İkiz bebek bekleyen anne adaylarına öneriler

Anne adaylarının genellikle heves ancak biraz da kaygıyla düşledikleri ikiz anneliği, düşünüldüğü kadar zor ama hafife alınacak kadar da basit değildir. Birinin erkek diğerinin kız olması umudu ve dolayısıyla bir çırpıda bütün hayallerine kavuşma şansı anne adaylarına tatlı gelse de aynı anda iki bebeğin bakımı göz korkutur. Hele de yardımcısı ya da aile büyüğünden destek alma şansı olmayanlar için aynı anda iki çocuk annesi olmak, maddi ve manevi anlamda kayda değer sorumluluk ve açıkçası fedakarlıktır. Daha az uyku, daha az sosyallik… Ama inanın tüm annelik halleri, sizin kolaylaştırdığınız ölçüde kolaydır. Gözünüzde büyütmeyi bir kenara bırakın ve eğer ultrasonda büyüyen iki çekirdek görüyorsanız onları büyütürken nasıl pratik olursunuz, hayatınızı nasıl düzenlerseniz kendinize de zaman ayırabilirsiniz, bunları yavaş yavaş planlayın. Zorluklarıyla birlikte büyük keyif getirecekler size, adeta çifte mutluluk.

Gelelim ikiz gebelikler, aslında çoğul gebelikler hakkında bilmemiz gerekenlere… Gebelik sürecinin biraz sorunlu olabildiği ve normalden bir miktar daha fazla özen gerektirdiği doğru. Ancak bilinçli anne adayları, her şeyin üstesinden gelebilir. Çoğul gebelik, rahim içinde birden fazla gebelik kesesi görülmesiyle saptanır. Çoğul gebelikler bazen başladıkları gibi çoğul sürmez, keselerin birinde embriyo yani cenin gelişmez ya da kalp atışı başlamaz. Fakat bu durum belirmiş olan diğer ceninin hayati tehlikesi olmaz ve gebeliğin sağlıklı biçimde sürmesini engellemez.

ÇOĞUL GEBELİKLERDE YAŞANABİLEN SORUNLAR

• Bulantı, halsizlik, uykuya eğilim ve yorgunluk daha belirgin olarak görülür. Bunun nedeni gebelikte ortaya çıkan BHCG hormonunun fazla salınmasıdır. Erken gebelikte kusma ve bulantı, göze çarpacak ölçüde fazlaysa gebeliğin çoğul olup olmadığına bakılmalıdır.
• Gebelik ilerledikçe rahmin büyümesi, amnios sıvısının artması nedeniyle oluşan mekanik bası, anne adaylarının hareketlerini zorlaştırmaya başlar. Nefes darlığı, yürüme güçlüğü ve şiddetli bel ağrısı en belirgin rahatsızlıklar olur. 
• Gebelik hipertansiyonu denilen ‘preklampsi-eklampsi’ daha fazla görülür. Başlangıcı erken ve etkisi yüksek olur. Bu nedenle tansiyonun titizlikle takip edilmesi gerekir.
• Kansızlık riski artar çünkü kan hacmi artmış olur. Bu durumda normal şartlarda da kansızlık sorunu olanların demir takviyesini ihmal etmemeleri gerekir. Durumun ciddiyetine bağlı olarak hekim, hastayı gereken biçimde yönlendirecektir.
• Erken doğum ve düşük riski artar. Bebek sayısı ne kadar fazlaysa doğum da o kadar erken gelir. İkizlerde ortalama gebelik süresi 36 hafta, üçüzlerde 33 hafta, dördüzlerde 29 haftadır.
• Sezaryen mecburi bir hal almaya daha yakındır. Bebeğin baş gelişi normalse ve annenin pelvis dediğimiz kemik yapısı müsaitse normal doğum da mümkündür. Ancak artık çoğul gebeliklerde sezaryen tercih edilmekte ve böylece doğum garanti altına alınmaktadır. Plasenta anomalilerine daha sık rastlanır. Plasentanın yerleşim anomalilerine ve plasentanın erken ayrılmasına çoğul gebeliklerde daha sık rastlanır.
• Kanama olması ihtimali daha yüksektir. Çünkü rahmin toparlanması daha zordur.
• Doğum sonrası hastanede ve evde dinlenme süresi biraz daha uzun seyreder. 

DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR

• Doktor kontrolleri herhangi bir nedenle ihmal edilmemeli ve normalden sık yapılmalıdır. Çoğul başlayıp bir ya da birden fazla bebeğin kaybında, kalan bebeğin hayati tehlikesi olmaması adına, kontroller sıklaştırılmalıdır. Bu durum gebeliğin erken döneminde yaşanırsa risk azdır ancak ilerleyen dönemlerde yaşanırsa risk artar.
• İkiz gebeliklerde, bebeğin sağlığını belirlememizde kullanılan 11–14. hafta ve 16–18. hafta kan testleri doğru değerlendirme sağlamadığından önerilmez. 1. trimesterda ense kalınlığı, 2. trimesterda ayrıntılı ultrason taraması kanjenital anomali açısından doktorlara doğru bilgi verir.
• Beslenme biçimi kulaktan dolma değil, ihtiyaçlara yönelik olarak hekimle birlikte saptanmalı ve daima dikkat edilmelidir.
• Cinsel perhiz konusu mutlaka ciddiye alınmalı ve hekimin gerek gördüğü dönem itibariyle sadık kalınmalıdır.
• Alkol, sigara ve uyuşturucu madde tüketimi, anneye de bebeğe de zarar verdiğinden uzak durulmalıdır.
• Ağır iş yapmak, yük taşımak, zorlayıcı hareketlerde bulunmak, gebelerin kesinlikle kaçınması gereken şeylerdendir.
• Vitamin ve demir açısından gereken takviyeler yapılmalıdır.
• Mümkünse 28. hafta itibariyle çalışma hayatına ara verilmelidir.
• Gebeliği, riskleri bilen, ihtimalleri doğru değerlendiren ama hiçbir olasılığı aşırı kaygı ve korkuya dönüştürmeyen anne adaylarının kolay bir doğum yapabileceği unutulmamalıdır.
• Gebelik ve lohusalıkta gerek görülürse psikolog desteği ihmal edilmemelidir.
• Aile olma ve ailenin büyümesi hissine alışamayan anne adayları, eşleriyle diyaloglarını sıkı ve sıcak tutmalıdır.

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
Gökçen Erdoğan

ANNE KARNINDA BEBEK GELİŞİMİ