Kürtaj nedir? Nasıl yapılır?

KÜRTAJ NEDİR?

Kürtajın kelime anlamı “kazımak” demektir. Genel olarak rahim içinin kazınması anlamına gelir. Jinekolojide çeşitli nedenlerle yapılabilir:

• İstenmeyen bir gebeliğin sonlandırılması
• Anne karnında ölmüş bir fetüsün tahliyesi
• Yoğun adet kanamalarının teşhis ve tedavisi
• Postmenopozal dönemde kanama
• Postmenopozal dönemde rahim duvarının kalınlaşması
• Postmenopozal dönemde rahimde sıvı birikmesi
• Rahim içinde kitle şüphesi

TIBBİ TAHLİYE NEDİR?

Kürtaj işlemi eğer istenmeyen veya normal seyrinde gitmeyen gebeliklerin sonlandırılması için yapılıyorsa, buna tıbbi tahliye denilir.

Gebelik terminasyonu, gebelik sonlandırılması, dilatasyon&küretaj (D&C) şeklinde de ifade edilmektedir.

KÜRTAJ (TIBBİ TAHLİYE) YASAL MIDIR?

Kürtaj (tıbbi tahliye), birçok ülkede olduğu gibi Türkiye’de de yasal bir işlemdir. İsteğe bağlı kürtaj işlemi, 1983 yılında çıkartılan kanunla onaylanmıştır. 

KAÇINCI HAFTAYA KADAR KÜRTAJ YAPILABİLİR?

10. haftaya kadar yapılabilir. Resmi nikâhı olan kadınlar için çiftlerin karşılıklı rızası ve imzası gereklidir.
Bekâr ve 18 yaş üstü kadınlar, partner rızası gerekmeden, sadece kendi rızası ve imzası ile kürtaj yaptırabilir.

REŞİT OLMAYAN KIZ ÇOCUKLARINDA KÜRTAJ (TIBBİ TAHLİYE) YASAL MIDIR?

18 yaşını doldurmamış bir kız çocuğunun cezai ehliyeti yoktur. Bu nedenle, bu kız çocuğunun gebe kalmasının, kendi sorumluluğunda olmadığı ve döllenmenin karşı tarafın (erkek partnerin) sorumluluğu altında olduğu kabul edilir.

Çocuğun kişisel dokunulmazlığı ile ilgili kanunlara göre, 16 yaşını doldurmuş ama 18’den gün almamış kız çocuklarının gebeliklerinde, şikâyete bağlı olarak erkek partner cinsel istismarla suçlanabilir.

16 YAŞIN ALTINDA KÜRTAJ TALEBİ OLDUĞUNDA...

Eğer kız çocuğu 16 yaşını doldurmamış ise gebe kalması durumunda şikâyete bakılmaksızın direkt olarak cinsel istismar davası açılır.

İsteğe bağlı kürtaj (tıbbi tahliye) yaptırma izni de bu kurala bağlanmış durumdadır: 16 yaşını doldurmuş kız çocukları, anne veya baba onayı ile 10 haftayı aşmadıkları takdirde, kürtaj yaptırabilirler. Henüz 16 yaşını doldurmamış gebe kız çocukları ancak mahkeme izni ile kürtaj olabilirler.

Özellikle 16 yaş veya daha küçük kızının hamile olduğunu öğrenen ailelerin, acilen mesai saatlerinde adliyeye, mesai dışı saatlerde polis karakolunda suç duyurusunda bulunarak savcılık kanalı ile jinekolojik muayeneye sevk almaları ve gebelik haftası tayini yapıldıktan sonra 10 haftayı geçmeyen bir gebelik söz konusu ise mahkeme kararı ile kürtaj yaptırma izni almaları gerekir. Tabii ki bu süreçte gebeliğe yol açan cinsel temasın diğer tarafı olan erkek, bir suçlu olarak yargılanacaktır ve onun için ciddi hapis cezası söz konusudur.

KÜRTAJ İŞLEMİ NE ZAMAN YAPILIR?

Normal bir gebelikte, gebelik kesesi 5. haftada rahme yerleşir. Bu da yaklaşık olarak menstrüasyonun (âdet kanaması) 1 hafta geciktiği zamana tekabül eder. Gebelik kesesi görüldükten sonra, kürtaj (tıbbi tahliye) yapılabilir.

KÜRTAJA RAĞMEN GEBELİK DEVAM EDEBİLİR Mİ?

