Çocuğunuz zorluklar karşısında ne yapıyor?

Çocuğunuz bir oyunu kaybettiğinde, oyuncağın bir parçasını takamadığında, parkta bir başka çocukla tartıştığında, ufak bir düşmede, zor bir ödevde, canı sıkıldığında ne tepki veriyor?

Özellikle dört yaştan itibaren çocuğunuzun bu tür zorluklar karşısında sıklıkla verdiği tepkiler, onun başa çıkma becerilerini ve hayatın zorluklarına karşı ne kadar esneyebildiğini göstermektedir.

ZORLUKLAR KARŞISINDA DONANIM SAHİBİ OLMALI

Çocuklar, büyüme evrelerinde yaşamı deneyimlerken sadece mutluluk ve keyif yaşamazlar. Ufak da olsa yaşam zorlukları ve değişimler karşısında bir donanım sahibi olmaları gerekir.

GERÇEK BAŞARI VE ÖZ GÜVENİN TEMELİ

Zorluklar karşısında esneyebilmeleri, yeniden toparlanabilmeleri, literatürdeki adıyla ne kadar “rezilyant” oldukları, ileriki yaşamları için de oldukça gerekli ve belirleyicidir. Yaşamdaki gerçek başarı ve öz güvenin temelinde yer alan rezilyans, bireylerin esneyebilme ve irili ufaklı zorluklar sonrasında hızlı ve iyi toparlanabilme becerisidir.

Genetik faktörlerin ve mizacın da rol oynadığı rezilyans becerisini geliştirebilmek adına ebeveyn ve bakım verenlerin yapması gerekenleri örnekleyebiliriz.

KENDİ İÇ GÜÇLERİNİ ARTIRMALI

Temel amacımız, çocuğun sadece ve her zaman mutlu olması, iyi hissetmesi, üzüntülerden uzak durması değil.Gerekli korunma ve desteğin yanında, karşısına çıkan yaşam olaylarında kendi iç güçlerini arttırması.

Büyüme becerilerini onun kontrolünde bırakın. Kaşığı tutması, merdiveni çıkması, eşyaları kaldırması, giyinmesi, onun için başa çıkması gereken pek çok minik zorluğu başarılı sonuçlarla birleştiren muazzam deneyimlerdir.

BAŞINA BİR ŞEY GELDİĞİNDE HEMEN MÜDAHALE ETMEYİN

Tam olarak ne olduğunu ve buna ne tepki verdiğini bir parça izleyin. Örneğin parkta düştüyse bekleyin, belki de oyuna kaldığı yerden devam edecektir. Ancak sizin kaygılı ifadenizi ve tepkilerinizi görürse o da aniden ağlamaya başlayabilir.

Sağlıklı zorlayıcı uyaranlara fırsat yaratın. Örneğin takım sporları, kurallı oyunlar, arkadaşlarıyla sıkça sosyalleşmesi, ona zorlanma, oyunda kalma, yenilme, pes etmeme deneyimleri sunar.

BAŞARININ KAZANMAK DEĞİL, PES ETMEMEK OLDUĞUNU VURGULAYIN

Sadece sonuçla değil, süreçle ilgilenin. “Oğlum yarışta ikinci oldu” diye anlatmak yerine “Bir yarışa katıldı ve çok hızlı koştu.” diyebilirsiniz.

Zorluklar karşısındaki kendi tepkilerinize dikkat edin. Trafik tıkandığında, yemeğiniz geciktiğinde, eşiniz ya da çocuklar bir şeyi yanlış yaptığında verdiğiniz tepkiler çocuğunuz tarafından özenle kaydedilip kopyalanıyor.

En önemlisi de ebeveynin kendi bilişsel sisteminde daha gerçekçi olmasıdır. “Çocuğum düşebilir, hata yapabilir, kavga edebilir, korkabilir, öğretmeni tarafından uyarılabilir, bununla baş etmeyi de öğrenmesi gerekir” dediğinde bu iç mesajı çocuğuna aktaracaktır. Bu mesajı alan ve içselleştiren çocuk ise pes etmek ya da ebeveyne sığınmak yerine kendi potansiyeline odaklanacaktır.