokalizasyona yerleştirilebilirse, daha sonra mikroTESE yapılarak uygun sperm hücreleri elde edilebilir. Karın içinde kalmış testislerde olgun sperm çıkması son derece düşük bir olasılıktır. Dünyada çok nadir birkaç olguda bildirilmişti. Ancak bunlarda yuvarlak hücreler çıkmaktadır. Bunlar da belli bir olgunluk aşamasına kadar tedavi edilirse ROSI şansı olabilir. Bunun uygulamalarına da başlanmış ve yakın zamanda sonuçlar görülecektir.

AZF bölgesinde gen eksikliği olan erkeklerde de ROSI kullanılabilir. Yakın zamanda Çin’den bir grup araştırıcı eksik olan genlerin vektörler vasıtasıyla sperm kök hücrelerine verilmesinin deney hayvanlarında sperm üretimini başlattığını gösterdi. CRISPRCas9 tekniği ile yapılan bu uygulama Türkiye’de de çalışma konuları arasında. AZF eksikliği bu tedaviden faydalanabilecek bir hasta grubu olabilir.

[fotogaleri=4619,2661,2096]

KÖK HÜCRE TEDAVİSİ VE ROSI TEKNİĞİ

Kök hücre çalışmalarının bir bölümü de testis dışındaki dokulardan alınacak hücrelerin laboratuvarda olgunlaştırılarak sperm gibi kullanılması. Bu çalışmalarda spermler tam anlamıyla olgun kuyruklu hücre haline gelemediği için tedaviye geçme aşamasında sıkıntı yaşanmakta. İşte ROSI ile bu yuvarlak hücreleri tüp bebekte kullanmak da mümkün olabilir. Bu konuda da tıbbi genetik, moleküler biyoloji, embriyoloji ve kök hücre merkezleri ile ortak çalışmalarımız devam etmekte.

Bunlar gibi başka şekilleriyle de ROSI azospermi tedavisinde başarıyla kullanılabilir. Çok yakın olmasa da birkaç yıl içerisinde şaşırtıcı gelişmelerin bizi beklediğini söyleyebilirim.