Kürtajın (tıbbi tahliye) yasal süresi son adet tarihinin ilk gününden itibaren sayıldığında 10 haftadır. Ancak döllenmenin erken olması durumunda bu süre hiç farkında olmadan aşılabilir. Bu nedenle istenmeyen gebeliklerde son haftanın beklenmemesi gerekir.

Gebelik kesesinin tam yerleşmesini beklemeden, 5. haftadan erken yapılan kürtajlarda (tıbbi tahliye), kürtaja rağmen gebelik devam edebilir!

HANGİ DURUMLARDA KÜRTAJ (TIBBİ TAHLİYE) YASAL SÜREYİ AŞABİLİR?

Bazı istisnai durumlarda, uzman doktorlardan oluşan bir heyet kararı ve ailenin onay vermesi halinde, kürtaj işlemi 10. haftadan sonra da mümkün olabilmektedir:

• Anne hayatını ve sağlığını tehlikeye sokabilecek durumlar
• Bebeğin yaşamla bağdaşmayacak anomalileri
• Bebeğin kromozomal bozuklukları (Örn. Down sendromu)
• Tecavüz bebekleri (Mahkeme onayı gereklidir)

KÜRTAJ NASIL YAPILIR? 

Kürtaj (tıbbi tahliye) bir cerrahi işlemdir. Sadece Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı olan, işinin ehli kişilerce uygun, steril koşullar altında yapılmalıdır.

Hastaya anestezi verildikten sonra vajina ve rahim ağzı özel solüsyonlarla dezenfekte edilir. Ultrason eşliğinde işleme başlanır. Gebeliğin büyüklüğüne ve hastanın doğum yapıp yapmadığına göre seçilen plastik kanüllerle (Carmen kanül) ve plastik bir enjektörle (Carmen enjektör) vakum yapılarak rahim içeriği boşaltılır. Büyük gebeliklerde çok nadir olarak “küret” adı verilen aletlerle rahim içi kontrolü yapılabilir. İşlemin bitmesine yakın, hastaya, damardan ağrı kesici verilir.

KÜRTAJ İŞLEMİ NE KADAR SÜRER?

Kürtaj (tıbbi tahliye) işlemi 10 ile 20 dakika arasında sürer. Hastanın kendine gelip, klinikten ayrılması için de yaklaşık 30 dakikaya ihtiyacı vardır.

KÜRTAJ (TIBBİ TAHLİYE) İÇİN KULLANILAN ANESTEZİ ÇEŞİTLERİ NELERDİR?

Kürtaj (tıbbi tahliye) işleminde kullanılan iki tür anestezi yöntemi vardır: Lokal anestezi (rahmin ağzının iğneyle uyuşturulup ağrı kesici verilmesi) ve sedatif anestezi (genel anestezinin bir türü).

Lokal anestezide hasta uyumaz, az da olsa kasıklarda ağrı hissedebilir. İşlem ortalama 5 dakika sürdüğünden, küçük gebeliklerde bu yöntem tercih edilebilir. Bu yöntemin avantajı, çok daha kısa sürede ayağa kalkıp yürüyerek evinize gidebilmenizdir.

Sedatif anestezi, hem işlem sırasında ağrı duyulmayacağı hem de işlemin hatırlanmaması açısından öncelikle tercih edilen yöntemdir. Anestezi uzmanı tarafından işlem öncesi hastanın değerlendirilmesi gerekir. Hastanın herhangi bir anestetik madde almasında engel teşkil edecek durumu saptanmaz ise sedatif ilaç koldan anestezi uzmanı tarafından verilir. Bu anestezi yöntemi için hastanın en az 6 saat aç olması, hiçbir şey yiyip içmemesi (su, kahve ve sigara dâhil), oruçmuş gibi gelmesi gereklidir. Bunda hasta tamamen uyur, hiçbir şey hissetmez ve işlem sonrası hemen uyanır. Ancak hastanın tamamen kendisine gelmesi ortalama 45-60 dakikayı bulabilir.

İLAÇLA DÜŞÜK YAPILABİLİR Mİ?

Kürtaj (tıbbi tahliye) bir cerrahi işlemdir. Sadece Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı olan, işinin ehli kişilerce uygun, steril koşullar altında yapılmalıdır. Lütfen, hamile kaldığınızda merdiven altı çözümler aramak yerine, önce bir uzman doktora başvurunuz!

