Gece krampları nasıl önlenir?

Hamileliğin ilerleyen dönemlerinde dolaşım sisteminden kaynaklanan kramplar görülür. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Gökçen Erdoğan, anne adaylarının yaşadığı krampların nedenlerini ve krampları önlemek için yapılması gerekenleri anlattı.

Günlük hayatımızda bazı kaslar bize hissettirmeden sürekli kasılır ve gevşer. Bir veya daha çok kasın, bütününün veya bazı parçalarının istek dışı ve ağrılı kasılmalarına kramp denir. Başka bir deyişle kaslarda görülen ve acı veren kasılmalar olarak da nitelendirilir.

HAMİLELİKTE GÖRÜLEN KRAMPLARIN NEDENLERİ

Gebeliğin ilerleyen dönemlerinde özellikle bacaklarda ortaya çıkan krampların sebebi dolaşım sisteminden kaynaklanır. Gebelik ilerledikçe bebek, dolayısıyla da rahim büyür ve çevresindeki damarlara ve sinirlere baskı yapar. Bu büyüme özellikle ileri haftalarda olduğu için kramplara da genellikle 24’üncü haftadan (6. aydan ) sonra daha sık rastlanır.

Hareketsizlik ya da sürekli aynı pozisyonda kalmak, kan dolaşımını yavaşlatacağından ani kasılmalar görülebilmektedir. Bu kasılmaların nedenleri;

• Gebelikte beslenmeyle alınabilecek kalsiyum, potasyum ya da magnezyum eksikliği veya gebelikte kan miktarının artması sonucunda kanda bulunan bu minerallerin oransal olarak azalması,
• Bebekler son aylarda kalsiyuma daha fazla ihtiyaç duyduklarında, annenin bu ihtiyaca yeterince cevap verememesi,
• Bulantı ve kusma gibi rahatsızlıklarda, çok sıcak havalarda, fazla terlendiğinde ve yeterince su içilmediğinde su kaybına bağlı olarak,
• Yatmadan önce bilinçsiz yapılan ve yorgunluğa sebep olan egzersizler,
• Gebelikte yorgunluk, sürekli ayakta kalmak, alınması gerekenden daha fazla kilo alımı ve bacaklardaki varisler de krampları artırmaktadır.

EN SIK GÖRÜLEN BÖLGELER

Kasılmalar en çok dizin aşağısında ayak ve baldırda görülür. Pozisyona bağlı olarak bazen sırtta ve uylukta da kasılma olabilir.

HAMİLELİKTE BACAK KRAMPLARINI ÖNLEMEK İÇİN NELER YAPILABİLİR?

• Özellikle yaz aylarında, gün içinde öğle saatlerinde su, ayran, meyve suyu gibi sıvılar bol bol tüketilmeli.
• Kalsiyum açısından zengin ve dengeli beslenilmeli. Örneğin günde en az 2 bardak süt, bir kase yoğurt, 1 bardak ayran ve çeşitli peynirler yenmeli.
• Gece kaslara yönelik hareketler, yürüyüş, egzersiz (ama ağır olmamak şartıyla) ya da masaj yapılmalı. Böylece kasların güçlenmesi ve bazen bacakların uzatılıp dinlendirilmesi sağlanır.
• Uzun süre ayakta kalınmamalı ya da oturulmamalı.
• Otururken ayakların aşağı sallanması önlenmeli ve ayağın altına yükseklik konulmalı.
• Sol yana yatılmalı, bu durum bebeğe giden kan miktarı için de önem arz eder.
• Varis var ise mutlaka doktor önerisiyle varis çorabı kullanılmalı.
• Yüksek topuklu ya da düztaban ayakkabı giymekten kaçınılmalı.
• Kilo sorununa dikkat edilmeli.
• Yatmadan önce ılık duş alınmalı.
• Gerektiği takdirde doktor kontrolünde kalsiyum ve magnezyum içeren ilaç takviyesi yapılmalı.

KRAMP GİRDİĞİNDE YAPILMASI GEREKENLER

• Kramp girdiğinde amaç kasılan kası gevşetmektir. Bunu da ters yöne hareket mantığıyla yapabiliriz. Örneğin, eğer ayak parmakları yukarıya doğru kasılmışsa parmakları kasılmanın tersi yönde aşağı hareket ettirip sonuna kadar açarak kramp önlenmeye çalışılır. Sonra da kasılan bölgeye sıcak bir havlu konularak rahatlama sağlanır.
• Hangi kaslara kramp girdiyse o kaslara masaj yapılmalı, ovulmalı ve esnetme hareketleri uygulanmalıdır. Mesela, kramp bacak kaslarında oluşmuşsa bacak düz olarak uzatılır, kas gevşeyinceye kadar kasılan bölgeye masaj yapılır. Diğer bir yöntemde kramp giren bacak gergin şekilde tutularak ayak parmakları yukarı gelecek şekilde kasın esnetilmesi sağlanır. Bu yöntem için eşinizden yardım almanız gerekebilir.
• Bir başka yöntemde yatar pozisyonda eşiniz bir elini kramplı olan bacağınızın dizine bastırır diğer eliyle de ayak tabanınızı size doğru gerer. Bu sırada baldırlarda biraz ağrı duyulabilir. Bu egzersizde ayakla bacak arasında 90 derecelik bir açı oluşturulur. Bu hareket yumuşak olarak ileri-geri tekrar ettiğinde krampların hafiflemesi sağlanır.
• Bu yöntemler haricinde ağrılı kasın üzerine buz veya soğuk su torbası uygulanması ya da sıcak banyo yapılması faydalı olur.

HAFTA HAFTA HAMİLELİK