Hibrit öğrenme modelinin avantaj ve dezavantajları

Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk son yaptığı açıklamada okulların açılması konusunda 4 alternatif senaryo üzerinde çalıştıklarından bahsetti. Bakan Selçuk, bu senaryolardan ilkini okulların tamamen açılması, ikincisini okulların hiç açılmadan sadece uzaktan eğitimle derslerin yapılması, üçüncü senaryoyu hibrit öğrenme ve dördüncü senaryoyu ise illerdeki salgın durumuna göre farklı çözümler uygulanması olarak açıkladı. Bu senaryolar içinde belki çok iyi bilinmediği veya belki de şu an için en muhtemel senaryo olarak görüldüğü için en çok dikkat çeken hibrit öğrenme modeli oldu.

Hibrit Öğrenme Modeli, yüz yüze sınıf eğitimi ile internet üzerinden eğitim ortamlarının harmanlanması anlamına gelmektedir. Bu tanımı biraz daha açarsak; öğretmen sınıfta öğrencileriyle ders işlerken sınıfta olmayan öğrencilerin de aynı anda bulundukları ortamdan internet aracılığıyla derslere katılım sağlayabilmesidir. Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk’un üçüncü senaryo olarak belirttiği hibrit öğrenme modeli uygulanırsa sosyal mesafe şartlarını oluşturabilmek için haftanın bazı günleri bir sınıfın yarısı okula gelip dersleri sınıf ortamında işlerken diğer yarısı da aynı anda evlerinden interneti kullanarak derslere katılma olanağı bulabilecek. Haftanın diğer günlerinde ise okula gelen öğrenciler ile evde olan öğrenciler yer değiştirerek öğretim devam edecek.

Bizler için hibrit öğrenme modeli yeni bir deneyim olsa da eğitim alanında yapılan uluslararası araştırmalarda öğrencilerin hibrit öğrenmeden memnuniyet derecelerinin yüz yüze öğrenme, tamamen internet üzerinden öğrenmeye göre daha fazla olduğu, başarı seviyelerininse yüz yüze öğrenme ve tamamen internet üzerinden öğrenmeyle elde edilen başarıya eşit ya da bu başarıdan daha fazla olduğu sonucu ortaya çıkmıştır.

Peki, salgın dönemi için düşünülen kuvvetli muhtemel senaryolardan biri olan hibrit öğrenme modeli uygulanmasının ne gibi avantajları ve dezavantajları olabilir, uygulama sırasında ne tür güçlüklerle karşılaşılabilir? Bu soruların birçok farklı cevabı olsa da en belirginlerini şu şekilde özetleyebilirim:

• Hibrit öğrenme modelinin orta, lise ve üniversite düzeyinde uygulanabilirliği ilköğretim düzeyindeki öğrencilere göre daha rahat olacaktır. İlköğretim öğrencisinin bu modelle öğrenim görebilmesi için evde bir büyüğünden destek alması gerekir. Kaldı ki, çalışan veliler için çocukların haftanın belli günlerinde okula gitmesi de onları emanet edebilecekleri biri yoksa oldukça ciddi bir sorun yaratacaktır.

• Hibrit öğrenmenin uygulanabilirliği açısından karşılaşılacak en büyük engellerden biri her öğrencinin evinde bilgisayar, internet gibi gerekli donanımların bulunmaması olacaktır.

• Dersleri verecek öğretmenlerin veya derse katılacak öğrencilerin gerekli teknolojik aletleri kullanma konusunda yeterli bilgiye ve isteğe sahip olmaması da bu öğrenme modeli önünde engel oluşturacaktır.

• Bu modelin ülke çapında uygulanacağı düşünüldüğünde aynı anda binlerce kişinin sisteme erişimini güvenli şekilde sağlayacak bir altyapının da kurulması oldukça önemlidir. Hibrit öğrenmenin dezavantajları ya da uygulanması sırasında karşılaşılacak güçlüklere rağmen avantajları oldukça fazladır.

• Özellikle salgın döneminde, öğrenciler ve öğretmenler için sosyal mesafeye uygun öğrenme alanı oluşturulmasını sağlayacaktır.

• Derslerin kaydedilip tekrar edilebilme özelliğinin olması öğrenciye canlı olarak katılıp dinlediği dersi hem tekrar etme hem de kendi hızında öğrenme imkânı sunacaktır.

• Öğrencinin sınıf ortamında yüz yüze ya da evinde internet aracılığıyla derse eşzamanlı erişebilmesi derse aktif katılım sağlarken anlayamadığı yerleri öğretmenine o anda sorma olanağı verir.

• Her gün okula gidilmemesi hem zaman açısından hem de maddi yönden oldukça önemli tasarruf sağlar.

• Ebeveynlere çocuklarının yaptıklarını daha kolay şekilde kontrol edip destekleme imkânı yaratırken öğretmenlere kendilerini geliştirme konusunda fırsatlar yaratır.

Hibrit öğrenme, her ne kadar salgın döneminin ortaya çıkardığı durumda bir alternatif olarak görülse de aslında internetin olduğu her mekândan sınıf ortamındaki derse canlı erişim imkanı verdiği için oldukça kullanışlı bir modeldir. Hibrit öğrenmeyle ilgili yapılan araştırmaların sonuçlarının gösterdiği memnuniyet ve başarı derecesi hibrit öğrenme modelinin sadece salgın dönemi için geçici bir çözüm olmasından öte özellikle yüksek öğrenim düzeyinde ve çeşitli kurs veya seminerlerde bu modelin rahatlıkla kullanılabilirliğini gösteriyor. Bu yönüyle hibrit öğrenme, ülkemiz genelinde yaygınlaştırılmaya çalışılan yaşam boyu öğrenme etkinliklerine de oldukça katkı sağlayacaktır.