Gece kramplarını önlemek sizin elinizde!

Hamilelik, hayatımızda en güzel ve en özel durumlardan biridir. Doyasıya tadını çıkartmak gerekir. Gebelikte, mutluluk veren, hoş hissettiren durumların yanında bazen acı veren durumlar da olabilir. İşte bunlardan biri de gece kramplarıdır. Hamilelik döneminde yaşanan sorunların başında kramplar gelir, gebelikte krampların görülme olasılığı %15- 30 arasındadır. Fakat basit tedbirlerle kramplardan korunmanın mümkün olduğunu söyleyen Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op Dr. Gökçen Erdoğan, önemli açıklamalarda bulundu.

Öncelikle kramp nedir?

Günlük hayatımızda bazı kaslar bize hissettirmeden sürekli kasılır ve gevşer. Bir veya daha çok kasın, bütününün veya bazı parçalarının istek dışı ve ağrılı kasılmalarına kramp denir. Başka bir deyişle kaslarda görülen ve acı veren kasılmalar olarak da nitelendirilir.

Kramp nasıl gerçekleşir?

Kasların çalışması için şekere ve oksijene ihtiyaç vardır. Bu iki maddenin birleşimi sonucunda enerji ve bazı yıkım ürünleri ortaya çıkar. Oluşan enerji kasların çalışması için kullanılır, yıkım ürünleri ise kasta birikebilir ve krampları meydana getirebilir.
Kasın fazla kasılması sonucu kanlanmanın azalması ve kasların fazlaca çalışması sonrasında da kramp oluşabilir. Kas ne kadar kasılmış ise oluşan ağrı da o kadar şiddetli olmaktadır.

Gebelikte görülen krampların nedenleri nelerdir?

• Gebeliğin ilerleyen dönemlerinde özellikle bacaklarda ortaya çıkan krampların sebebi dolaşım sisteminden kaynaklanır. Gebelik ilerledikçe bebek, dolayısıyla da uterus (rahim) büyür ve çevresindeki damarlara ve sinirlere bası yapar. Bu büyüme özellikle ileri haftalarda olduğu için kramplara da genellikle 24’üncü haftadan (6. aydan ) sonra daha sık rastlanır.

• Hareketsizlik ya da sürekli aynı pozisyonda kalmak, kan dolaşımını yavaşlatacağından ani kasılmalar görülebilmektedir.

• Gebelikte beslenmeyle alınabilecek kalsiyum, potasyum ya da magnezyum eksikliği ya da gebelikte kan miktarının artması sonucunda kanda bulunan bu minerallerin oransal olarak azalması sonucu.

• Bebekler son aylarda kalsiyuma daha fazla ihtiyaç duyduklarında, annenin bu ihtiyaca yeterince cevap verememesi.

• Bulantı ve kusma gibi rahatsızlıklarda, çok sıcak havalarda, fazla terlendiğinde ve yeterince su içilmediğinde, su kaybına bağlı olarak da görülmektedir.

• Yatmadan önce bilinçsiz yapılan ve yorgunluğa sebep olan egzersizler...

• Gebelikte yorgunluk, sürekli ayakta kalmak, alınması gerekenden daha fazla kilo alımı ve bacaklardaki varisler de krampları artırmaktadır.

• Bazı kişilerin krampa daha yatkın olması haricinde, kramplar yaşı ilerlemiş olan gebelerde daha sık görülür.

En sık hangi bölgelerde görülür?

Kasılmalar en çok dizin aşağısında ayak ve baldırda görülür. Pozisyona bağlı olarak bazen sırtta ve uylukta da kasılma olabilir.

Gebelikte bacak kramplarının önlenmesi için neler yapılabilir?

• Gün içinde öğle saatlerinde su, ayran, meyve suyu gibi sıvılar bol bol tüketilmeli,

• Kalsiyum açısından zengin ve dengeli beslenilmeli, (Örneğin: günde en az 2 bardak süt, bir kase yoğurt, 1 bardak ayran ve çeşitli peynirler yenmeli)

• Gece kaslara yönelik hareketler, yürüyüş, egzersiz (ama ağır olmamak şartıyla) ya da masaj yapılmalı. Böylece kasların güçlenmesi ve bazen bacakların uzatılıp dinlendirilmesi sağlanmalı.

• Uzun süre ayakta kalınmamalı ya da oturulmamalı.

• Otururken ayakların aşağı sallanması önlenmeli ve ayağın altına yükseklik konulmalı.

• Sol yana yatılmalı (bu durum bebeğe giden kan miktarı için de önem arz eder.)

• Varis var ise mutlaka doktor önerisiyle varis çorabı kullanılmalı (Varis de bir dolaşım problemidir, varis çorabı kullanılarak sıkıntıların azaltılması sağlanmalıdır.)

• Yüksek topuklu ya da düztaban ayakkabı giymekten kaçınılmalı.

• Kilo sorununa dikkat edilmeli.

• Yatmadan önce isteğe bağlı ılık duş alınmalı.

• Gerektiği takdirde doktor kontrolünde kalsiyum ve magnezyum içeren ilaç takviyesi yapılmalı.

Kramp girdiğinde ne yapılmalı?

- Kramp girdiğinde amaç kasılan kası gevşetmektir. Bunu da ters yöne hareket mantığıyla yapabiliriz. Örneğin; eğer ayak parmakları yukarıya doğru kasılmışsa parmakları kasılmanın tersi yönde aşağı hareket ettirip sonuna kadar açarak kramp önlenmeye çalışılır. Sonra da kasılan bölgeye sıcak bir havlu konularak rahatlama sağlanır.

- Hangi kaslara kramp girdiyse o kaslara masaj yapılmalı, ovulmalı ve esnetme hareketleri uygulanmalıdır. Mesela, kramp bacak kaslarında oluşmuşsa bacak düz olarak uzatılır, kas gevşeyinceye kadar kasılan bölgeye masaj yapılır. Diğer bir yöntemde kramp giren bacak gergin şekilde tutularak ayak parmakları yukarı gelecek şekilde kasın esnetilmesi sağlanır. Bu yöntem için eşinizden yardım almanız gerekebilir.

- Bir başka yöntemde, yatar pozisyonda eşiniz bir elini kramplı olan bacağınızın dizine bastırır diğer eliyle de ayak tabanınızı size doğru gerer. Bu sırada baldırlarda biraz ağrı duyulabilir. Bu egzersizde ayakla bacak arasında 90 derecelik bir açı oluşturulur. Bu hareket yumuşak olarak ileri geri tekrar ettiğinde krampların hafiflemesi sağlanır.

Bu yöntemler haricinde ağrılı kasın üzerine buz veya soğuk su torbası uygulanması veya sıcak banyo yapılması faydalı olabilmektedir.

Gebelikte doktora danışarak vitamin ve mineral desteği alınabilir, size en doğru ve en uygun tedavi planlanır. Eğer ağrı geçmiyorsa, gece krampları süreklilik kazanmışsa veya sık tekrarlıyorsa bacakta şişlik ve kızarıklık varsa kısa zamanda doktora başvurulmalıdır. Kramplar genelde doğum sonrası döneminde hafifler ve geçer.  

BEBEĞİM NE ZAMAN DOĞACAK?