Çocuklara sorumluluk bilinci nasıl kazandırılır?

Sorumluluk, görevlerimizi ve üzerimize düşen yükümlülükleri zamanında yerine getirme bilincidir. Sorumluluk duygusu daha okul öncesi dönemlerde oluşmaya başladığı için en büyük görev anne babaya düşmektedir. Bu aşamada anne babanın, çocuklarının gelişim dönemi özellikleri hakkında bilgi sahibi olması ve yaşına göre çocuklarını desteklemesi en önemli noktadır.

Yaşına uygun görevler vererek sosyal hayata uyumlarını destekleyin.

Henüz 2 yaşına gelmemiş çocuklar bile aslında birçok öz bakım becerisini destekli de olsa gerçekleştirebilir. Ortalığı kirletse ve tabağındaki tüm yemeği bitiremese bile yemeğini yemek artık onun sorumluluğu olmalıdır. Oyuncaklarını ve odasını toplamak konusunda desteğinize hala ihtiyaç duyabilir ancak bunun sadece sizin göreviniz olmadığının da farkında olmalıdır. Ayrıca aile içinde görev almak çok önemlidir. Örneğin 2 yaşında masaya peçete koymak, 3 yaşında bardakları koymak ya da ilkokul dönemindeki çocuk için evdeki çiçeklere su vermek, çöp atmak vb. görevler olabilir.

Kendi hayatlarının kontrolünü almak çocuklarda güven duygusunu geliştirir. Siz olmadan da bazı şeyleri başarabilmek cesaretlenmeleri ve daha fazla sorumluluk almaları için gereklidir. Böylece sosyal hayata başladıkları okul öncesi eğitimde de çok daha kolay uyum sağlayan çocuklar olacaklardır.

Rol model olun

Çocukların özellikle erken dönemlerde en büyük rol modelleri ebeveynleri olacaktır. Hayatınızda düzen ve sınırların olması önemlidir. Anne baba olarak hem kendi sorumluluklarınızı almalı hem de tutarlı bir hayatınız olmalıdır ki çocuk bir sonraki adımda kendisini neyin beklediğini bilmelidir.

Çocuklarınıza sorumluluk verirken konuyla ilgili mutlaka seçme hakkı tanıyarak yönlendirmelisiniz. Sınırlarını sizin çizdiğiniz bir alanda özgürlüğe ihtiyaç duyacaklarını unutmamalısınız. Çocukların katılımcı ve işbirliği içinde olabilmeleri. Sizinle bu konuyu güç savaşı olarak görmemeleri için seçme şansı olmalıdır.

Sonucunu yaşamasını sağlayın

Çocukların bir davranışın gerekliliğini anlayabilmesi için sonucunu görebilmesi gereklidir. Örneğin sabah kalkıp kahvaltısını yaparak hazırlanmak ve servise yetişmek çocuğun alması gereken bir sorumluluktur. Ancak bu sorumluluğunu almayan çocuk için defalarca uyarıda bulunmak ya da onun yerine bazı işleri yapmak dolayısı ile servise geç kalması ile yüzleşmesine engel olmak onun yerine sizin bedel ödemenizdir. Servise yetişemezse bir sonraki adımda ne olacağı önceden konuşulmalı ve bu çocuğun tercih etmeyeceği bir şey olmalıdır ki çocuğun sorumluluklarını zamanında almak için bir nedeni olsun.

Çocuklarınızın kişisel özelliklerine dikkat edin

Yaşa göre gelişim özelliklerini bilmek kadar her çocuğun bir mizacı olduğunu da kabul ederek kural ve sorumluluklar belirlemek önemlidir. Bazı konularda bir süre daha sizin desteğinize ihtiyaç duyabileceğini unutmayın ve başarılı olamayacağı konularda yalnız başına sorumluluk almasını istemeyin.

Sabırlı olun ve onları motive edin

Sorumluluk bilinci zamanla şekil alır ve büyür. Bu ilerleme sırasında olumlu alanlarını görmek ve takdir etmek yol almalarında daha motive edici olacaktır. Çocuklar başarılı olduklarında sizin tarafınızdan görülmek ve takdir edilmek isterler. Sorumluluklarını yerine getirmedikleri anlarda duyduğunuz kaygıyı ifade etmek yerine bir daha zamanında sorumluluğunu yerine getirmesi için neye ihtiyacı olduğunu ona sorduğunuz bir iletişim şekli çocukları daha çok teşvik edecektir.