Çocuklara ölüm nasıl anlatılır?

Ölüm ne zaman ve nasıl anlatılmalıdır?

Bazen küçük yaşta çocukların durumu anlamayacakları düşünülerek açıklama yapılmaktan kaçınılabilir. Ancak her çocuk ölüm sonrası hayatında yada etrafındaki yetişkinlerde bir değişiklik olduğunu fark eder. Kendisine bir açıklama yapılmayan çocuklarda kaygı, suçluluk, yetişkine güven kaybı gibi duygular görülebilir. En kısa sürede ölümü çocuk ile paylaşmak en doğrusu olacaktır.

Çocuklara ölüm anlatılırken yaşına ve gelişim özelliklerine dikkat edilmelidir. Okul öncesi dönem olarak kabul edilen yaşlarda ölen kişiyi bir daha göremeyeceği, artık yanında olamayacağı ve onunla konuşamayacağı net olarak söylenmelidir. Uzaklara gitti, dönemeyeceği bir yerde ama bizi görebilir gibi açıklamalar kafa karıştırıcı olabilir, kabullenmesini güçleştirebilir. Mümkün olduğunca kısa bir açıklama yaparak çocuğun soru sormasına fırsat verilmelidir ve sorulara net ve doğru bilgi verilmelidir.

7 yaş ve daha büyük çocuklarda ise ölüm kavramı daha anlaşılabilir olacaktır. Ölen kişiye ne olacağı ile ilgili daha çok soru sorabilirler. Soyut düşünme becerileri gelişmiştir. Yapılacak törenlere katılmak, vedalaşmak bu yaş grubu için, çocuğun bireysel özelliklerine de dikkat edilerek uygun olacaktır.

Ölümü anlatırken nelere dikkat edilmelidir?

Özellikle okul öncesi dönemdeki çocukların hayal dünyaları çok geniştir. Net olmayan açıklamalar yaptığınızda onlar için boşlukları tamamlamak zor olacaktır. Örneğin uzun bir uykuya daldı, uzak bir yolculukta yada gökyüzünde bizi izliyor gibi açıklamalar yanlış olacaktır. Burada ölen kişinin kendi isteği ile gittiği ve onu terk ettiği yada istediği zaman geri dönebileceği gibi bir beklenti olabilir.

Neden öldü sorusu da sık sorulan sorulardan birisidir. Burada kullandığı ilaçlar yada hastalık anlatıldığında çocuklar en küçük bir ilaç kullanımında yakınlarını kaybetme korkusu yaşayabilirler. Size sormasa bile böyle bir durumun sizin başınıza gelmemesi için kendinize çok dikkat ettiğinizi ve uzun yıllar onun yanında olacağınızı açıklamanız iyi gelecektir.

Çocuklarda ölüm sonrası görülen yas belirtileri

Çocukların ölüm sonrası gösterdikleri yas belirtileri yaşa, kişiliğe, gelişim düzeyine, aile yapısı, ölen kişi ile ilişkisine ve çevresinde destek alabileceği insanlara göre değişim gösterir. Ancak genel olarak;

-Uyku ve yemek düzenlerinde bozulmalar

-Ölen kişiyle ilgili planlar yapmaya devam etmek

-Günlük aktivite ve olaylara ilginin kaybedildiği depresif belirtiler

-Yalnız kalma ile ilgili kaygılar

-Sinirlilik

-Dikkat toplamakta ve sorumluluklarını almada zorluk vs. Yas döneminde görülen değişiklikler olarak kabul edilebilir.

Sağlıklı bir yas süreci ölen kişinin unutulması değil yaşanılan durumu kabul ederek bununla devam edebilmeyi öğrenmektir. Çocukların bu durumla devam edebilmeleri içinse zamana ihtiyaçları vardır. Ancak uzun süren yas süreçlerinde bir uzmandan destek almak doğru olacaktır.