Kürtaj (tıbbi tahliye) olmadan önce mutlaka eşiniz, aileniz ve doktorunuz ile konuşmalı, verdiğiniz kararın doğru olduğundan emin olmalısınız.

Son adet tarihinizi (SAT) düzgün bir şekilde kayıt altına alın. Çünkü gebelik haftasının tayininde son adet tarihinin ilk günü kullanılır. Bunun yanı sıra, ultrasonografi ile SAT’ın teyit edilmesi önemlidir.

GEBELİK (HAMİLELİK) HAFTASI HESAPLAMA

Türkiye’de resmi olarak kullanılan, Sağlık Bakanlığı’nca onaylanmış bir düşük ilacı yoktur ve kullanılmamaktadır. Lütfen eczaneden bu tür ilaçları temin etmeye çalışmayınız!

Halk arasında “adet söktürücü” olarak bilinen ilaçlar çocuk düşürmek için kullanılamaz ve üstelik çocuğa zarar verebilirler; kesinlikle bu amaçla kullanılmamalıdır!

Kürtaj bir aile planlaması yöntemi değildir!

KÜRTAJIN (TIBBİ TAHLİYE) RİSKLERİ NELERDİR?

Kürtaj (tıbbi tahliye) bir cerrahi işlemdir. Sadece Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı olan, işinin ehli kişilerce uygun, steril koşullar altında yapılmalıdır. Aksi takdirde birçok tehlikeli risk taşır:

• Enfeksiyon (kötü kokulu akıntı, şiddetli kasık ağrısı, ateş olabilir!)
• Rahmin delinmesi (eğer rahmi besleyen ana arterlere denk gelirse rahim ameliyatı bile gerekebilir!)
• Vajen veya rahimde yırtıklar oluşması
• Rahim içinde yapışıklık oluşması (Asherman sendromu, adet düzensizliği gelişebilir!)
• Rahmin içinde parça kalması (uzun ve aşırı kanamalar görülebilir!)
• Gebeliğin alınamadan aynen devam etmesi (çift rahim varsa yahut 5. haftadan önce kürtaj yapıldıysa bebek içerde kalabilir!)
• Rahim içinde kan birikmesi (şiddetli kasık ağrısı, ateş yapabilir!)
• Kullanılan ilaçlara, özellikle anestezik maddelere karşı alerji gelişmesi

İşlem sonrası verilen ilaçların, özellikle antibiyotiğin düzgün kullanılması, 15 gün denize-havuza girilmemesi ve seks yapılmaması önerilir. Bu önerilere uyulduğunda kürtajın taşıdığı riskler minimuma inecektir.

KÜRTAJ (TIBBİ TAHLİYE) NEREDE YAPILMALIDIR?

Kürtaj (tıbbi tahliye) bir cerrahi işlemdir. Sadece Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı olan, işinin ehli kişilerce uygun, steril koşullar altında yapılmalıdır. Bu nedenle merdiven altı çözümler aramak yerine hastane veya klinikler tercih edilmelidir.

KÜRTAJ (TIBBİ TAHLİYE) SONRASI NELERE DİKKAT ETMEK GEREKİR?

• Kürtaj (tıbbi tahliye) işlemi sonrasında verilmiş olan ilaçların, özellikle antibiyotiğin düzenli kullanılması, 15 gün denize-havuza girilmemesi ve seks yapılmaması önerilir.
• Ayrıca vajinal floraya zarar verdiğinden, vajinanın sabun ve hijyenik solüsyonlarla yıkanmaması, vajinal tampon kullanılmaması, bedeni zorlayıcı hareketler yapılmaması önerilir.
• Kürtaj (tıbbi tahliye) sonrası 7 gün içinde doktor kontrolüne gidilmeli ve korunma yöntemleri hakkında bilgi alınmalıdır.
• Kürtaj (tıbbi tahliye) sonrası 15 gün hafif karın ağrıları, kramplar, lekelenmeler görülecektir. Ancak yüksek ateş, şiddetli kanama, şiddetli karın ağrısı olursa mutlaka acile gidilmelidir.

KÜRTAJDAN (TIBBİ TAHLİYE) NE KADAR SÜRE SONRA HAMİLE KALINABİLİR?

Kürtajdan 30-40 gün sonra normal adet görülür. Bundan sonraki 3-4 ay adet düzensizliği olabilir. Bu nedenle, rahmin kendini toplaması ve menstrüel döngünün yeniden düzene oturması için, 3-4 ay korunmak, yeni bir gebeliği ertelemek isabetli olur.