Karantina sürecinde özdenetimi artırıcı etkinlikler

Özellikle ortaokul çağındaki çocukları ev işlerine dahil etmek, onlara sorumluluk bilincini öğretmek gelecekleri adına harika bir fırsat. Eğer ilkokul ve okul öncesi çocuklara sahipseniz ilk önce öz denetim becerilerini geliştirmek adına eğlenceli ve bolca onların dilinden bir plan oluşturmalısınız.

Her çocuğun kendi içinde kendi aile dinamikleri kendine özgü olmasından dolayı, standardize edilmiş örneklerden çok sizlerin hayal gücü sınırlarını zorlayan ve çocuklarınıza özel teknikleri keşfetmelisiniz. Ayrıca araştırmalar da gösteriyor ki öz denetim becerisine sahip çocukların geleceğin başarılı bireyleri olarak yol alıyorlar.

Okul öncesinde aldığı öz denetim becerileri çocuğun öncül becerileridir. Okul performansı ve gelecekteki iş hayatlarında da performans ve doyum ile de pozitif yönde ilgilidir. Bu yaş grubunda irade kontrolü sağlamak, zorluklar ile mücadele edebilmek ileride derslerinde anlayamadığı konular karşındaki tutumunun da aynası olacaktır. Dürtüsel davranan çocukların aksine sabırlı olanlar, kendini bilenler ve mevcut duruma uyum sağlayıp yeni baş etme stratejileri gerçekleştirenler başarıya daha kolay içselleştirenler olacaktır.

Öz denetim becerileri öğretilebilir ve geliştirilebilir olmakla birlikte ergenliğin sonunda kendini tamamlar. Birçok günlük, tekrarlanan ancak eğlenceli ve yaratıcı faaliyetler, bilinçsiz bir biçimde öz denetim gelişimine katkı sağlamaktadır.

Özellikle okul öncesi ve ilkokul çağındaki çocuklar için görev rutinleri, hedef (ödül), pekiştireç ve puan tablosunu hazırlayın, bunu günlük program veya haftalık tamamlamalar olarak da yapabilirsiniz. Buradaki ödül sistemi sizi tedirgin etmesin, belli bir maaş altında çalışmayacağınız veya şirketteki emeğinizi göz önüme alarak ay veya yılsonunda beklediğiniz ödemeler de aslında hedef yani ödülleri içermektedir. Ne yazık ki yeni dünyanın gerçeklerinde bu süreci daha iyi yapılandırıp ödüle bağımlı çocuklardan ziyade bunun yapıcı taraflarının farkında olmalarını sağlamak bizim elimizde. Süreçler diyaloğa dayalı ve gerçekten iyi planlanmış ise çocuklar ulaşmak istedikleri hedef için ev işi yapmayı oyuna tercih etmektedir.

Ben dilini içeren, açık iletişime davet eden, amaca yönelik ve iyi planlanmış küçük bir ödül onların güdülenmesi açısından yararlı olacaktır. Düşünün ki, en başta o işi yapması için çocuğunuza cazip gelen hiçbir mantıklı sebep yokken, bunu keyifli hale getirdiğiniz takdirde olumlu koşullanmalarının ötesine geçerek bu süreci farkındalık temelli gerçekleşmesini sağlayabilirsiniz. İşin isteksizlik ve tartışma kısmını aşıp rutin ve kolaya dönüştükten sonra ödül vermenize gerek kalmayacaktır. Ne için yaptığını anlayıp size yardımcı olmanın mutluluğu onlara yetecektir. Artık onu gerçekten önemseyen ve onun dilinden konuşmak için çabalayan, geçmişin dinamiklerinden kurtulmuş yapıcı bir ebeveynleri var karşılarında.

“Aile içerisindeki görev dağılımı olması gerektiğinin farkına varmak gerekir.”

Yeni nesil çocukların büyük çoğunluğu, mutfakta yemek yapılırken bir şeylere katkı sağlamak, ev temizliğine yardım etmek, bir şeyi dikebilmek, ufak tamir işlerini yapabilmek gibi önemli ve faydalı becerilerden yoksunlar. Anneler ve babalar olarak artık onlara güvenme ve bu işleri öğretme zamanı.

“Anne ve babalar olarak baş başa verip süreçleri yeniden planlamanın tam da zamanı.”

Çocukların böyle zor günlerde aile dinamiklerinin farkına varması, ortak deneyim paylaşması bağlarınızı daha da güçlü kılmakla birlikte ileride nasıl bir ebeveyn olması konusunda çok yardımcı olacaktır.

Bu süreçte kaçınılmaz biçimde çocuklar sosyal medyada daha fazla vakit geçirmektedir. Sosyal medyanın ne kadar olumsuz tarafları dile getirilse de faydalı yanları da unutulmamalıdır. Oyunlarınızı çeşitlendirmek ve yeni bir şeyler hakkında sohbet edebilmeniz için kullanabileceğiniz sosyal medyayı, matematik, okuma veya evde pratik yeni şeyler yapmak gibi konularda da eğlenceli şeyler keşfetmenin tadına varmalısınız. Çocuklarınızı yorucu bir günün ardından sakinleşip rahatlamaları için de destekleyebilirsiniz.

Yetişkinler olarak, ne tür içerikler ile ilgilendiğini yakından takip edin, ne kadar kullanması gerektiği konusunda makul sınırlar belirleyin, eğer siz tüm gün boyunca bilgisayar ve telefon ile ilgilenirseniz çocuğunuzdan da farklı bir şey yapmasını bekleyemezsiniz. Çocuklarınızla kendi özel alanını koruması konusunda bir sözleşme yapabilirsiniz. Ayrıca sosyal medyayı ve teknolojiyi etkin kullanmak adına dijital vatandaşlık ve dijital ebeveynlik konularında referans kaynaklarına başvurmanız gerektiğini hatırlatmak isterim.