Makas çalışması - Sağ ve sol el kullanımı

• Makas kullanmaya başlamanın ilk kuralı; bu aktivite sırasında birebir çocuğunuzun yanında olmanız ve tüm ilginizin onun üzerinde olması, başka hiçbir şey ile ilgilenmemenizdir.
• İkinci temel kural, makas aktivitesi bir masa başında ve oturarak yapılmalıdır. Eğer çocuğunuz ayağa kalkarsa aktiviteyi sonlandırmanız gerekir.

Yeni başlayan çocuklar için ucu sivri olmayan makaslardan edinebilirsiniz. Bu makasların batma ve delme riski yok, düz kesen ve yuvarlak şerit gibi kesen seçenekleri de mevcut.

Çocukların eğlenerek en kolay kesebilecekleri nesneler;

• Pipet: Keserken havaya da zıplaması ile pek eğleniyorlar.
• Eva: Kırtasiyeden temin edebileceğiniz evaları şerit halinde kesebilirsiniz.
• Oyun hamuru: En kolay kesimlik cisimlerden biri de oyun hamurudur, hamuru yılan şeklinde yapıp minik minik kesebilirsiniz.
• El işi kağıdı: İnce olduğu için kesmesi biraz zor olabiliyor
• Kağıt: Tutarak kesilmesi gerektiğinden kesmeye başlamak için en zor alanlardan biri ama yine de kağıt üzerine çalışmak isterseniz kağıdı şerit halinde kesip onun minik parçalar kesmesini sağlayabilirsiniz.

3 yaşındaki bir çocuğun kes yapıştır etkinlikleri pek ilgisini çekmezken, 2,5 yaşındaki bir çocuk daha ilgili olabilir. Dikkat etmeniz gereken çocuğun ilgisini takip etmek ve makas kullanmak istiyorsa, onunla birlikte yavaş yavaş deneyimlemektir.

Makas kullanmak çocuklar için çok kolay bir etkinlik değildir. Ancak denedikçe gelişebilecek bir çalışmadır. Kesebilmek için parmak kaslarının gelişmesi gerekir ve bunlar zaman içerisinde deneyimle gelişirler.

Makası ilk eline aldıklarında çocuklar doğru tutuşu yapamayabilirler; örneğin makası yukarıya doğru değil de aşağıya doğru tutabilirler. Göstererek doğru tutuşu onlara öğretebilirsiniz. Beraber deneyebilirsiniz ya da siz kesersiniz o sizi izler, bu da bir öğrenme süreci olur.

Çocuğunuz makası eline aldığı ilk gün kesemeyebilir, kasları henüz hazır olmayabilir. Tutuşunun oturması için zaman da gerecektir. Ona bu zamanı tanıyın, ara ara birlikte deneyin, zamanla her seferinde daha iyi tutup daha iyi kesecektir.

Kesme çalışmalarına ilk olarak karton ile başlayabilirsiniz. Karton kalın olduğu için kesimi daha kolay olacaktır. Biz oğlum ile 2 yaş sonrası ufak ufak çalışmalar yapıyorduk, ancak 2,5 yaş sonrası makas kesme aktivitelerine daha fazla ağırlık vermeye başladım.

Resimlerde hem sol hem de sağ elini kullandığını fark ettiniz mi? Evet Ömer şuan için hem sağlak hem de solak. Yemeği çoğunlukla sağ ile yerken, makas denemelerinde sol elini daha rahat kullandı. Şuan için zorlamıyorum, 4 yaşa kadar takip edip daha çok hangi elini kullanmaya devam ederse o eline yöneleceğim.

Hangi ele  yöneleceğini nasıl anlarım?

Çoğu çocuk solak olup olmadığını 4 yaşından sonra belli eder. 4 yaşından önce, siz ebeveynlere birtakım işaretler vermeye başlar. Nedir bu işaretler?

- Çocuğunuza bir şey uzattığınızda, 
- Yemek yerken, dişini fırçalarken, yazı yazarken, 
- Tek ayaküstünde durmaya çalıştığında, hangi eli hangi ayağını tercih ettiğine dikkat edebilirsiniz.

En belirgin özellik ise solaklar herhangi bir şeyi döndürürken, saat yönünün tersine döndürürler.

4 yaşına kadar, çocuklar her iki elini de kullanabilirler. 4 yaşından itibaren, göz ve el koordinasyonu oturmaya ve artık hangi elinin baskın olduğu ortaya çıkmaya başlar.

Peki, bu dönemde ne yapmalıyım, sol elini kullanan çocuğumu sağ el kullanımı için zorlamalı mıyım?

Tabii ki hayır. Böyle bir durum çocukta ileriki yaşamında öğrenme güçlüğü yaratabilir. Özel bir alana yatkınlığı, yeteneği var ise bu durum  körelir.

Solak çocuğa her zaman destek olmalıyız. Sol ele uygun materyaller temin edilmeli.

Solak insanlar için üretilmiş özel aletlerden (makas, bilgisayar mouse gibi…) alabilir. 

Yemek sırasında, bardak, çatal, kaşık gibi malzemeler  sol tarafına koyabilir.

Oyun hamuru, kinetik kum, slime oynarken, sol eliyle daha çok oynamasını sağlayıp, sol el kaslarını kuvvetlendirmesini sağlayabilirsiniz.