Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmak için neler yapılmalı?

Cinsel yolla bulaşan hastalıklar, fazla dile getirilmese de toplum sağlığına olan etkileri ile daha çok dikkati ve farkındalığı gerektiriyor. Cinsel olarak aktif dönemdeki kadınları ve erkekleri etkileyebilen bu hastalıklar ten teması, cinsel ilişki, yetersiz sterilizasyon gibi farklı yollarla bulaşabiliyor. Neyse ki önlenmeleri büyük ölçüde mümkün; bu yazımda sizlere cinsel yolla bulaşan hastalıkların bulaş yollarından ve bu hastalıklardan korunmak için atılması gereken önemli adımlardan bahsedeceğim.

Cinsel İlişki Tek Bulaşma Yolu Değildir!

Hem erkekleri hem de kadınları etkileyen cinsel yolla bulaşan hastalıklar temel olarak korunmasız cinsel ilişki ve ten teması ile bulaşıyor. Bu nedenle tek eşlilik de bu hastalıklardan korunmanın en önemli yolu olarak değerlendiriliyor. Fakat bulaşma sürecini salt cinsel temasa indirgemek doğru bir yaklaşım değil. Nitekim gerekli tedbirlerin alınmadığı, sterilizasyonun yeterince sağlanmadığı kozmetik bakım işlemleri veya kan transfüzyonu yolu ile de bu hastalıkların bulaşabildiklerini biliyoruz. Dolayısıyla cinsel yolla bulaşan hastalıkları salt cinsel ilişkiye indirgemek yanlış olduğu kadar aile birliğine zarar verme potansiyeli yaratan bir yaklaşım haline de dönüşebiliyor.

Belirtiler ve Belirtilerin Şiddeti Değişkenlik Gösteriyor

Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunma yollarına geçmeden önce bu hastalıkların hem enfeksiyon türü özelinde hem de birey özelinde farklı şiddetlerde çeşitli belirtilere yol açabileceğini hatırlatmak istiyorum. Üstelik bu belirtilerin her zaman ortaya hızlı ve kesin şekilde çıkması da söz konusu değil. Örneğin HPV virüsü nedeniyle hem kadınlarda hem de erkeklerde ortaya çıkan siğilleri ele alalım. HPV virüsü vücuda girdikten sonra bağışıklık sisteminin zayıflamasını bekler, uykuya dalar bir nevi. Stres, beslenme eksikliği ve bazı hastalıklar gibi vücudun direncini azaltan durumlar yaşandığında HPV devreye girer ve siğil formunda belirtilerle etkisini somutlaştırır. Daha önce bu konuda sizler için hazırladığım “HPV erkeklerden çok kadınları etkiliyor.” içeriğine göz atabilirsiniz.

Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklardan Korunma Yolları

Evet, bu hastalıkların farklı bulaşma yolları bulunuyor; yine de klamidya, HPV, frengi, bel soğukluğu ve HIV gibi cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmanın en temel yolu korunmasız cinsel ilişkiden kaçınmak ve mümkünse tek eşliliği tercih etmektir. Şüpheli cinsel ilişkilerden uzak durulması önemlidir. Bu noktada HPV aşılarına da değinmek istiyorum. HPV aşısı hem kadınlar hem de erkekler için cinsel olarak aktif olunmadan önce yaptırılması önerilen bir aşıdır. HPV aşısı yaptırıldıktan sonra HPV’den korunmak mümkün oluyor. Aşı geriye dönük koruma sağlamadığı için aşılanmada zamanlama önem taşıyor.

Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmak için cinsel ilişki sırasında kondom kullanımı %100 koruyuculuk sağlamasa da riski azaltmanın en etkili yolu olarak kabul edilir. Erkeklerin kondom kullanması sırasında sağlanabilecek koruma çift taraflı olacaktır. Koruyucu etkinin maksimize edilmesi için kondomların doğru kullanılması esastır.

Kan transfüzyonuna neden olan malzemelerin ortak kullanımı sonucu ile de hastalıklar bulaşabilir. Bu nedenle özellikle enjektör kullanımının bireye özgü olması, pedikür ve manikür gibi bakım süreçlerinde ya malzemelerin doğru şekilde sterilize edilmesi ya da kişiye özel malzemelerin kullanılması önemlidir.

Son olarak değerli okuyucularım için önemli bir uyarıda bulunmak istiyorum. Kadınların jinekolojik muayenelerini, erkeklerin ise ürolojik muayenelerini aksatmamaları gerekiyor. Düzenli muayenelere ek olarak akıntı, ateş, siğil oluşumu, testislerde şişme, ağrı, genital bölgede yanma, kaşınma, menstrüasyon döngüsünde farklılık gibi belirtiler yaşanması halinde de muayene süreçleri ihmal edilmemelidir.