Karbonhidratlar sadece çok yediğinizde kilo almanıza sebep olur. Yeterli ve dengeli tüketimde kilo yapmaz. Özellikle lif açısından zengin beslenebilmek için karbonhidratlara ihtiyaç duyarız. Vücudun başlıca enerji kaynağı olması da yine bizim için önemli bir etmendir.
Yeterince karbonhidrat tüketmediğinizde karaciğeriniz yağları ketonlara, proteini de enerji üretmek için kullanılan glikoza dönüştürür. Bunun sonucunda da ketonlar açığa çıkar ve uzun olumsuz etkiler yaratabilir. Ketonların oluşumu sonucu ağızda koku oluşur. Bu kısa süreli etkilerinden bir tanesidir. Bunun dışında protein yıkımına bağlı dokularda hasar meydana gelebilir.
Karbonhidratlarda nişastanı rafine edilmiş olup olmadığı önemlidir:
Haberin Devamı
Rafine edilmiş: Tam tahıllı ekmekler, baklagiller, tahıl grupları yavaşça parçalanarak uzun süre enerji açığa çıkarırlar. Aynı zamanda iyi birer lif, vitamin ve mineral kaynaklarındandır.
Rafine edilmemiş: Daha kolay sindirebilen basit nişastalar olup, beyaz un, pirinç, mısır gibi karbonhidrat ürünleridir. Bunlar vücutta kolay parçalanır, hızlı bir enerji ortaya çıkarır ve uzun süre tok tutmazlar.
Şeker içeriği olarak da süt veya doğal ürünlerden elde edilenler ve serbest şekerler olmak üzere iki grup bulunmaktadır.
Süt ve doğal şeker grubu; Meyve ve sebze grupları ile doğal süt ürünlerinde bulunur. Bu gıdalarda bulunan lif içeriği şekerin yavaş yavaş özümsenmesini sağlar.
Serbest şekerler; Sofra şekeri, bal, şerbet, meyve suları gibi ürünlerden temin edilen şeker grubu hızlı kana karışır.
Karbonhidratlar aynı zamanda, beynin ruh halini dengede tutan bir kimyasal üretmesine yardımcı olduklarından düşük karbonhidrata geçiş diyetlerinde ruh halinde ani değişimler görülebilir.
Yeterli lif alımını düzgün çalına bağırsak florasını destekler. Eksikliğinde ciddi kabızlığa bağlı hastalıklar ortaya çıkar. Bol miktarda lif tüketmek, kalp hastalıkları, bazı kanser türleri, obezite, tip-2 diyabet riskini azaltır.
Lifler özellikle de çözünen lifler ((meyve, kök sebzeler, mercimek vb.) safrayla birleşerek vücuttan atılmasını sağlar. Karaciğer safranın boşluğunu doldurmak için kan dolaşımından kolesterol çeker, böylece kalp hastalıkları riski azalmış olur.
Haberin Devamı
Karbonhidratların temel yapı taşı olan glikoz, çeşitli organlar ve kaslar tarafından enerji kaynağı olarak doğrudan kullanılır. Beslenme programlarında yüksek dozda fruktoz içeren (meyve şekerleri) besinlere yer veren insanlar, tip-2 diyabet riskini artırabilirler.
Tüm bunlardan anlaşılacağı üzere, karbonhidratlar şişmanlatır mı, fazlaysa evet, kararındaysa hayır!
Hatta karbonhidratların çeşitliliği, bu çeşitliliğe bağlı kullanım alanlar ve faydaları farklı farklı olup, günlük beslenme rutinlerinde yer alması gerekir.