Sperm sayısı neden düşer?

Meni içerisindeki sperm sayısının normalden daha az olması durumu olarak açıklanabilen “sperm sayısı azlığı”, gebelik oluşma ihtimalini azaltıyor. Haliyle bebek sahibi olmak isteyen çiftlerde konu ile ilgili birçok soru işareti oluşuyor.

Bu yazımda sperm sayısının düşmesinin nedenlerini detaylı olarak aktaracağım, ama öncesinde sperm üretimi ile ilgili kısa bir bilgi vermek istiyorum.

Sperm üretimi oldukça kompleks bir süreçtir ve sperm üretimi için testislerin normal fonksiyonlara sahip olmasının yanı sıra beynin hipotalamus ve hipofiz bezi bölümlerinin de sağlıklı bir şekilde işlemesi gerekir. Geçirilen hastalıklar, yaşam tarzı ve çevresel faktörler sperm sayısını da kalitesini de azaltabilir. Çoğunlukla sperm sayısının azlığına neden olan temel unsurun tespit edilmesi mümkün olmaz, ancak genelleme yapmamız gerekirse sperm sayısını azaltan nedenleri şu şekilde sıralayabiliriz:

SPERM SAYISINI DÜŞÜREN TIBBİ NEDENLER

1- Varikosel Hastalığı: Erkek kısırlığının tespit edilebilen nedenleri arasında en sık görülen ve doğru tedavilerle iyileştirilebilen varikosel hastalığı; sperm sayı ve kalitesini azaltarak erkek kaynaklı kısırlık oluşumuna neden olabilir.

2. Enfeksiyonlar: Spermlerin depolandığı ve olgunlaştığı epididimis bezlerinde ya da testislerde; cinsel yolla bulaşan hastalıklar neticesinde enfeksiyon oluşursa sperm üretimi ve sperm aktarım kanalları zarar görebilir.

3. Ejakülasyon Problemleri: Boşalma sırasında dışarı atılması gereken meninin idrar torbasına gitmesi “geriye boşalma” ya da “kuru boşalma” olarak adlandırılır. Şeker hastalığı, omurilik yaralanmaları, prostat ilaçlarının erken yaşlarda kullanılması ya da geçirilen prostat operasyonlarının etkisiyle oluşan “retrograd ejakülasyon” geçici ya da kalıcı olabilir.

4. Kemoterapi: Kötü huylu tümörlerin tedavisi amacıyla başvurulan kemoterapi yöntemleri de sperm üretim sürecine zarar verebilir. Özellikle bu şekilde tedavi planlaması yapılan hastalara işlem öncesinde mutlaka sperm dondurma işlemi önerilmelidir.

5. İnmemiş Testis: Anne karnındaki gelişim sürecinde testislerden birinin ya da her ikisinin birden testis torbasına inmemesi durumu olarak tanımlanan inmemiş testis probleminin tedavisinde geç kalınırsa, ileri yaşlarda sperm kalitesi ve sayısı ciddi oranda düşebilir.

6. Hormonal Sorunlar: Hipotalamus, hipofiz bezi ve testisler, sperm üretimi için zorunlu hormonları salgılar. Hormon salınımında meydana gelen sorunlar sperm üretimini etkileyen faktörler arasında yer almaktadır.

Sperm sayısı ve kalitesi kişinin kullandığı medikal ilaçlar, geçirdiği cerrahi operasyonlar, sperm kanallarındaki defektler ve Klinefelter Sendromu gibi bazı kalıtsal hastalıklar neticesinde de düşebilir.

SPERM SAYISINI DÜŞÜREN ÇEVRESEL FAKTÖRLER

Sperm sayısı kişinin maruz kaldığı endüstriyel kimyasallar, ağır metaller ve radyasyon nedeniyle de düşebilir. Çevresel faktörler içerisinde en önemli olanlardan biri de testislerin yüksek sıcaklığa maruz kalmasıdır. Testisler anatomik olarak “fazla ısınmamak” üzere programlansa da uzun süreli laptop kullanımı, dar iç çamaşırları giymek ve yüksek sıcaklıkta çalışmak gibi alışkanlıkların sperm sayısını düşürdüğü bilinmektedir.

SPERM SAYISI YAŞAM ŞEKLİ NEDENİYLE DÜŞEBİLİR!

Kimi zaman sperm sayısı ve kalitesi kişinin hayat tarzı nedeniyle de düşer. Uyuşturucu madde kullanımı, alkol ve tütün ürünlerinin tüketimi, duygusal stres, depresyon ve fazla kilo alınması, sperm sayısı ile birlikte sperm kalitesine de etki eder.

Sperm sayısını ve kalitesini azaltan birçok farklı faktör vardır. Kısırlık şüphesi varlığında çiftlerin zaman kaybetmeden ayrı ayrı değerlendirilmesi gerektiği unutulmamalıdır. Sperm sayısı ve kalitesi, hastane ortamında yapılan spermiogram testi ile kolay bir şekilde tespit edilebilir. Spermiogram ile ilgili detaylı bilgi almak için Gebeliğe Giden Yolda Sağlıklı Spermin Önemi yazımı okuyabilirsiniz.