Tüp bebek nedir? Nasıl olur?
Tüp bebek nedir? Nasıl olur? Tüp bebek kimlere uygundur ve nasıl uygulanır? Tüp bebek tedavisi için ne kadar beklemek gerekir? Tüp bebek tedavisi ile ilgili bilmeniz gereken her şeyi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Hilal Karahan anlatıyor.
TÜP BEBEK NEDİR? NASIL OLUR?
Tüp bebek, tanım itibariyle, döllenmenin suni yolla, laboratuvar koşullarında gerçekleşmesi demektir. Anneden alınan yumurtanın, babadan alınan spermle döllenmesiyle oluşan embriyonun, yeniden annenin rahmine enjekte edilmesidir.
TÜP BEBEK YÖNTEMİ ERKEK KISIRLIĞINA DA ÇARE OLUYOR?
Tüp bebek çalışmaları 1970li yıllarda başladı ve dünyada ilk tüp bebek (Louise Brown) 1978 yılında İngiltere’de doğdu. Ondan beri uygulanan bu yöntemle, kısırlık problemlerinin %80’i çözülebilmektedir. Başlangıçta tüpü hasarlı kadınlar için geliştirilmesine rağmen, tüp bebek yöntemi bugün erkek kısırlığına da çare olabilmektedir.
TÜP BEBEK İÇİN NE KADAR BEKLEMEK GEREKİR?
Bir yıl düzenli cinsel hayatı olmasına rağmen çocuk sahibi olamayan çiftler bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanına başvurmalıdır. Eğer kadın 35 yaşın üzerindeyse, bu süre daha kısa tutulmalıdır.
TÜP BEBEK SÜRECİNİN AŞAMALARI NELERDİR?
Tüp bebek tedavisinde beş aşama vardır. Bunlardan ilki ve en önemlisi, çiftin değerlendirilmesidir. Sorunun esas kaynağının anlaşılabilmesi için detaylı bir muayene gereklidir. Çiftin daha evvel görmüş olduğu tedaviler, kullandığı ilaçlar, eski tahliller, geçirmiş olduğu ameliyatlar sorgulanır. Erkekten ürolojiye muayene olması ve sperm tahlili vermesi istenir. Kadından adetin 3.günü hormon tahlilleri, 21. günü yumurtlama tahlili ve rahim filmi istenir. Gerekli görüldüğü durumda, çiftten kromozom analizi istenebilir. Tüm bunların sonunda, tüp bebek yapılmasına karar verilirse eğer, ikinci aşamaya geçilir.
İkinci aşamada ilaçlarla kadının yumurtalıkları uyarılır. Adetin 3. günü başlanan tedaviye yumurtalar uygun boyuta gelinceye kadar devam edilir. Bu süre boyunca hasta ultrasonla sıkı takibe alınır. Yumurtalar büyüdüğünde, çatlatma iğnesi vurulur. Çatlatma iğnesi vurulduktan yaklaşık 34-36 saat sonra üçüncü aşamaya geçilir.
Üçüncü aşamada yumurtalar toplanır. Yaklaşık 15-20 dakika süren bu işlem, oldukça önemlidir, steril koşullarda uygulanmalıdır. Lokal anesteziyle yahut genel anesteziyle yapılabilir. Bu aşamada erkekten de sperm alınır. Toplanmış yumurtalar ve spermler ayrı ayrı hazırlandıktan sonra dördüncü aşamaya geçilir.
Dördüncü aşama, döllenme aşamasıdır. Laboratuvarda, uygun koşullar altında, en uygun spermler ve yumurtalar seçilir. Klasik yöntemle veya mikroenjeksiyon yöntemiyle embriyolar oluşturulur. Embriyolar olgunlaştıktan sonra son aşamaya geçilir.
Beşinci aşama, son aşamadır. Olgunlaşan embriyolar arasında en kaliteli olanlar seçilir, bir veya iki tanesi transfer edilir. Kalanlar dondurup saklanabilir. Transfer işlemiyle birlikte tüp bebek tedavisi son bulur. Yaklaşık 12 gün sonra gebelik testi kontrol edilir.
Tedavinin başarısı, hastanın yaşına göre değişmektedir: 30 yaşın altındayken %60 civarında olan gebelik oranı, 40’lı yaşlarda %15’lere düşmektedir. Tabii ki bu oranlar, ilk sefer için geçerlidir; tekrarlayan tüp bebek uygulamalarında başarı şansı %90’lara ulaşmaktadır.
Günümüzde tedavi yöntemleri ilerledikçe, kısırlık ortadan kalkmakta, çiftlerin çocuk sahibi olma şansı artmaktadır. Yardımcı üreme teknikleri, doğru değerlendirilmiş, uygun çiftlere, becerikli ellerle uygulandığında, pozitif sonuç vermektedir. Her işte olduğu gibi, burada da önemli olan, seçiciliktir, beceridir ve en önemlisi, psikolojidir.
