Çikolata kistinde ameliyat şart mı?

“Endometriozis (çikolata kisti) rahmin iç dokularının rahim dışında olmasıdır” diyen Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Gökçen Erdoğan, çikolata kistinin belirtilerini ve tedavi yöntemlerini anlattı.

Endometriozisin en sık rastlandığı yerler yumurtalıklar, tüpler, karın zarı, bağırsaklar, idrar torbasıdır. Çikolata kisti üreme çağındaki, cinsel olarak aktif, 20–40 yaş arası kadınlarda rastlanır, bu oran yaklaşık % 5–10’dur. Bu hastalığın nedeni tam olarak saptanamamasına ve çeşitli hipotezler üretilmesine rağmen, zemininde üreme çağında, salgılanan hormonlardan kaynaklandığı düşünülür ki bu da 20–40 yaşa denk gelir.

Belirtileri nelerdir?

* Sancılı adet dönemi

* İlişki sırasında ve sonrasında ağrılar,

* Sürekli bir kasık ağrısı, makata vuran ağrılar, dışkıda kan izlenmesi

* Karın ağrısı, bel ağrısı, kasık ağrısı, bacak ağrısı

* Eğer bağırsak tutulumu varsa kabızlık veya ishal

* İdrar torbası tutulumu varsa idrarda kanama, yanma

* Kısırlık

* Bazen adet döneminde kanama ile beraber olan, burun kanamaları ya da vücudun çeşitli yerlerinde kanamalar, morluklar

Riskli guruplar

* Anne ve teyzede bu hastalığın olması ihtimalini arttırabilir.

* Beyaz insanlarda ya da çekik gözlü Asya ırkında daha çoktur.

* Doğum yapmayan kadınlar daha fazla risk altındadır.

Hastalık nasıl saptanıyor?

Endometriozisde, kesin bu hastalıktır diyebilmemiz için, kadının karın içini gözümüzle görmemiz ve bu hastalığın yaptıklarını saptamamız gerekir, gerekirse de şüphelenilen alandan parça alınıp patolojik olarak değerlendirilir, eş zamanlı hastalığın kesin tanısı saptanır. Bu saptama, ister karından optik aletlerle içeriye girilerek olsun, ister karnı açarak olsun, girişim sonucunda, hastalığın olup olmadığının yanında, aynı zamanda hastalığın hangi aşamada olduğu da görülmüş ve buna göre de tedavi belirlenmiş olur. Çünkü endometriozis hafif, orta veya şiddetli yoğunlukta görülebilir.

Bu hastalıkta, belki de en önemli sonuç kısırlığa sebebiyet vermesidir. Ama her kadında kısırlık görülmez. Hatta hastaların yaklaşık %70'inin hiçbir gebelik için tedavi almasa da 3 yıl içerisinde kendiliğinden gebe kalabildikleri saptanmıştır. Ama eğer kadın kısırsa, araştırılması gerekir.

Ameliyat şart mı?

Endometriozisin kesin ve kalıcı tedavisi yoktur. Tedavinin amacı, ağrıyı gidermek ve kısırlığı ortadan kaldırmaktır. Bu amaçla tıbbi ve cerrahi tedaviler uygulanabilir. Eğer şikayet var fakat bu günlük hayatı etkilemiyorsa ya da kadın menopoza dönemine yakınsa tedavi verilmeden takip edilebilir.

Eğer endometriozis şiddetli ise ki bu durumda yumurtalıklarda çikolata kistleri ya da karın içinde kitleler oluşmuş olabilir, bu durumda ameliyat önerilmektedir. Amaç hem kistleri ve kitleleri almak hem de odaklardan vücudu temizlemektir. Ama genellikle endometrioziste tercih ettiğimiz ameliyat şekli, laparoskopi dediğimiz karından optik aletlerle deliklerden girmektir fakat bazen maalesef bu yetersiz kalabiliyor. Bunun kararı hekim tarafından verilebilir.