Kramp tarzında karın ağrıları çekiyor musunuz?

Bağırsak tıkanıklığı, ince ya da kalın bağırsaklardan yiyecek ve sıvıların geçişinin engellenmesine yol açan tüm hastalıkların genel adıdır. Peki, bu hastalığın en önemli belirtileri nelerdir, tedavi edilmediği takdirde neler olur? Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı Kolon ve Rektum Cerrahi Ünitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ethem Geçim, konuyla ilgili önemli detayları bizlerle paylaştı.

Bağırsak tıkanıklığı, daha önce geçirilen karın ameliyatları sonrasında bağırsakların birbirine yapışmasından, bağırsak duvarından gelişen tümörlere kadar birçok nedenle ortaya çıkabilir. Tedavi edilmemesi durumunda ölümcül olabilecek ciddiyette sorunlara yol açabilen bu durumun zamanında fark edildiğinde başarıyla tedavisi mümkündür.

Bağırsak tıkanıklığının en önemli işaretleri

• Kramp tarzında karın ağrıları
• Dışkı ve gaz çıkışının durması
• Karın şişmesi
• Bulantı ve kusma

Bu bulgular ortaya çıktığında acilen doktor yardımına başvurulmalıdır. Gecikme halinde hem bağırsaklarda delinme gibi onarılması güç hasarlar oluşur hem de böbrek yetmezliği gibi ikincil sorunlar da ortaya çıkabilir.

Bağırsak tıkanıklığı tedavi edilmediği takdirde…

Bağırsaklardaki tıkanıklık tedavi edilmediğinde sıkışan, katlanan bağırsak duvarlarındaki kan dolaşımı durur. Bağırsak duvarındaki hücreler kan alamayınca ölürler. Bu durumda bağırsak duvarı o noktada delinir ve bağırsak içindeki mikroplu içerik dışarıya akar ve ölümcül enfeksiyonlara yol açabilir. Bu mikropların karın içine akması sonucu “peritonit” dediğimiz en tehlikeli ve öldürücü enfeksiyonlardan birine dönüşebilir. Bu nedenle bağırsak tıkanıklığı bu anlattığımız duruma varmadan tedavi edilmelidir.

Bağırsak tıkanıklığı genellikle birdenbire fark edilir ve hastalar genellikle acil servisten hastaneye girerler. Bu durum tedaviyi güçleştirdiği gibi hastanın tedavi sonrasında çekeceği sıkıntıları da artırır. Örneğin zamanında fark edildiğinde tek seansta ameliyat edilebilecek bir hasta gecikmiş olması halinde bağırsakların karın dışına bağlanarak torba taşınması gibi daha zor bir tedaviye gereksinim duyabilir.

Bağırsak tıkanıklığı teşhisi nasıl konur?

Doktora gittiğinizde size aşağıdaki sorulara cevap vermeniz beklenir;

• Karın ağrılarının ne zamandır olduğu, şiddeti, sıklığı,
• Benzer durumların daha önce olup olmadığı,
• Ağrı ile birlikte bulantı ve kusmanın olup olmadığı,
• İshal, kabızlık, dışkıda kan, bulantı ve kusmanın olup olmadığı,
• Daha önce karın bölgesinden ameliyat geçirip geçirmediği,
• Daha önceden karın bölgesine ışın tedavisi alıp almadığıdır.

Yukarıdaki sorgulamalardan sonra aslında doktor için bu çok zor bir teşhis değildir.

Bağırsak tıkanıklığının tedavisi

Gerek muayene gerekse basit bir karın röntgeni ve kan testleri ile teşhis konulur ve gerekiyorsa ameliyatla, gerekmiyorsa tıbbi tedavi ile hasta bu durumdan çıkarılır. Tıbbi tedavi denilince başta, hastanın bağırsağının tıkalı olduğu sürede, ağız yolu ile yiyip içememesi nedeniyle damar yolundan beslenmesi anlaşılır. Cerrahi tedavide ise bağırsağın tıkalı olan kısmının kesilip çıkarılarak sağlam kısımların uç uca eklenmesi ile bağırsak devamlılığının sağlanması amaçlanır. Bu işlemler hastane şartlarında yapılır. Hastaların bu durumdayken belki de en çok rahatsız olmalarına yol açan şikayet olan kusmadan kurtulmaları için burun yoluyla mideye indirilen bir tüpten midede biriken sıvılar dışarı boşaltılarak hasta rahatlatılmaya çalışılır.

Peki, bağırsak uyuşukluğu nedir?

Bazı hallerde, örneğin omurga kemiklerinden veya kadın hastalıklarından ameliyat olan hastalarda, bağırsaklarda hiçbir tıkanma olmadığı halde, bağırsaklar yine de çalışmayabilir. Buna da bağırsak uyuşukluğu (paralitik ileus) denir. Başka hastalıklar nedeniyle verilen bazı ilaçlar, örneğin, depresyon veya parkinson hastalığı için verilen bazı ilaçlar bağırsakları uyuşturabilirler.